Page 364 - "Azərbaycan ədəbiyyatı antologiyası" (Proza)
P. 364
Azÿrbaycan ÿdÿbiyyatû antologiyasû
Yasәmәn әtirli qәbir
Dava qasırğa kimi başladı. Әәvvәlcә heç kimin ağlına gәlmәzdi
ki, bu, doğrudan da, qasırğaya çevrilәcәk, fәlakәt törәdәcәk,
çünki zәif bir dalğa idi: iki qonşu uşağın arasında baş vermişdi,
daha doğrusu, onlar tәrәfindәn yaradılmışdı. Sağ tәrәfdәki qonşunun uşağı
Rәhmanın sәsi hәyәtlәrin ikisini dә başına götürmüşdü:
– Anaaa! Babaaa, yasәmәnimiz çiçәklәyib! Gәlin, baxın, görün nә
boyda gül açıb!
Rәhmanın anası da, babası da çölә çıxdılar vә onun yanına gәlәndә
heyrәtlәrindәn dondular – soldakı qonşunun uşağı Kamran nazik, az qala
tamam qurumuş görsәnәn yasәmәn çubuğunu iki araya basdıranda inan-
mırdılar ki, o bitәcәk. Düzdür, әvvәlcә Rәhmanın atası deyinmişdi ki, o niyә
364 ağacı bizim evin arxasına basdırır? Rәhmanın nәnәsi acıqlanmışdı ki, a bala,
әvvәla, ora boş, istifadәsiz yerdir, o biri yandan da iki arada basdırır; hәm
dә nә pis iş görür ki, yasәmәndir, әtri onlara da yayılacaq, bizә dә!
Bununla da ara sakitlәşmişdi. Amma Rәhmanın atası ürәyindә başqa
şey fikirlәşmişdi; “qoy basdırsın, böyüyüb әrsәyә gәtirsin, sonrasına baxa-
rıq.”
– Maşallah! Maşallah! Kim inanardı ki, bu çәlimsiz pöhrә әmәlә gәlә-
cәk, üstәlik, birinci ilindә çiçәklәyәcәk! Kamrana halal olsun, bax, әziyyәt
çәkmәk belә şeydir, adamın zәhmәtini yerә vurmur.
Rәhman kükrәdi:
– Yox, baba, bu yasәmәn bizim evin arxasındadır, demәli, mәnimdir.
Sәsә-küyә yuxudan oyanıb çölә çıxan Kamran da coşdu:
– Yox, yasәmәn mәnimdir.
– Mәnimdir! – Rәhman ona qıcandı.
– Onu sәn әkmisәn? Bu neçә ayda sәn sulamısan? Dibini sәn
boşaltmısan? Otunu-alafını sәn tәmizlәmisәn? Heyvanlar ayaqlamasın,
yemәsin deyә әtrafına mәftildәn hasarı sәn çәkmisәn, yoxsa mәn?
Rәhman bu sözlәrin qabağında bir anlığa susdu, çünki Kamran
haqlıydı, doğrudan da, yasәmәni әkәn dә, әrsәyә gәtirәn dә o idi... Bu arada
Rәhmanın atası da peyda oldu vә oğlunu doluxsunmuş görәndә kükrәdi:
– Noolub? Nә mәrәkәdir qoparmısınız? Uşaq niyә ağlayır?
Rәhman hıçqırdı:
– Ata, yasәmәnimiz çiçәklәyib, Kamran deyir mәnimdir.
– Kamran qәlәt eliyir.
– Qәlәti Rәhman eliyir, onu mәn... – Kamran sözünü bitirә bilmәdi,
Yasәmәn әtirli qәbir
Dava qasırğa kimi başladı. Әәvvәlcә heç kimin ağlına gәlmәzdi
ki, bu, doğrudan da, qasırğaya çevrilәcәk, fәlakәt törәdәcәk,
çünki zәif bir dalğa idi: iki qonşu uşağın arasında baş vermişdi,
daha doğrusu, onlar tәrәfindәn yaradılmışdı. Sağ tәrәfdәki qonşunun uşağı
Rәhmanın sәsi hәyәtlәrin ikisini dә başına götürmüşdü:
– Anaaa! Babaaa, yasәmәnimiz çiçәklәyib! Gәlin, baxın, görün nә
boyda gül açıb!
Rәhmanın anası da, babası da çölә çıxdılar vә onun yanına gәlәndә
heyrәtlәrindәn dondular – soldakı qonşunun uşağı Kamran nazik, az qala
tamam qurumuş görsәnәn yasәmәn çubuğunu iki araya basdıranda inan-
mırdılar ki, o bitәcәk. Düzdür, әvvәlcә Rәhmanın atası deyinmişdi ki, o niyә
364 ağacı bizim evin arxasına basdırır? Rәhmanın nәnәsi acıqlanmışdı ki, a bala,
әvvәla, ora boş, istifadәsiz yerdir, o biri yandan da iki arada basdırır; hәm
dә nә pis iş görür ki, yasәmәndir, әtri onlara da yayılacaq, bizә dә!
Bununla da ara sakitlәşmişdi. Amma Rәhmanın atası ürәyindә başqa
şey fikirlәşmişdi; “qoy basdırsın, böyüyüb әrsәyә gәtirsin, sonrasına baxa-
rıq.”
– Maşallah! Maşallah! Kim inanardı ki, bu çәlimsiz pöhrә әmәlә gәlә-
cәk, üstәlik, birinci ilindә çiçәklәyәcәk! Kamrana halal olsun, bax, әziyyәt
çәkmәk belә şeydir, adamın zәhmәtini yerә vurmur.
Rәhman kükrәdi:
– Yox, baba, bu yasәmәn bizim evin arxasındadır, demәli, mәnimdir.
Sәsә-küyә yuxudan oyanıb çölә çıxan Kamran da coşdu:
– Yox, yasәmәn mәnimdir.
– Mәnimdir! – Rәhman ona qıcandı.
– Onu sәn әkmisәn? Bu neçә ayda sәn sulamısan? Dibini sәn
boşaltmısan? Otunu-alafını sәn tәmizlәmisәn? Heyvanlar ayaqlamasın,
yemәsin deyә әtrafına mәftildәn hasarı sәn çәkmisәn, yoxsa mәn?
Rәhman bu sözlәrin qabağında bir anlığa susdu, çünki Kamran
haqlıydı, doğrudan da, yasәmәni әkәn dә, әrsәyә gәtirәn dә o idi... Bu arada
Rәhmanın atası da peyda oldu vә oğlunu doluxsunmuş görәndә kükrәdi:
– Noolub? Nә mәrәkәdir qoparmısınız? Uşaq niyә ağlayır?
Rәhman hıçqırdı:
– Ata, yasәmәnimiz çiçәklәyib, Kamran deyir mәnimdir.
– Kamran qәlәt eliyir.
– Qәlәti Rәhman eliyir, onu mәn... – Kamran sözünü bitirә bilmәdi,
