Page 228 - "Azərbaycan ədəbiyyatı antologiyası" (Proza)
P. 228
Azÿrbaycan ÿdÿbiyyatû antologiyasû
Qonaq vәcdlә sәslәndi:
– Xeyr, a kişi, mәnә elә gәlir ki, bütün dünyada belә mәnzәrә tapılmaz!
Hәlә oradakı naxışlara tamaşa edin! O mәnzәrә coşqun bir fantaziya
mәhsuludur. Son dәrәcә orijinal bir iş!
– Peşkәşdir! – deyә oğlan daha ucadan sәslәndi.
Kişi tәzәdәn çarpayıya uzandı:
– Zarafatı boşlayın, canım! Bu yekәlikdә dә peşkәş olarmı?
– Mәn sizә demişәm ki, bizdә adәtdir: dosta xoşa gәlәn şeyi bağışla-
maya bilmәrik. Nә yekәlikdә olur-olsun, fәrqi yoxdur, yalnız arvad-uşaq
olmasın!
– Bilsәydim, heç tәriflәmәzdim! – deyә kişi tәәssüfdәn çox tәşәkkür
edәn bir ahәnglә köks ötürdü.
– Onda mәn sizdәn inciyәrdim. – Oğlan öz çarpayısı üstündә ayağa
qalxıb xalçanı açaraq qonşusunun çarpayısı üstünә vurdu vә tәzәdәn yatağa
228 uzanaraq üzünü divara çevirib sakitcә yuxuya getdi.
Qonşu isә gözlәrini xalçadan ayırmadan öz-özünә “Nә muzey
malıdır!” deyә yerindә qurcalanaraq, o gün yata bilmәdi.
Ertәsi gün әcnәbi qonaq çamadanından alabәzәk, әcәri bir köynәk
çıxarıb qonşusuna göstәrәrәk soruşdu:
– Bu köynәk haqqında nә deyә bilәrsiniz?
– Әntiqәdir!..
Oğlan sözünün gerisini qurtarmamış kişi köynәyi ona uzatdi:
– Peşkәş!
– Bu yekәlikdә peşkәş olmaz ki, canım?!
– Hәr halda sizin xalçanızdan böyük deyil! – Kişi zorla köynәyi ona
bağışladı.
Bir neçә gündәn sonra Zarafatcıl oğlanın vaxtı qurtardı. O hamı ilә,
xüsusәn öz otaq qonşusu ilә sәmimi surәtdә vidalaşıb Bakıya yola düşdü.
O gecә әcnәbi qonaq bu otaqda qaldığı günlәr әrzindә hәlә heç vaxt
yatmadığı bir lәzzәtlә yuxuladı...
Sәhәr onun da vaxtı tamam oldu. Kişi kamal-sәliqә ilә pal-paltarını ça-
madana qabladı. Axırda da öz ölkәsindә muzeyә satacağını qәt etdiyi vә
hәtta öz-özlüyündә qiymәtini dә hesabladığı xalçanı ehtiyatla divardan açıb
qatladı, qoltuğuna vuraraq otağı tәrk etdi.
Sanatoriyanın qapısından çölә çıxanda isә... bayaqdan tәәccüblә ona
baxan tәsәrrüfatçı qadın utana-utana kişiyә dedi:
– Üzr istәyirәm, mister... Deyәsәn, siz... sәhvәn bizim xalçanı da götür-
müsünüz?
Qanaq gülә-gülә cavab verdi:
– Xeyr, xeyr, bu, sizin deyil, mәnә “peşkәşdir!”
Qonaq vәcdlә sәslәndi:
– Xeyr, a kişi, mәnә elә gәlir ki, bütün dünyada belә mәnzәrә tapılmaz!
Hәlә oradakı naxışlara tamaşa edin! O mәnzәrә coşqun bir fantaziya
mәhsuludur. Son dәrәcә orijinal bir iş!
– Peşkәşdir! – deyә oğlan daha ucadan sәslәndi.
Kişi tәzәdәn çarpayıya uzandı:
– Zarafatı boşlayın, canım! Bu yekәlikdә dә peşkәş olarmı?
– Mәn sizә demişәm ki, bizdә adәtdir: dosta xoşa gәlәn şeyi bağışla-
maya bilmәrik. Nә yekәlikdә olur-olsun, fәrqi yoxdur, yalnız arvad-uşaq
olmasın!
– Bilsәydim, heç tәriflәmәzdim! – deyә kişi tәәssüfdәn çox tәşәkkür
edәn bir ahәnglә köks ötürdü.
– Onda mәn sizdәn inciyәrdim. – Oğlan öz çarpayısı üstündә ayağa
qalxıb xalçanı açaraq qonşusunun çarpayısı üstünә vurdu vә tәzәdәn yatağa
228 uzanaraq üzünü divara çevirib sakitcә yuxuya getdi.
Qonşu isә gözlәrini xalçadan ayırmadan öz-özünә “Nә muzey
malıdır!” deyә yerindә qurcalanaraq, o gün yata bilmәdi.
Ertәsi gün әcnәbi qonaq çamadanından alabәzәk, әcәri bir köynәk
çıxarıb qonşusuna göstәrәrәk soruşdu:
– Bu köynәk haqqında nә deyә bilәrsiniz?
– Әntiqәdir!..
Oğlan sözünün gerisini qurtarmamış kişi köynәyi ona uzatdi:
– Peşkәş!
– Bu yekәlikdә peşkәş olmaz ki, canım?!
– Hәr halda sizin xalçanızdan böyük deyil! – Kişi zorla köynәyi ona
bağışladı.
Bir neçә gündәn sonra Zarafatcıl oğlanın vaxtı qurtardı. O hamı ilә,
xüsusәn öz otaq qonşusu ilә sәmimi surәtdә vidalaşıb Bakıya yola düşdü.
O gecә әcnәbi qonaq bu otaqda qaldığı günlәr әrzindә hәlә heç vaxt
yatmadığı bir lәzzәtlә yuxuladı...
Sәhәr onun da vaxtı tamam oldu. Kişi kamal-sәliqә ilә pal-paltarını ça-
madana qabladı. Axırda da öz ölkәsindә muzeyә satacağını qәt etdiyi vә
hәtta öz-özlüyündә qiymәtini dә hesabladığı xalçanı ehtiyatla divardan açıb
qatladı, qoltuğuna vuraraq otağı tәrk etdi.
Sanatoriyanın qapısından çölә çıxanda isә... bayaqdan tәәccüblә ona
baxan tәsәrrüfatçı qadın utana-utana kişiyә dedi:
– Üzr istәyirәm, mister... Deyәsәn, siz... sәhvәn bizim xalçanı da götür-
müsünüz?
Qanaq gülә-gülә cavab verdi:
– Xeyr, xeyr, bu, sizin deyil, mәnә “peşkәşdir!”
