Page 140 - book-online
P. 140
ìÿä Àüàîüëó
gәtirәcәyinә inanmış olanlar da İstiqlal Mәhkәmәsi
rәisinin – atamın bu dostunun adını hәr zaman qorxu
ilә andılar. Qorxan yalnız onlar deyildi; bu adın vә ad
sahibinin tutduğu vәzifәyә son dәrәcә uyğun gәlәn
ciddi, әksәr hallarda qaşqabaqlı siması, boğuq sәsi,
istehza ilә dolu kiçik gözlәri, әtrafında olanların bir ço-
xunun canına hәmin qorxunu salırdı.
Onun sәrt adam şöhrәti hәlә Birinci Dünya müharibәsi
dövründә Üsküdar yanğınsöndürmә komandasına
rәhbәrlik etdiyi vaxtdan başlamışdı. Bu işdә çalışarkәn
Ənvәr Paşanın verdiyi bir әmrin әsassız olduğunu söy-
lәyәrәk әmәl etmәmәsi ona әn çox ikinci, üçüncüdә-
rәcәli i ihadçılar arasında böyük rәğbәt qazandırmışdı.
Mütarikәdә Balıkәsir yaxınlığında xidmәt edirdi. Yunan
işğalına qarşı ilk müqavimәt cәbhәsini yaratması, İstanbula
gәlәr-gәlmәz ingilislәr tәrәfindәn tutulub Maltaya
göndәrilmәsinә sәbәb oldu.
İlk Qüvvәti-Milliyyә1 cәbhәsinin bu ilk komandanı
әsarәt aylarını, demәk olar ki, heç kәslә kәlmә kәsmәdәn
keçirdi. İndi özü ilә eyni sәviyyәyә enmiş sәdrәzәmlәrdәn,
nazirlәrdәn, paşalardan әsla xoşlanmır, hә a yaxınlıqla-
rında dayanmamağa çalışırdı. Yalnız mәrhum Ziya
Göyalpın başına yığışaraq söhbәtlәrini dinlәyәnlәrin
arasında arabir gözә dәyirdi. Sonra isә yarıqaranlıq
dәhlizlәrdә tәkbaşına, yorulmaq bilmәdәn o baş-bu başa
addımlayırdı. Saçları tökülmüş başının gәnc yaşında
1 Qüvvəti-Milliyyə – Milli Mücadilənin başlanğıc mərhələsində, xüsusilə Mundros
sülh anlaşması imzalanandan sonra meydana çıxan qeyri-nizami hərbi birliklər.
Müttəfiq dövlətlərin Türkiyəni parçalamaq siyasətinə qarşı xalq kütlələrinin etiraz
forması kimi meydana çıxmışdı. TBMM hökuməti və mütəşəkkil ordusu yaran-
dıqdan sonra Qüvvəti-milliyyə birlikləri nizami hissələrin tərkibinə daxil olmuşdular.
Səməd Ağaoğlu 1944-cü ildə Böyük Millət Məclisinin sənədləri əsasında "Qüvvəti-
Milliyyə ruhu" adlı tarixi əsərini çap etdirmişdi.
140
gәtirәcәyinә inanmış olanlar da İstiqlal Mәhkәmәsi
rәisinin – atamın bu dostunun adını hәr zaman qorxu
ilә andılar. Qorxan yalnız onlar deyildi; bu adın vә ad
sahibinin tutduğu vәzifәyә son dәrәcә uyğun gәlәn
ciddi, әksәr hallarda qaşqabaqlı siması, boğuq sәsi,
istehza ilә dolu kiçik gözlәri, әtrafında olanların bir ço-
xunun canına hәmin qorxunu salırdı.
Onun sәrt adam şöhrәti hәlә Birinci Dünya müharibәsi
dövründә Üsküdar yanğınsöndürmә komandasına
rәhbәrlik etdiyi vaxtdan başlamışdı. Bu işdә çalışarkәn
Ənvәr Paşanın verdiyi bir әmrin әsassız olduğunu söy-
lәyәrәk әmәl etmәmәsi ona әn çox ikinci, üçüncüdә-
rәcәli i ihadçılar arasında böyük rәğbәt qazandırmışdı.
Mütarikәdә Balıkәsir yaxınlığında xidmәt edirdi. Yunan
işğalına qarşı ilk müqavimәt cәbhәsini yaratması, İstanbula
gәlәr-gәlmәz ingilislәr tәrәfindәn tutulub Maltaya
göndәrilmәsinә sәbәb oldu.
İlk Qüvvәti-Milliyyә1 cәbhәsinin bu ilk komandanı
әsarәt aylarını, demәk olar ki, heç kәslә kәlmә kәsmәdәn
keçirdi. İndi özü ilә eyni sәviyyәyә enmiş sәdrәzәmlәrdәn,
nazirlәrdәn, paşalardan әsla xoşlanmır, hә a yaxınlıqla-
rında dayanmamağa çalışırdı. Yalnız mәrhum Ziya
Göyalpın başına yığışaraq söhbәtlәrini dinlәyәnlәrin
arasında arabir gözә dәyirdi. Sonra isә yarıqaranlıq
dәhlizlәrdә tәkbaşına, yorulmaq bilmәdәn o baş-bu başa
addımlayırdı. Saçları tökülmüş başının gәnc yaşında
1 Qüvvəti-Milliyyə – Milli Mücadilənin başlanğıc mərhələsində, xüsusilə Mundros
sülh anlaşması imzalanandan sonra meydana çıxan qeyri-nizami hərbi birliklər.
Müttəfiq dövlətlərin Türkiyəni parçalamaq siyasətinə qarşı xalq kütlələrinin etiraz
forması kimi meydana çıxmışdı. TBMM hökuməti və mütəşəkkil ordusu yaran-
dıqdan sonra Qüvvəti-milliyyə birlikləri nizami hissələrin tərkibinə daxil olmuşdular.
Səməd Ağaoğlu 1944-cü ildə Böyük Millət Məclisinin sənədləri əsasında "Qüvvəti-
Milliyyə ruhu" adlı tarixi əsərini çap etdirmişdi.
140
