Page 50 - book-online
P. 50
ìÿä Àüàîüëó
yanında, "Kürd Yüksәliş Cәmiyyәtinin" sıralarında
gördülәr. Dinsizliklә bağlı görüşlәrini dәfәlәrlә açıq
bildirmәsinә, müdafiә etmәsinә baxmayaraq, Qәrbin fikir
vә әdәbiyyat xәzinәsindәn bir çox böyük şәxsiyyәtlәrin
әsәrlәrini kitablar vә mәqalәlәr halında türk mәdәniyyәtinә
qazandırdığı üçün hәlә dә xәtrini әziz tutan sonuncu
çevrә dә bu hәrәkәt müqabilindә onunla birdәfәlik
üzülüşmәyi daha mәqbul saydı.
İndi әn sәviyyәsiz bir siyasi hәyat içәrisindә vurnuxur,
Mütarikәnin türk tarixindәki yerlәrini "mәşum" sifәti ilә
müәyyәn etdiyi insanların arxasından әl çәkmirdi. Anadolu-
nun zәfәri, fәaliyyәtinin bu dövrünü dә hәmişәlik qapatdığı
zaman әvvәlcә müxaliflәrlә birlikdә mәmlәkәtdәn qaçmağı
düşündü. Amma nә buna yetәcәk parası var idi, nә dә
mühacirәtә elә böyük lüzum görürdü. Mәmlәkәtdә
qalması nәticә etibarı ilә onu Yüzәllilәrin1 sırasına
düşmәkdәn qurtardı. Bir müddәt, demәk olar ki, kimsәnin
gözünә görünmәdәn mәtbәәsinin qaranlıq künclәrindә
yaşadı.
Ürәyi unudulmasının acıları ilә, beyni özünü yenidәn
hamıya göstәrmәk hikkәsi ilә dolub-daşırdı. Cәmiyyәtdә
mәdәni inqilabların başlaması yenidәn meydana çıxmaq,
varlığını ortaya qoymaq baxımından ona әn münasib
imkan kimi göründü. Amma latın әli asının qәbulu
üçün hәlә i ihadçıların zamanında döyüşmәmişdimi?
Əli a ilә bağlı fikirlәri şöhrәtini birdәn-birә artırmış,
Qәrb mәdәniyyәti tәrәfdarlarının atәşin heyranlığını
1Yüzəllilər – Türkiyə Qurtuluş Savaşının qələbəsindən sonra düşmənlə
işbirliyində təqsirli bilinərək Türkiyədən sürgün edilən və əksəriyyəti dövlətin ən
yüksək məqamlarında çalışmış türk vətəndaşlarına verilmiş ümumi addır. Bu
siyahıya Sultan VI Mehmet və məiyyəti, Nazirlər Kabinəsi üzvləri, Sevr
anlaşmasını hazırlayanlar və s. daxil idilər.
50
yanında, "Kürd Yüksәliş Cәmiyyәtinin" sıralarında
gördülәr. Dinsizliklә bağlı görüşlәrini dәfәlәrlә açıq
bildirmәsinә, müdafiә etmәsinә baxmayaraq, Qәrbin fikir
vә әdәbiyyat xәzinәsindәn bir çox böyük şәxsiyyәtlәrin
әsәrlәrini kitablar vә mәqalәlәr halında türk mәdәniyyәtinә
qazandırdığı üçün hәlә dә xәtrini әziz tutan sonuncu
çevrә dә bu hәrәkәt müqabilindә onunla birdәfәlik
üzülüşmәyi daha mәqbul saydı.
İndi әn sәviyyәsiz bir siyasi hәyat içәrisindә vurnuxur,
Mütarikәnin türk tarixindәki yerlәrini "mәşum" sifәti ilә
müәyyәn etdiyi insanların arxasından әl çәkmirdi. Anadolu-
nun zәfәri, fәaliyyәtinin bu dövrünü dә hәmişәlik qapatdığı
zaman әvvәlcә müxaliflәrlә birlikdә mәmlәkәtdәn qaçmağı
düşündü. Amma nә buna yetәcәk parası var idi, nә dә
mühacirәtә elә böyük lüzum görürdü. Mәmlәkәtdә
qalması nәticә etibarı ilә onu Yüzәllilәrin1 sırasına
düşmәkdәn qurtardı. Bir müddәt, demәk olar ki, kimsәnin
gözünә görünmәdәn mәtbәәsinin qaranlıq künclәrindә
yaşadı.
Ürәyi unudulmasının acıları ilә, beyni özünü yenidәn
hamıya göstәrmәk hikkәsi ilә dolub-daşırdı. Cәmiyyәtdә
mәdәni inqilabların başlaması yenidәn meydana çıxmaq,
varlığını ortaya qoymaq baxımından ona әn münasib
imkan kimi göründü. Amma latın әli asının qәbulu
üçün hәlә i ihadçıların zamanında döyüşmәmişdimi?
Əli a ilә bağlı fikirlәri şöhrәtini birdәn-birә artırmış,
Qәrb mәdәniyyәti tәrәfdarlarının atәşin heyranlığını
1Yüzəllilər – Türkiyə Qurtuluş Savaşının qələbəsindən sonra düşmənlə
işbirliyində təqsirli bilinərək Türkiyədən sürgün edilən və əksəriyyəti dövlətin ən
yüksək məqamlarında çalışmış türk vətəndaşlarına verilmiş ümumi addır. Bu
siyahıya Sultan VI Mehmet və məiyyəti, Nazirlər Kabinəsi üzvləri, Sevr
anlaşmasını hazırlayanlar və s. daxil idilər.
50
