Page 506 - "Azərbaycan ədəbiyyatı antologiyası" (Proza)
P. 506
Azÿrbaycan ÿdÿbiyyatû antologiyasû
İlhamә xanım ona verdiyim on kitabı gömrük nәzarәtindәn keçirib
mәnә tәqdim edәndә mobil telefonunu da söylәdi vә dedi ki, Surqutda
gözәllik salonunda işlәyir, böyük adamların xanımları ilә durub-oturur, әli
çox yerlәrә çatır, problem olsa, kömәyini әsirgәmәz…
Amma daha nә problem ola bilәrdi ki? Telefonla vәdәlәşdiyimiz kimi
Nefteyuqanskidә yaşayan qәlәm dostum hәm Rusiya, hәm dә Azәrbaycan
Yazıçılar İttifaqının üzvü Knyaz Qoçaq mәni qarşıladı. Özü dә tәk yox,
Surqutda yaşayan böyük qardaşı Balaşirinlә birlikdә.
Yeri gәlmişkәn Knyazgil 11 qardaşdılar. Ortancıl – Qruzin mәnim sinif
yoldaşım idi. Bacılarının sayını bilmirәm, amma onu bilirәm ki, qardaşlar
hamısı – Vahidi çıxmaq şәrtilә – Sibirin müxtәlif şәhәrlәrindә mәskun-
laşıblar. Axı nәyә görә? Bir parça çörәkdәn ötrümü? Bu sual bir qәlәm
sahibi kimi mәni hәmişә düşündürüb vә düşündürür.
506 Dmitri Aleksandroviçin bizi Xantı-Mansiy aparmaq üçün Surquta
göndәrdiyi maşına әylәşәndә gFündüz saat bir idi vә mәn fikirlәşirdim ki,
Xantı-Mansiyә çatana qәdәr Sibirin, oxuduğum kitablara әsasәn, xәyalımda
canlandırdığım mәnzәrәlәrinә tamaşa edә bilәcәyәm. Beş saata yaxın yol
getmәli idik vә açığını deyim ki, bu yol mәni tez bezdirdi; eynilә bir-birinә
bәnzәyәn meşәlәrә, ağaclara nә qәdәr baxmaq olar? Knyaz isә susmaq
bilmirdi. Sualları Bakı ilә bağlı idi. Daha doğrusu, Azәrbaycanın әdәbi
hәyatı ilә. Aradabir vәtәndaşı olduğu diyarın uğurlarından da söz salırdı.
İftixarla deyirdi ki, Rusiyanın xam neftinin 60 faizini onun vәtәndaşı olduğu
Yuqra diyarı verir.
Yol nişanlarından bilirdim ki, artıq mәnzilbaşına yaxınlaşırıq, amma
hәlә bir dәnә dә olsun neft buruğu gözümә dәymәmişdi. Bunun sәbәbi ilә
maraqlananda Knyaz:
– Burda hәlә bütün quyular fontanla işlәyir, – dedi, – buruğa ehtiyac
yoxdur.
Sibirin necә zәngin neft yatağı olduğunu, әlbәttә, bilirdim vә onu da
bilirdim ki, Sibir neftinin kәşfi azәrbaycanlı geoloq Fәrman Salmanovun
adı ilә bağlıdır. Mәrhum qәlәm dostum Sәyavuş Sәrxanlının bu әfsanәvi
neftçi haqqında kitabını isә hәlә ötәn yüzilliyin 80-ci illәrindә oxumuşdum.
Söz Fәrman Salmanovdan düşәndә Knyaz iftixarla dedi:
– Xanti-Mansidә yalnız bir nәfәrә abidә qoyulub – o da Fәrman
Salmanova.
Vә Knyaz dәrhal bir mәqamı da vurğuladı:
– Bu yaxınlarda Surqutda da Fәrman Salmanova abidә qoyulub, – dedi, –
özü dә Leyla Әliyevanın tәşәbbüsü ilә…
İlhamә xanım ona verdiyim on kitabı gömrük nәzarәtindәn keçirib
mәnә tәqdim edәndә mobil telefonunu da söylәdi vә dedi ki, Surqutda
gözәllik salonunda işlәyir, böyük adamların xanımları ilә durub-oturur, әli
çox yerlәrә çatır, problem olsa, kömәyini әsirgәmәz…
Amma daha nә problem ola bilәrdi ki? Telefonla vәdәlәşdiyimiz kimi
Nefteyuqanskidә yaşayan qәlәm dostum hәm Rusiya, hәm dә Azәrbaycan
Yazıçılar İttifaqının üzvü Knyaz Qoçaq mәni qarşıladı. Özü dә tәk yox,
Surqutda yaşayan böyük qardaşı Balaşirinlә birlikdә.
Yeri gәlmişkәn Knyazgil 11 qardaşdılar. Ortancıl – Qruzin mәnim sinif
yoldaşım idi. Bacılarının sayını bilmirәm, amma onu bilirәm ki, qardaşlar
hamısı – Vahidi çıxmaq şәrtilә – Sibirin müxtәlif şәhәrlәrindә mәskun-
laşıblar. Axı nәyә görә? Bir parça çörәkdәn ötrümü? Bu sual bir qәlәm
sahibi kimi mәni hәmişә düşündürüb vә düşündürür.
506 Dmitri Aleksandroviçin bizi Xantı-Mansiy aparmaq üçün Surquta
göndәrdiyi maşına әylәşәndә gFündüz saat bir idi vә mәn fikirlәşirdim ki,
Xantı-Mansiyә çatana qәdәr Sibirin, oxuduğum kitablara әsasәn, xәyalımda
canlandırdığım mәnzәrәlәrinә tamaşa edә bilәcәyәm. Beş saata yaxın yol
getmәli idik vә açığını deyim ki, bu yol mәni tez bezdirdi; eynilә bir-birinә
bәnzәyәn meşәlәrә, ağaclara nә qәdәr baxmaq olar? Knyaz isә susmaq
bilmirdi. Sualları Bakı ilә bağlı idi. Daha doğrusu, Azәrbaycanın әdәbi
hәyatı ilә. Aradabir vәtәndaşı olduğu diyarın uğurlarından da söz salırdı.
İftixarla deyirdi ki, Rusiyanın xam neftinin 60 faizini onun vәtәndaşı olduğu
Yuqra diyarı verir.
Yol nişanlarından bilirdim ki, artıq mәnzilbaşına yaxınlaşırıq, amma
hәlә bir dәnә dә olsun neft buruğu gözümә dәymәmişdi. Bunun sәbәbi ilә
maraqlananda Knyaz:
– Burda hәlә bütün quyular fontanla işlәyir, – dedi, – buruğa ehtiyac
yoxdur.
Sibirin necә zәngin neft yatağı olduğunu, әlbәttә, bilirdim vә onu da
bilirdim ki, Sibir neftinin kәşfi azәrbaycanlı geoloq Fәrman Salmanovun
adı ilә bağlıdır. Mәrhum qәlәm dostum Sәyavuş Sәrxanlının bu әfsanәvi
neftçi haqqında kitabını isә hәlә ötәn yüzilliyin 80-ci illәrindә oxumuşdum.
Söz Fәrman Salmanovdan düşәndә Knyaz iftixarla dedi:
– Xanti-Mansidә yalnız bir nәfәrә abidә qoyulub – o da Fәrman
Salmanova.
Vә Knyaz dәrhal bir mәqamı da vurğuladı:
– Bu yaxınlarda Surqutda da Fәrman Salmanova abidә qoyulub, – dedi, –
özü dә Leyla Әliyevanın tәşәbbüsü ilә…
