Page 183 - antologiya
P. 183
məd Ağaoğlu 183
Qadın yenidәn dillәndi:
– Bәli, deyirdin ki, böyük işlәr görmәk istәyәn adam
daşqәlbli vә mәrhәmәtsiz olmalıdır. İnsanlardan әsgi
parçası kimi istifadә edib atanlar böyük adam ola bilirlәr.
Ancaq lazım gәlsә, hәdәfinә çatmaq üçün insanların üzünә
gülmәli, әllәrindәn, ayaqlarından öpmәli, onlara sadiq
qalacağına and içmәli, özünü fәdakar göstәrmәlisәn. Vaxtı
çatanda, qüdrәt vә güc sahibi olanda ilk zәrbәlәrini, heç
nәyә baxmayaraq, sәnә kömәk әli uzatmış, sәni ucaltmış
insanlara endirmәlisәn. Onlar sәndәn zәrbә aldıqları üçün
çaşacaq, “nankor”, “vәfasız”, “xain” deyәcәklәr. Bundan
sonra hәmin adamların nә deyәcәklәrinin dә elә bir
әhәmiyyәti olmayacaq. Hәmin fәryadlar ağızlarından
çıxan son sözlәri olacaq. Sonra әbәdi susacaqlar!
Sәnin düşüncәlәrinin get-gedә abırsızlaşması mәni
narahat etmәyә başladı. Bir neçә dәfә mәnә dedin ki, var-
lanmaq üçün yeganә yol ancaq adamları soymaqdır. Hәtta
yadına gәlirsә, bir gün dedin: “Çox asanlıqla bir sәhәr
oyanıb varlı ola bilәrik. Mәsәlәn, bizim mühasib mütә-
madi olaraq hәr ayın ilk günü mәmur maaşlarını vermәk
üçün çantasında yüz әlli min lirә gәtirir. Hәmin adamı
yolda, hәtta idarәdәki otağında qarәt etmәk mümkündür.
Heç kәs mәndәn şübhәlәnmәz. Bu mәsәlәdә ilk şübhәli
adam elә mühasibin özü olacaq. Pulu bankdan o alıb, çanta
da onun әlindә yox olub. Demәli, pulu da o oğurlayıb. Nә
olacaq axı? On il verәcәklәr. Fәrqinә varmadan etdiyi
yaxşılığın әvәzini çıxmaq da asandır. Yaşamaq ümidini
itirmiş, qocalmış, yorğun halda hәbsdәn çıxanda ona
namәlum yerdәn on min lirә göndәrilir. Gördün, dәrhal
bütün keçmiş unuduldu, yenidәn hәyat eşqi yarandı!”
Bütün bu xәyallar, tәsәvvür vә düşüncәlәr arasında
hәyatımızın sadә axarı dәyişirdi, yenә dә xırda mәmur
idin, yenә dә yoxsul idik. Bu, hәlә şükürlü idi. Rәhbәrlik-
Qadın yenidәn dillәndi:
– Bәli, deyirdin ki, böyük işlәr görmәk istәyәn adam
daşqәlbli vә mәrhәmәtsiz olmalıdır. İnsanlardan әsgi
parçası kimi istifadә edib atanlar böyük adam ola bilirlәr.
Ancaq lazım gәlsә, hәdәfinә çatmaq üçün insanların üzünә
gülmәli, әllәrindәn, ayaqlarından öpmәli, onlara sadiq
qalacağına and içmәli, özünü fәdakar göstәrmәlisәn. Vaxtı
çatanda, qüdrәt vә güc sahibi olanda ilk zәrbәlәrini, heç
nәyә baxmayaraq, sәnә kömәk әli uzatmış, sәni ucaltmış
insanlara endirmәlisәn. Onlar sәndәn zәrbә aldıqları üçün
çaşacaq, “nankor”, “vәfasız”, “xain” deyәcәklәr. Bundan
sonra hәmin adamların nә deyәcәklәrinin dә elә bir
әhәmiyyәti olmayacaq. Hәmin fәryadlar ağızlarından
çıxan son sözlәri olacaq. Sonra әbәdi susacaqlar!
Sәnin düşüncәlәrinin get-gedә abırsızlaşması mәni
narahat etmәyә başladı. Bir neçә dәfә mәnә dedin ki, var-
lanmaq üçün yeganә yol ancaq adamları soymaqdır. Hәtta
yadına gәlirsә, bir gün dedin: “Çox asanlıqla bir sәhәr
oyanıb varlı ola bilәrik. Mәsәlәn, bizim mühasib mütә-
madi olaraq hәr ayın ilk günü mәmur maaşlarını vermәk
üçün çantasında yüz әlli min lirә gәtirir. Hәmin adamı
yolda, hәtta idarәdәki otağında qarәt etmәk mümkündür.
Heç kәs mәndәn şübhәlәnmәz. Bu mәsәlәdә ilk şübhәli
adam elә mühasibin özü olacaq. Pulu bankdan o alıb, çanta
da onun әlindә yox olub. Demәli, pulu da o oğurlayıb. Nә
olacaq axı? On il verәcәklәr. Fәrqinә varmadan etdiyi
yaxşılığın әvәzini çıxmaq da asandır. Yaşamaq ümidini
itirmiş, qocalmış, yorğun halda hәbsdәn çıxanda ona
namәlum yerdәn on min lirә göndәrilir. Gördün, dәrhal
bütün keçmiş unuduldu, yenidәn hәyat eşqi yarandı!”
Bütün bu xәyallar, tәsәvvür vә düşüncәlәr arasında
hәyatımızın sadә axarı dәyişirdi, yenә dә xırda mәmur
idin, yenә dә yoxsul idik. Bu, hәlә şükürlü idi. Rәhbәrlik-
