Page 360 - "Azərbaycan ədəbiyyatı antologiyası" (Proza)
P. 360
Azÿrbaycan ÿdÿbiyyatû antologiyasû
anın içindә bu igidlik mәhv edilәr – Zinyәt onun papağını götürüb qaça bilәr.
Sübut elәyәr ki, o, Zәkәriyyәdәn qoçaqdır.
Zәkәriyyәnin gözlәrindәn belә bir sual oxunurdu: “Mәndәn nә
istәyirsәn?”
Qız atdan düşdü. Onun çöhrәsi lalәlәrdәn od aldı.
Yәhәrdәn aşırılana qәdәr Zәkәriyyә ondan ehtiyat elәmişdi. Bilirdi ki,
lap papağını götürüb qaçmaq istәsә dә, әli çatmaz. Heç bir söz demәz. Belә
qıza kim qıyar?!
Zinyәt öz atının cilovunu ona uzatdı:
– Al, obaya mәnim atımı min get.
Bu nә demәkdir? Zinyәt atının yüyәnini hәlә heç bir igidә uzatmayıb.
Zәkәriyyә tәrәddüd içindә cilovu aldı. “Çox sağ ol!” – deyib yәhәrә sıçradı.
Gözdәn itdi.
360 Atı obanın arası ilә çapıb, çadırların yanından yel kimi ötürdü. Harda
düşәcәyini bilmirdi, qışqırmaqdan özünü güclә saxlayırdı. Ürәyindә tez-tez
tәkrar edirdi: “Zinyәt mәni sevir, atını mәnә verdi”. Zinyәt onun dalınca
xeyli baxdı. Adamlar yaxınlaşdılar. Onlara qoşuldu. Eşitdi ki, Zәkәriyyә
gözlәnilmәdәn ayıların arasına düşüb. Özünü itirmәyib; söyüd ağacına
dırmaşıb, ayılar da onun dalınca. Ağacın haçasında yerini bәrkidәndәn sonra
onları bir-bir vurub, beşini dә öldürüb. İndi Zәkәriyyә ona deyirdi ki, ayıdan
qorxma.
– Get, Allahın heyvanı, qanını bura tökmә, – deyә o, tüfәngi üzünә
qaldırdı.
Ayın işığında dal ayaqları üstә qalxan ayı görünürdü. Onun qolları
qalxıb-enir, başı silkәlәnirdi. Zinyәtә elә gәlirdi ki, bığlı qaraçının çaldığı
qumrovlu qavalın sәsini eşidib oynayır. Zәkәriyyә tüfәngin lülәsini ayıya
tәrәf çevirmişdi. Sağ lülә boş idi. Lazım olsa, arxadakı tәtiyi çәkәcәkdi.
Barmağını tәtiklәrin arasına güclә dürtdü.
– Zәki, öldürmә!
Arvadının yanında o da qan tökmәk istәmirdi. Bir dә meşәdәki hey-
vanlara öyrәşmişdi. Elә bilirdi, ev heyvanlarıdır. Ayının mağarasını da
tanıyırdı. Hәrdәnbir döşә qalxıb meşә seyrәlәn qayalıqda özünü günә
verdiyini, balası ilә oynadığını da görmüşdü. Ayı balalarına doyunca baxmış,
ah çәkmiş, ürәyi nisgilli-nisgilli çıxıb getmişdi.
Ayı yırğalana-yırğalana kiçilir, uzaqlaşırdı. Ağacların altında şıqqıltı
eşidildi. Kol әzildi. Ayı donquldanıb yoxa çıxdı.
Daxmaya girdilәr. Zәkәriyyәnin çırağa tәrәf uzanan qolu getdikcә
işıqlandı. İşıqlı xәtlәr elә bil qara lövhәdә onun alnının, burnunun, qalın
anın içindә bu igidlik mәhv edilәr – Zinyәt onun papağını götürüb qaça bilәr.
Sübut elәyәr ki, o, Zәkәriyyәdәn qoçaqdır.
Zәkәriyyәnin gözlәrindәn belә bir sual oxunurdu: “Mәndәn nә
istәyirsәn?”
Qız atdan düşdü. Onun çöhrәsi lalәlәrdәn od aldı.
Yәhәrdәn aşırılana qәdәr Zәkәriyyә ondan ehtiyat elәmişdi. Bilirdi ki,
lap papağını götürüb qaçmaq istәsә dә, әli çatmaz. Heç bir söz demәz. Belә
qıza kim qıyar?!
Zinyәt öz atının cilovunu ona uzatdı:
– Al, obaya mәnim atımı min get.
Bu nә demәkdir? Zinyәt atının yüyәnini hәlә heç bir igidә uzatmayıb.
Zәkәriyyә tәrәddüd içindә cilovu aldı. “Çox sağ ol!” – deyib yәhәrә sıçradı.
Gözdәn itdi.
360 Atı obanın arası ilә çapıb, çadırların yanından yel kimi ötürdü. Harda
düşәcәyini bilmirdi, qışqırmaqdan özünü güclә saxlayırdı. Ürәyindә tez-tez
tәkrar edirdi: “Zinyәt mәni sevir, atını mәnә verdi”. Zinyәt onun dalınca
xeyli baxdı. Adamlar yaxınlaşdılar. Onlara qoşuldu. Eşitdi ki, Zәkәriyyә
gözlәnilmәdәn ayıların arasına düşüb. Özünü itirmәyib; söyüd ağacına
dırmaşıb, ayılar da onun dalınca. Ağacın haçasında yerini bәrkidәndәn sonra
onları bir-bir vurub, beşini dә öldürüb. İndi Zәkәriyyә ona deyirdi ki, ayıdan
qorxma.
– Get, Allahın heyvanı, qanını bura tökmә, – deyә o, tüfәngi üzünә
qaldırdı.
Ayın işığında dal ayaqları üstә qalxan ayı görünürdü. Onun qolları
qalxıb-enir, başı silkәlәnirdi. Zinyәtә elә gәlirdi ki, bığlı qaraçının çaldığı
qumrovlu qavalın sәsini eşidib oynayır. Zәkәriyyә tüfәngin lülәsini ayıya
tәrәf çevirmişdi. Sağ lülә boş idi. Lazım olsa, arxadakı tәtiyi çәkәcәkdi.
Barmağını tәtiklәrin arasına güclә dürtdü.
– Zәki, öldürmә!
Arvadının yanında o da qan tökmәk istәmirdi. Bir dә meşәdәki hey-
vanlara öyrәşmişdi. Elә bilirdi, ev heyvanlarıdır. Ayının mağarasını da
tanıyırdı. Hәrdәnbir döşә qalxıb meşә seyrәlәn qayalıqda özünü günә
verdiyini, balası ilә oynadığını da görmüşdü. Ayı balalarına doyunca baxmış,
ah çәkmiş, ürәyi nisgilli-nisgilli çıxıb getmişdi.
Ayı yırğalana-yırğalana kiçilir, uzaqlaşırdı. Ağacların altında şıqqıltı
eşidildi. Kol әzildi. Ayı donquldanıb yoxa çıxdı.
Daxmaya girdilәr. Zәkәriyyәnin çırağa tәrәf uzanan qolu getdikcә
işıqlandı. İşıqlı xәtlәr elә bil qara lövhәdә onun alnının, burnunun, qalın
