Page 602 - "Azərbaycan ədəbiyyatı antologiyası" (Proza)
P. 602
Azÿrbaycan ÿdÿbiyyatû antologiyasû
Yalan-gerçәk falçı Xeyrәnsә deyirdi ki, beyni dağılıb qәhqәhәsi kәsi-
lәndә dә Әlәkbәrin әcaib hala düşәn sifәtindә mәsum bir gülüş donubmuş.
Düzünә qalsa, qapıdan çıxhaçıxda elә gülümsünә-gülümsünә onu arxa-
dan çağırmaq istәdim. Amma özümü әlә almaqdan ötrü bütün iradәmi
topladım. Ardınca başqa sәhvlәr gәlә bilәrdi. Mәsәlәn, yoldan elәdiyimә
görә köhnә sandıqları açıb palan içi eşәlәyәrdim ki, yәni mәn dә hәrif-zad
deyilәm. Şükür, dilimi dinc qoydum, onsuz da heç nә dәyişmәyәcәkdi, onun
mәnә tәsәllivari dediyi “hәr şey yaxşı olacaq” da әslindә başımın altına
yastıq qoyub mәni yuxuya vermәkdi. Mәnsә balıncsız-mütәkkәsiz öz
xoşuma divana yayxanıb gözlәrimi yummuşdum vә arabir yarıyuxulu
siqaretin külünü külqabına çırpırdım, nәhayәt, siqareti külqabına basanda
mәnә elә gәldi ki, әmәlli-başlı yuxu görürәm. Vә gördüyüm yuxuya tam
daxil ola bilmirәm, çünki harasa gedәcәyәmmiş kimi arabir gözümün birini
602 açıb divar saatına baxırdım, amma әqrәblәri seçә bilmirdim. Bәlkә dә, elә
yuxuda әqrәbsiz-rәqәmlәrsiz dördkünc saat görürdüm.
Dilxorçuluq, puçluq keylәşdirmişdi mәni, süstlәşdirmişdi. Mәn
hәyatdan yuxuya günahkarların bu dünyadan o dünyaya keçmә dәmi qәdәr
ağır gedirdim. Elә bil ruhum bәdәnimi tәrk elәmәyә hazırlaşarkәn hansı
ağzıgöyçәk qarınınsa, – bunun üzünü qiblәyә çevirin, – dediyini eşidib
vahimәlәnmişdim, tәrpәnmәyә taqәtim olmasa da bütün güc-qüvvәmi
toplayıb nәsә pıçıldamaq istәyirdim. O dünyanın qorxusu, ölüm xofu beyni-
mi, şüurumu iflic elәmişdi. Bu arada telefon zәng çaldı, deyәsәn, gözlәrimi
dә geniş açdım. Tәrs kimi cәmi bircә zәng gәldi, yoxsa ayağa durardım,
çünki elә kirpiklәrimi bir-birinә sıxa-sıxa fәhmәn anlayırdım ki, bәrk yat-
sam, dәhşәtli bir yuxu görәcәm, qalxmağa çalışsam da, qımıldana bilmir-
dim. O, qapıdan çıxanda onun uşaqlıq şәklinә baxdığım gecә ağladığım
yadıma düşmәsәydi, yәqin, divana yayxanıb göz yaşı axıdacaqdım. Ancaq
nәdәnsә, o, gedәndә, düzünәsi, o, danışıb mәnә nәlәrisә başa salmağa çalı-
şanda hәmin şәkil gözümün önündә idi vә mәn bu dәfә şәklә baxa-baxa gü-
lümsünürdüm.
O gecә o şәklә baxarkәn ağladığıma gülümsünürdüm, lap Әlәkbәrin
qәhqәhәsisayaq o çıxıb gedәnәcәn çarәsiz gülüş sifәtimdәn silinmәdi. O
şәkildә onun beş-altı yaşı olardı. Yaşıdları ilә şәkil çәkdirmişdi. Uçuq-sökük
çәpәrin fonunda iki balaca qızdı, iki oğlan. Ancaq ona oxşayanı yoxdu,
çünki onun tәkcә çöhrәsinә yox, gözlәrinә dә gülüş hopmuşdu. Bu xoşbәxt
gözlәrin işığında köynәyinin qırılmış düymәlәri vә paltarındakı yamaqlar
kölgәlәnirdi. Fotoobyektivә heyrәtlәnibmiş kimi dodaqları azca aralanmışdı.
