Page 289 - book-online
P. 289
Àòàìûí äîñòëàðû
çox anamın başında çatlayırdı. Nәşә içәrisindә otur-
duğumuz yemәk masasında kiçicik ehtiyatsızlığın atamı
nә hallara saldığını, boşqabların, stәkanların yerә çırpıl-
dığını, şorba kasalarının üstümüzә-başımıza dağıldığını
sanki indi dә görürәm. Hә a bu dava-dalaşlardan hafi-
zәmdә gülmәli sәhnәlәr dә qalıb. Havada uçaraq düz
qarşımıza düşәn bişmiş toyuq indi dә gözlәrimin
qabağından çәkilmir. Bişmiş toyuğun bu canlı duruşu
süfrәdәki hiddәti bir anlıq yox etmişdi. Biz uşaqlar
qәhqәhә ilә gülәrәk atamızdan şapalaq yemәmәk üçün
hәrәmiz bir tәrәfә qaçıb-dağılanda, onun fikirli-fikirli
otaqdan çıxdığını xatırlayıram. Yalnız anam, hәvәslә
hazırladığı süfrәnin pәrişanlığı içәrisindә sәssizcә oturub
ağlayırdı.
Sonra lüzumsuz qısqanclıqlar, siyasi hәyatın atamın
içindә topladığı mәnfi hissiyyatın, hәrәkәtlәrin, şikayәt-
lәrin, sözlәrin evin içindә boşalması, biri-birini tәqib
edәn hәyәcan vә tәhlükә dolu hadisәlәr – bütün bunlar
anamı sürәtlә әridir, çökdürürdü. Aman Allah, Malta
әsarәti zamanı atamın yoxluğunu bizә hiss etdirmәmәk
üçün o, özünü necә dә oda-közә vururdu! Axşamlar
yeni paltarlarımızı, ayaqqabılarımızı, corablarımızı heç
bir әyәr-әskiyi olmadan yatağımızın baş tәrәfinә qoya
bilmәk üçün ancaq anam qәdәr iztirab çәkmәyi bacara
bilәn insan lazım idi. O, iztirablardan qüvvәt alan bir
insandı. Bu fәlakәtli illәrdә әsarәtә düşәn atamın da,
uzaq yerlәrdә olan ailәlәrinin dә yardımına eyni bitib-
tükәnmәk bilmәyәn şәfqәtlә yetişmәyә çalışırdı. Sanki
azacıq tәsәllisini dә fәlakәtlәrimizin müştәrәk olmasında
tapmışdı. İşğal altındakı İstanbulda uşaqlarının әllәrindәn
tutaraq mitinqdәn-mitinqә gedir, mitinq hazırlayanlara
yol göstәrir, Anadoluya keçmәk üçün bir neçә günlüyә
“gözdәn itmәlәri” lazım gәlәn dostları evimizdә saxlayır,
289
çox anamın başında çatlayırdı. Nәşә içәrisindә otur-
duğumuz yemәk masasında kiçicik ehtiyatsızlığın atamı
nә hallara saldığını, boşqabların, stәkanların yerә çırpıl-
dığını, şorba kasalarının üstümüzә-başımıza dağıldığını
sanki indi dә görürәm. Hә a bu dava-dalaşlardan hafi-
zәmdә gülmәli sәhnәlәr dә qalıb. Havada uçaraq düz
qarşımıza düşәn bişmiş toyuq indi dә gözlәrimin
qabağından çәkilmir. Bişmiş toyuğun bu canlı duruşu
süfrәdәki hiddәti bir anlıq yox etmişdi. Biz uşaqlar
qәhqәhә ilә gülәrәk atamızdan şapalaq yemәmәk üçün
hәrәmiz bir tәrәfә qaçıb-dağılanda, onun fikirli-fikirli
otaqdan çıxdığını xatırlayıram. Yalnız anam, hәvәslә
hazırladığı süfrәnin pәrişanlığı içәrisindә sәssizcә oturub
ağlayırdı.
Sonra lüzumsuz qısqanclıqlar, siyasi hәyatın atamın
içindә topladığı mәnfi hissiyyatın, hәrәkәtlәrin, şikayәt-
lәrin, sözlәrin evin içindә boşalması, biri-birini tәqib
edәn hәyәcan vә tәhlükә dolu hadisәlәr – bütün bunlar
anamı sürәtlә әridir, çökdürürdü. Aman Allah, Malta
әsarәti zamanı atamın yoxluğunu bizә hiss etdirmәmәk
üçün o, özünü necә dә oda-közә vururdu! Axşamlar
yeni paltarlarımızı, ayaqqabılarımızı, corablarımızı heç
bir әyәr-әskiyi olmadan yatağımızın baş tәrәfinә qoya
bilmәk üçün ancaq anam qәdәr iztirab çәkmәyi bacara
bilәn insan lazım idi. O, iztirablardan qüvvәt alan bir
insandı. Bu fәlakәtli illәrdә әsarәtә düşәn atamın da,
uzaq yerlәrdә olan ailәlәrinin dә yardımına eyni bitib-
tükәnmәk bilmәyәn şәfqәtlә yetişmәyә çalışırdı. Sanki
azacıq tәsәllisini dә fәlakәtlәrimizin müştәrәk olmasında
tapmışdı. İşğal altındakı İstanbulda uşaqlarının әllәrindәn
tutaraq mitinqdәn-mitinqә gedir, mitinq hazırlayanlara
yol göstәrir, Anadoluya keçmәk üçün bir neçә günlüyә
“gözdәn itmәlәri” lazım gәlәn dostları evimizdә saxlayır,
289
