Page 54 - Peşəkar aktyorluq dərsləri

Mixail Çexov

etdirib tamaşaçıya dolğun çatdırmalıyıq. Demәli, mәtni
tәsәvvürdә canlandırmaq rolun mәziyyәtlәrini, xarak-
terini daha yaxşı açmaq üçün bir açardır.

Aktyor hәm dә rejissordur

Aktyor hәm dә daxilәn rejissor olmalıdır. Rejissor
fiziologiyası hәr bir aktyor tәrәfindәn diqqәtlә öyrәnil-
mәlidir. Bu isә o demәkdir ki, tamaşada rol almış aktyor
personajın әtrafında cәrәyan edәn hadisәlәri hәrtәrәfli
görmәyi, sәnәtkarlıq baxımından saf-çürük etmәyi bacar-
malıdır. Aktyor, bәlkә dә, peşәkar rejissor kimi, tamaşanı
başdan-başa tәsәvvüründә canlandırmalıdır, yaxud özünә
sual vermәlidir: әgәr rejissor olsaydım, bu әsәrә vә ya
sәhnәyә necә quruluş verәrdim? Mәsәlәn, Brodveydә
çalışan rejissor әsәri bizim düşündüyümüz kimi deyil,
tam fәrqli qaydada sәhnәlәşdirә bilәr. Amma bu
ziddiyyәti dә mәqbul saymaq olar, yәni hәr bir rejissorun
әsәrә özünәmәxsus yanaşma tәrzi maraq doğurur.

Aktyor öz rolundan başqa, pyesdә baş verәnlәri, digәr
personajların da fәaliyyәtini tәsәvvürdә qismәn can-
landırmalıdır. “Romeo vә Cülyetta”nın mühiti bizә yalnız
öz rolumuzla kifayәtlәnmәyә, bu rola qapılıb qalmağa
imkan vermir. Rolu yaradıcı vә tәlәbkar mühitin tәlәb-
lәrinә uyğunlaşdırıb ifa etmәli, tamaşanın ümumi ruhu
ilә harmoniya yaratmağa çalışmalıyıq. Ona görә dә әsәr
54 oxunanda vә müzakirә olunanda mühit barәdә düşünmәk
üçün tәsәvvürü tam gücü ilә işә salmalıyıq.

Sәnәtkar fәrdiliyi

Bu, sistem halında baş verәn bir şeydir. Әvvәla, sәnәt-
kar fәrdiliyi mühitlә әhatә olunur, sonra bu mühitә get-