Page 605 - "Azərbaycan ədəbiyyatı antologiyası" (Proza)
P. 605
Nÿriman ßbdöërÿhmanlû
Yelçәkәn
…Nә sirdisә, hәr gecә yuxumda uçuram. Elә bil, hardansa әsәn yel
mәni qabağına qatıb aparır…
Bu hekayәnin qәhrәmanının müәllifә etirafı
… – Gördünmü? 605
– Yox, eşitdim…
…deyirlәr, sәhәr-sәhәr teleradioşirkәtdә olub: görünür, yanına getdiyi
adamın işә gәlәn vaxtını dәqiq bilirmiş; içәri girәndә görüb pәlә-pötür,
cöngәsifәt, iki qulaqdan da mayıf Dostu özündәn balaca yazı masasının
arxasında oturub, üz-gözündәn rahatxanada gücәnib-gücәnib, birtәhәr azad
olan adamın xoşbәxtliyi yağır. Adәt elәdiklәri kimi görüşüblәr; o, qapıdan
girәn kimi bәrkdәn “Hә-ә-ә!” – deyib, Dostu da uzun illәrin vәrdişiynәn
onun ilk kәlmәsinin nә olduğunu sәhvsiz-filansız bilirmiş, әvәzindә ürәkdәn
gәlәn “Hә-ә-ә dә-ә-ә!” deyib, yәni salamının cavabını verib; düzdü, göv-
dәsinin ağır yerini stuldan qaldırmağa bir balaca çәtinlik çәkib, amma girdә,
gonbul әlini onun ovcuna şappıldatmaq lәzzәtindәn özünü mәhrum
elәmәyib, o da örgәnişlikli adam kimi çöküb dostunun qәnşәrindәki stula,
axşam yazdığı әsәrin nimdaş sellofan torbasından çıxarıb, ucadan, – qulaq
as, gör bir nә yazmışam”, – deyib vә kәmali-әdәbnәn bir dәstә kağızı
oxumağa hazırlaşıb. Dostu da onun әlindәki kağız-kuğazı görәndә
mәqsәdini başa düşüb, cöngә sifәtini balaca masanın üstündәn ona
yaxınlaşdırıb, “Oxu görәk, – deyib, – bu millәt sәnin dә qәdrini bilmәdi”.
Eşitdiyi sözdәn azacıq kövrәlib, amma görüb ki, idilliyanın yeri deyil,
başlayıb әsәrini avazla oxumağa; dostu dә әlini iri qulaqlarının dalına qoyub,
tәfәrinclә onun dodaqlarına baxıb, hәrdәn mayıf qulaqlarının pәrdәsinә
“demokratiya”, “azadlıq”, “plüarizm” nidaları toxunanda ağzını marçıl-
dadıb, başını bulayıb, köksünü ötürüb, hәtta bir-iki kәrә gövdәsinin ağır
yerini stuldan qaldırmağa da cәhd elәyib; axırdasa, qaçqın çadırına oxşayan
pencәyinin yan cibindәn yekә bir dәsmal çıxardıb, basıb gözlәrinә:
“Eşitmәyәn qulaqlar kar olsun, – deyib, – tәcili çap elәtdir, qoy görsünlәr,
hәqiqәt nәdi!” Bu isti sözlәrdәn әmәlli-başlı kövrәlsә dә, özünü birtәhәr
toxdadıb, oxumağına ara vermәyib; әksinә, ağzını Dostunun qulağına daha
da yaxınlaşdırıb, qıraqdan baxan elә bilәrmiş, kişinin qulağını gәmirir.
Axırıncı abzası oxuyanda Dostunun fәryadı әrşә bülәnd olub; bu sәs-küydәn
üzlәrini görmәyәnlәrin ağlına ayrı fikir dә gәlәrmiş. Belәcә, yarım saat hövür-
Yelçәkәn
…Nә sirdisә, hәr gecә yuxumda uçuram. Elә bil, hardansa әsәn yel
mәni qabağına qatıb aparır…
Bu hekayәnin qәhrәmanının müәllifә etirafı
… – Gördünmü? 605
– Yox, eşitdim…
…deyirlәr, sәhәr-sәhәr teleradioşirkәtdә olub: görünür, yanına getdiyi
adamın işә gәlәn vaxtını dәqiq bilirmiş; içәri girәndә görüb pәlә-pötür,
cöngәsifәt, iki qulaqdan da mayıf Dostu özündәn balaca yazı masasının
arxasında oturub, üz-gözündәn rahatxanada gücәnib-gücәnib, birtәhәr azad
olan adamın xoşbәxtliyi yağır. Adәt elәdiklәri kimi görüşüblәr; o, qapıdan
girәn kimi bәrkdәn “Hә-ә-ә!” – deyib, Dostu da uzun illәrin vәrdişiynәn
onun ilk kәlmәsinin nә olduğunu sәhvsiz-filansız bilirmiş, әvәzindә ürәkdәn
gәlәn “Hә-ә-ә dә-ә-ә!” deyib, yәni salamının cavabını verib; düzdü, göv-
dәsinin ağır yerini stuldan qaldırmağa bir balaca çәtinlik çәkib, amma girdә,
gonbul әlini onun ovcuna şappıldatmaq lәzzәtindәn özünü mәhrum
elәmәyib, o da örgәnişlikli adam kimi çöküb dostunun qәnşәrindәki stula,
axşam yazdığı әsәrin nimdaş sellofan torbasından çıxarıb, ucadan, – qulaq
as, gör bir nә yazmışam”, – deyib vә kәmali-әdәbnәn bir dәstә kağızı
oxumağa hazırlaşıb. Dostu da onun әlindәki kağız-kuğazı görәndә
mәqsәdini başa düşüb, cöngә sifәtini balaca masanın üstündәn ona
yaxınlaşdırıb, “Oxu görәk, – deyib, – bu millәt sәnin dә qәdrini bilmәdi”.
Eşitdiyi sözdәn azacıq kövrәlib, amma görüb ki, idilliyanın yeri deyil,
başlayıb әsәrini avazla oxumağa; dostu dә әlini iri qulaqlarının dalına qoyub,
tәfәrinclә onun dodaqlarına baxıb, hәrdәn mayıf qulaqlarının pәrdәsinә
“demokratiya”, “azadlıq”, “plüarizm” nidaları toxunanda ağzını marçıl-
dadıb, başını bulayıb, köksünü ötürüb, hәtta bir-iki kәrә gövdәsinin ağır
yerini stuldan qaldırmağa da cәhd elәyib; axırdasa, qaçqın çadırına oxşayan
pencәyinin yan cibindәn yekә bir dәsmal çıxardıb, basıb gözlәrinә:
“Eşitmәyәn qulaqlar kar olsun, – deyib, – tәcili çap elәtdir, qoy görsünlәr,
hәqiqәt nәdi!” Bu isti sözlәrdәn әmәlli-başlı kövrәlsә dә, özünü birtәhәr
toxdadıb, oxumağına ara vermәyib; әksinә, ağzını Dostunun qulağına daha
da yaxınlaşdırıb, qıraqdan baxan elә bilәrmiş, kişinin qulağını gәmirir.
Axırıncı abzası oxuyanda Dostunun fәryadı әrşә bülәnd olub; bu sәs-küydәn
üzlәrini görmәyәnlәrin ağlına ayrı fikir dә gәlәrmiş. Belәcә, yarım saat hövür-
