Page 439 - "Azərbaycan ədəbiyyatı antologiyası" (Proza)
P. 439
El÷in
XV
Gәlib Buzovnadakı bu fәhlә yataqxanasında yerlәşәndәn sonra Cümü 439
uzun müddәt gecәlәr yata bilmәdi vә mәsәlә tәkcә onda deyildi ki, nәm vә
isti Abşeron havası ilә nәfәs ala bilmirdi vә dәnizin o uğultusu da onu
yatmağa qoymurdu – bunlar öz yerindә, әn başlıcası o idi ki, bir balaca huşa
gedәn kimi Şuşanın küçәlәri, bağları, Ağadәdәli mәhәllәsi gәlib dururdu
gözlәrinin qabağında vә bu – yuxu kimi yuxu deyildi, qarabasma kimi dә
qarabasma deyildi, amma o anlarda Cümünün nәfәsi daha da ağırlaşırdı,
havası çatmırdı.
Sonralar gecә gözlәrinin qabağına gәlәn o rәngli – әn çox da yarpaq
yaşılı – Şuşa mәnzәrәlәri yavaş-yavaş yox oldu vә ümumiyyәtlә, uzun
müddәt heç bir yuxu görmәdi, amma axır vaxtlar tır-tır yuxusuna girmәyә
başlamışdı. Bu gecә dә yuxuda tır-tırı gördü. Gördü ki, canını götürüb tır-
tırdan qopmaq, qaçmaq istәyir, amma tır-tır onu buraxmır, Cümü qaçır,
sürәtlә öz-özünә gedәn tır-tır da ardınca qova-qova onu izlәyir vә sәksәkә
içindә yuxudan oyanıb, hәlә gün çıxmamış hәyәtә düşdü, zeytun ağacının
yanında Mәmmәd kişinin (Gözlә Gәlirәm Mәmmәdin) boş skamyasında
oturdu, bir siqaret çәkdi, sonra gedib tır-tırı işә saldı vә tır-tır yarım saat
bütün hәyәtә haray-hәşir salıb işә düşdü vә Cümü yataqxananın hәyәtindәn
çıxdı, bir dә axşam saat 9-da – 10-nun yarısında qayalığa gәldi.
Dәniz sakit, qayalıq bürkü idi. Cümü tır-tırı hәmişәki kimi bir kәnarda
saxlayıb qayalığa çıxdı vә әlindә tutduğu dәmir pivә bankası kimi araq
bankasının ağzını açıb isti araqdan beş-altı qurtum içdi. Bu araqları tәzә
buraxmağa başlamışdılar vә qiymәti dә su qiymәti kimi bir şey idi, Bolelşik
Bufetçi İbadullanın bufetindәki 200 qram arağın puluna bunun üçünü almaq
olardı, hәrәsi dә 175 qram, amma deyirdilәr ki, bu araq zәhәrdi.
Bu dәfә Cümü bankadakı arağın hamısını içdi vә öz-özünә:
– Zәhәrdi? – dedi. – Bәs niyә sәni öldürmür, ay it oğlu?
XVI
Şuşa İnternat mәktәbindә idman müәllimi işlәyәn Salman indi
xәstәxanada gözәtçi yeri tapıb, orada işlәyirdi vә gecәlәr xәstәxanadan spirt
oğurlayırdı, Cümü dә Salmanla birlikdә o spirtdәn içib keflәnәndә, növbәti
stәkandan sonra üz-gözünü turşudub deyirdi:
– Ә, dәrddәn içirәm e, mәn, dәrddәn! – Sonra da özünün özünә hirsi
tuturdu vә bu dәfә dә öz-özünә deyirdi: – Tüpürüm sәnin dәrdinә dә, özünә
dә!..
XV
Gәlib Buzovnadakı bu fәhlә yataqxanasında yerlәşәndәn sonra Cümü 439
uzun müddәt gecәlәr yata bilmәdi vә mәsәlә tәkcә onda deyildi ki, nәm vә
isti Abşeron havası ilә nәfәs ala bilmirdi vә dәnizin o uğultusu da onu
yatmağa qoymurdu – bunlar öz yerindә, әn başlıcası o idi ki, bir balaca huşa
gedәn kimi Şuşanın küçәlәri, bağları, Ağadәdәli mәhәllәsi gәlib dururdu
gözlәrinin qabağında vә bu – yuxu kimi yuxu deyildi, qarabasma kimi dә
qarabasma deyildi, amma o anlarda Cümünün nәfәsi daha da ağırlaşırdı,
havası çatmırdı.
Sonralar gecә gözlәrinin qabağına gәlәn o rәngli – әn çox da yarpaq
yaşılı – Şuşa mәnzәrәlәri yavaş-yavaş yox oldu vә ümumiyyәtlә, uzun
müddәt heç bir yuxu görmәdi, amma axır vaxtlar tır-tır yuxusuna girmәyә
başlamışdı. Bu gecә dә yuxuda tır-tırı gördü. Gördü ki, canını götürüb tır-
tırdan qopmaq, qaçmaq istәyir, amma tır-tır onu buraxmır, Cümü qaçır,
sürәtlә öz-özünә gedәn tır-tır da ardınca qova-qova onu izlәyir vә sәksәkә
içindә yuxudan oyanıb, hәlә gün çıxmamış hәyәtә düşdü, zeytun ağacının
yanında Mәmmәd kişinin (Gözlә Gәlirәm Mәmmәdin) boş skamyasında
oturdu, bir siqaret çәkdi, sonra gedib tır-tırı işә saldı vә tır-tır yarım saat
bütün hәyәtә haray-hәşir salıb işә düşdü vә Cümü yataqxananın hәyәtindәn
çıxdı, bir dә axşam saat 9-da – 10-nun yarısında qayalığa gәldi.
Dәniz sakit, qayalıq bürkü idi. Cümü tır-tırı hәmişәki kimi bir kәnarda
saxlayıb qayalığa çıxdı vә әlindә tutduğu dәmir pivә bankası kimi araq
bankasının ağzını açıb isti araqdan beş-altı qurtum içdi. Bu araqları tәzә
buraxmağa başlamışdılar vә qiymәti dә su qiymәti kimi bir şey idi, Bolelşik
Bufetçi İbadullanın bufetindәki 200 qram arağın puluna bunun üçünü almaq
olardı, hәrәsi dә 175 qram, amma deyirdilәr ki, bu araq zәhәrdi.
Bu dәfә Cümü bankadakı arağın hamısını içdi vә öz-özünә:
– Zәhәrdi? – dedi. – Bәs niyә sәni öldürmür, ay it oğlu?
XVI
Şuşa İnternat mәktәbindә idman müәllimi işlәyәn Salman indi
xәstәxanada gözәtçi yeri tapıb, orada işlәyirdi vә gecәlәr xәstәxanadan spirt
oğurlayırdı, Cümü dә Salmanla birlikdә o spirtdәn içib keflәnәndә, növbәti
stәkandan sonra üz-gözünü turşudub deyirdi:
– Ә, dәrddәn içirәm e, mәn, dәrddәn! – Sonra da özünün özünә hirsi
tuturdu vә bu dәfә dә öz-özünә deyirdi: – Tüpürüm sәnin dәrdinә dә, özünә
dә!..
