Page 169 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 169
Bu ? 169
İlk sabun nә vaxt yaranıb?
S iz, yәqin, elә bilirsiniz ki, sabun Sabunu düzәltmәk üçün piylәri qәlә-
kimi vacib olan bir şeyi adamlar viylә birlikdә qaynatmaq lazımdır. İri
lap qәdimdә düzәldiblәr. Lakin sabunbişirmә zavodlarında әvvәlcә piyi
sәhviniz var! Sabun nisbәtәn son zaman- vә qәlәvini iri qazanlarda qaynadırlar: bu
larda, tәxminәn 2000 il әvvәl yaranıb. prosesә “sabunlama” deyilir. Sabun hazır
Çox әsrlәr qabaq adamlar dәrilәrini zeytun olanda, qazana duz әlavә edirlәr. Sabun
yağıyla tәmizlәyirdilәr. Lakin artıq Plini qazanın qıraqlarına kimi qalxır, tәrkibindә
(bizim eranın 1-ci әsrindә yaşamış Roma qliserin, qum vә izafi qәlәvi olan duz
yazıçısı) zamanında sabunun iki növü yaranır: mәhlulu qazanın dibinә çökür. Onu boşaldıb
maye vә bәrk sabun. Plini onu “saç yumaq bütün әmәliyyatı 5-6 dәfә tәkrar edir, hәr
üçün vasitә” adlandırır vә sabunu kәşf edәn dәfә üzәrinә su vә qәlәvi әlavә edirlәr, ta
qallara minnәtdarlığını izhar edirdi. ki, bütün piy sabuna çevrilir.
Yeri gәlmişkәn, Pompeyin xarabalıqla-
rında qazıntılar apararkәn sabun düzәldәn Sonra sabuna müxtәlif komponentlәr –
kiçik bir zavod aşkar etmişdilәr. Bu zavod rәng, qoxu, yumşaldıcı maddәlәr, qoruyu-
özünün quruluşuna görә, elә müasir sabun cular qata-qata onu möhkәm, yekcins
zavodlarına bәnzәyirdi. Lakin tәxminәn maddә әmәlә gәlәnә kimi çalırlar. Bundan
yüz il bundan әvvәlә kimi sabunu yalnız sonra, әrinmiş sabuna müxtәlif formalar
ayrı-ayrı evlәrdә hazırlayırdılar. verib qurudurlar. Tualet sabununu isә
xırdalayır, qurudur vә tәbәqә şәklindә
yayırlar.
İlk sabun nә vaxt yaranıb?
S iz, yәqin, elә bilirsiniz ki, sabun Sabunu düzәltmәk üçün piylәri qәlә-
kimi vacib olan bir şeyi adamlar viylә birlikdә qaynatmaq lazımdır. İri
lap qәdimdә düzәldiblәr. Lakin sabunbişirmә zavodlarında әvvәlcә piyi
sәhviniz var! Sabun nisbәtәn son zaman- vә qәlәvini iri qazanlarda qaynadırlar: bu
larda, tәxminәn 2000 il әvvәl yaranıb. prosesә “sabunlama” deyilir. Sabun hazır
Çox әsrlәr qabaq adamlar dәrilәrini zeytun olanda, qazana duz әlavә edirlәr. Sabun
yağıyla tәmizlәyirdilәr. Lakin artıq Plini qazanın qıraqlarına kimi qalxır, tәrkibindә
(bizim eranın 1-ci әsrindә yaşamış Roma qliserin, qum vә izafi qәlәvi olan duz
yazıçısı) zamanında sabunun iki növü yaranır: mәhlulu qazanın dibinә çökür. Onu boşaldıb
maye vә bәrk sabun. Plini onu “saç yumaq bütün әmәliyyatı 5-6 dәfә tәkrar edir, hәr
üçün vasitә” adlandırır vә sabunu kәşf edәn dәfә üzәrinә su vә qәlәvi әlavә edirlәr, ta
qallara minnәtdarlığını izhar edirdi. ki, bütün piy sabuna çevrilir.
Yeri gәlmişkәn, Pompeyin xarabalıqla-
rında qazıntılar apararkәn sabun düzәldәn Sonra sabuna müxtәlif komponentlәr –
kiçik bir zavod aşkar etmişdilәr. Bu zavod rәng, qoxu, yumşaldıcı maddәlәr, qoruyu-
özünün quruluşuna görә, elә müasir sabun cular qata-qata onu möhkәm, yekcins
zavodlarına bәnzәyirdi. Lakin tәxminәn maddә әmәlә gәlәnә kimi çalırlar. Bundan
yüz il bundan әvvәlә kimi sabunu yalnız sonra, әrinmiş sabuna müxtәlif formalar
ayrı-ayrı evlәrdә hazırlayırdılar. verib qurudurlar. Tualet sabununu isә
xırdalayır, qurudur vә tәbәqә şәklindә
yayırlar.