Әzik ağ-qara şәkildәki uşaqlar cansız görünürdülәr. Elә bil özündәn başqa,
Yalan-gerçәk falçı Xeyrәnsә deyirdi ki, beyni dağılıb qәhqәhәsi kәsi-
lәndә dә Әlәkbәrin әcaib hala düşәn sifәtindә mәsum bir gülüş donubmuş.
Düzünә qalsa, qapıdan çıxhaçıxda elә gülümsünә-gülümsünә onu arxa-
dan çağırmaq istәdim. Amma özümü әlә almaqdan ötrü bütün iradәmi
topladım. Ardınca başqa sәhvlәr gәlә bilәrdi. Mәsәlәn, yoldan elәdiyimә
görә köhnә sandıqları açıb palan içi eşәlәyәrdim ki, yәni mәn dә hәrif-zad
deyilәm. Şükür, dilimi dinc qoydum, onsuz da heç nә dәyişmәyәcәkdi, onun
mәnә tәsәllivari dediyi “hәr şey yaxşı olacaq” da әslindә başımın altına
yastıq qoyub mәni yuxuya vermәkdi. Mәnsә balıncsız-mütәkkәsiz öz
xoşuma divana yayxanıb gözlәrimi yummuşdum vә arabir yarıyuxulu
siqaretin külünü külqabına çırpırdım, nәhayәt, siqareti külqabına basanda
mәnә elә gәldi ki, әmәlli-başlı yuxu görürәm. Vә gördüyüm yuxuya tam
daxil ola bilmirәm, çünki harasa gedәcәyәmmiş kimi arabir gözümün birini
602 açıb divar saatına baxırdım, amma әqrәblәri seçә bilmirdim. Bәlkә dә, elә
yuxuda әqrәbsiz-rәqәmlәrsiz dördkünc saat görürdüm.
Dilxorçuluq, puçluq keylәşdirmişdi mәni, süstlәşdirmişdi. Mәn
hәyatdan yuxuya günahkarların bu dünyadan o dünyaya keçmә dәmi qәdәr
ağır gedirdim. Elә bil ruhum bәdәnimi tәrk elәmәyә hazırlaşarkәn hansı
ağzıgöyçәk qarınınsa, – bunun üzünü qiblәyә çevirin, – dediyini eşidib
vahimәlәnmişdim, tәrpәnmәyә taqәtim olmasa da bütün güc-qüvvәmi
toplayıb nәsә pıçıldamaq istәyirdim. O dünyanın qorxusu, ölüm xofu beyni-
mi, şüurumu iflic elәmişdi. Bu arada telefon zәng çaldı, deyәsәn, gözlәrimi
dә geniş açdım. Tәrs kimi cәmi bircә zәng gәldi, yoxsa ayağa durardım,
çünki elә kirpiklәrimi bir-birinә sıxa-sıxa fәhmәn anlayırdım ki, bәrk yat-
sam, dәhşәtli bir yuxu görәcәm, qalxmağa çalışsam da, qımıldana bilmir-
dim. O, qapıdan çıxanda onun uşaqlıq şәklinә baxdığım gecә ağladığım
yadıma düşmәsәydi, yәqin, divana yayxanıb göz yaşı axıdacaqdım. Ancaq
nәdәnsә, o, gedәndә, düzünәsi, o, danışıb mәnә nәlәrisә başa salmağa çalı-
şanda hәmin şәkil gözümün önündә idi vә mәn bu dәfә şәklә baxa-baxa gü-
lümsünürdüm.
O gecә o şәklә baxarkәn ağladığıma gülümsünürdüm, lap Әlәkbәrin
qәhqәhәsisayaq o çıxıb gedәnәcәn çarәsiz gülüş sifәtimdәn silinmәdi. O
şәkildә onun beş-altı yaşı olardı. Yaşıdları ilә şәkil çәkdirmişdi. Uçuq-sökük
çәpәrin fonunda iki balaca qızdı, iki oğlan. Ancaq ona oxşayanı yoxdu,
çünki onun tәkcә çöhrәsinә yox, gözlәrinә dә gülüş hopmuşdu. Bu xoşbәxt
gözlәrin işığında köynәyinin qırılmış düymәlәri vә paltarındakı yamaqlar
kölgәlәnirdi. Fotoobyektivә heyrәtlәnibmiş kimi dodaqları azca aralanmışdı.
Әzik ağ-qara şәkildәki uşaqlar cansız görünürdülәr. Elә bil özündәn başqa,
