Page 163 - "Azərbaycan ədəbiyyatı antologiyası" (Proza)
P. 163
di Höseyn
– Buyurun, bәyәndiyiniz yerdә oturun, – deyә stolun arxasındakı 163
skamyada әylәşdi.
Mәn dә usta Heybәtlә yanaşı onunla üzbәüz oturdum.
Söhbәti usta Heybәt başladı:
– Orda-burda niyә kölgәmi qılınclayırsan, balam? Nә vaxtdan bәri
dalda danışmağa öyrәşmisәn?
Usta Pirvәli özünü eşitmәzliyә vurdu. Aşağı әyilib, çantasından tәzәcә
ütülәnmiş, sarı haşiyәli çay dәsmalını götürdü vә sәliqә ilә qatlayıb,
çaynikin üstünü örtdü. Mәnә elә gәldi ki, qonaqlarına çay vermәmiş söhbәtә
girişmәk heç könlündәn deyildi. Ancaq Heybәt tәlәsirdi. O, heç birimizә
müraciәt elәmәdәn, yenә eyni incik halda soruşdu:
– Bilmәk olmaz ki, mәnim günahımın adı, nәdir? Yaxşı, bu çayniki az
qurdala. Mәn bura çay içmәyә gәlmәmişәm, termosum doludur...
– Mәn çayı özüm üçün qoymuşdum, sәnә zorla içirtmәyәcәyәm!.. –
deyә Pirvәli dә rәqibinin üzünә baxmadan tütün qutusunu çıxartdı, kәhrәba
rәngli saçaqlı tütündәn bir xışma götürüb, qәzet kağızında uzun vә yoğun
bir papiros eşdi. – O ki qaldı kölgәni qılınclamağıma, bu barәdә tamam
yanılmısan, özün dura-dura kölgәni niyә qılınclayıram?
– Niyә axı, nә sәbәbә?
– Tәlәsmә, bu saat hamısını deyәcәyәm. – Pirvәli, qәsdәn ağır-ağır,
tәmkinli bir әda ilә danışırdı, elә bil bununla da usta Heybәtin sәbir kasasını
daşdırmağa çalışır vә bundan qәribә bir zövq almaq istәyirdi. Papirosunu
çaxmaqla yandırıb, iki-üç dәfә dәrindәn qullab vurandan sonra, yenә eyni
arxayınlıqla sözünә davam elәdi: – Bilmirәm sәnә kim nә deyib, amma öz
dilimdәn eşitsәn yaxşıdır.
Mәn özümdәn arxayındım. Usta Pirvәli ilә söhbәtimizin mәzmununu
ona demәyә nә imkan tapmışdım, nә dә belә bir fikrim vardı.
– Mәnә xәbәr verәn öz qarın olub... Dünәn zәng elәmişdim, deyirdi
ki, radioda yüz yol sәni tәriflәyәndә, bir yol da Pirvәlini tәriflәsәlәr, Allaha
xoş getmәz. Sonra da başladı ki, axırda bir-birinizә düşmәn olacaqsınız...
Әgәr evdә bu barәdә söhbәtiniz olmayıbsa, qarın dünyasında belә demәzdi...
Mәnә hәr dәfә ordendәn, addan verilәndә, hamıdan әvvәl sәn gәlәrdin, lap
dәnizdә dә olsaydın, telefonla tәbrik elәyәrdin... On gündür poçtalyonlar
evimin kandarını ağardıblar. Bәs niyә sәndәn sәs çıxmır?
– Bura bax, a kişi... gәlsәnә qanımı qaraltmayasan. Qara mәni basınca,
mәn qaranı basım, buna deyiblәr, ha... Nә düşmüsәn üstümә?
Usta Heybәtin sümüklәri çıxmış yanaqları kül rәnginә çalırdı. O, tez-
tez müsahibinin sözünü kәsmәyә meyillәnir, amma, deyәsәn, yalnız mәnә
– Buyurun, bәyәndiyiniz yerdә oturun, – deyә stolun arxasındakı 163
skamyada әylәşdi.
Mәn dә usta Heybәtlә yanaşı onunla üzbәüz oturdum.
Söhbәti usta Heybәt başladı:
– Orda-burda niyә kölgәmi qılınclayırsan, balam? Nә vaxtdan bәri
dalda danışmağa öyrәşmisәn?
Usta Pirvәli özünü eşitmәzliyә vurdu. Aşağı әyilib, çantasından tәzәcә
ütülәnmiş, sarı haşiyәli çay dәsmalını götürdü vә sәliqә ilә qatlayıb,
çaynikin üstünü örtdü. Mәnә elә gәldi ki, qonaqlarına çay vermәmiş söhbәtә
girişmәk heç könlündәn deyildi. Ancaq Heybәt tәlәsirdi. O, heç birimizә
müraciәt elәmәdәn, yenә eyni incik halda soruşdu:
– Bilmәk olmaz ki, mәnim günahımın adı, nәdir? Yaxşı, bu çayniki az
qurdala. Mәn bura çay içmәyә gәlmәmişәm, termosum doludur...
– Mәn çayı özüm üçün qoymuşdum, sәnә zorla içirtmәyәcәyәm!.. –
deyә Pirvәli dә rәqibinin üzünә baxmadan tütün qutusunu çıxartdı, kәhrәba
rәngli saçaqlı tütündәn bir xışma götürüb, qәzet kağızında uzun vә yoğun
bir papiros eşdi. – O ki qaldı kölgәni qılınclamağıma, bu barәdә tamam
yanılmısan, özün dura-dura kölgәni niyә qılınclayıram?
– Niyә axı, nә sәbәbә?
– Tәlәsmә, bu saat hamısını deyәcәyәm. – Pirvәli, qәsdәn ağır-ağır,
tәmkinli bir әda ilә danışırdı, elә bil bununla da usta Heybәtin sәbir kasasını
daşdırmağa çalışır vә bundan qәribә bir zövq almaq istәyirdi. Papirosunu
çaxmaqla yandırıb, iki-üç dәfә dәrindәn qullab vurandan sonra, yenә eyni
arxayınlıqla sözünә davam elәdi: – Bilmirәm sәnә kim nә deyib, amma öz
dilimdәn eşitsәn yaxşıdır.
Mәn özümdәn arxayındım. Usta Pirvәli ilә söhbәtimizin mәzmununu
ona demәyә nә imkan tapmışdım, nә dә belә bir fikrim vardı.
– Mәnә xәbәr verәn öz qarın olub... Dünәn zәng elәmişdim, deyirdi
ki, radioda yüz yol sәni tәriflәyәndә, bir yol da Pirvәlini tәriflәsәlәr, Allaha
xoş getmәz. Sonra da başladı ki, axırda bir-birinizә düşmәn olacaqsınız...
Әgәr evdә bu barәdә söhbәtiniz olmayıbsa, qarın dünyasında belә demәzdi...
Mәnә hәr dәfә ordendәn, addan verilәndә, hamıdan әvvәl sәn gәlәrdin, lap
dәnizdә dә olsaydın, telefonla tәbrik elәyәrdin... On gündür poçtalyonlar
evimin kandarını ağardıblar. Bәs niyә sәndәn sәs çıxmır?
– Bura bax, a kişi... gәlsәnә qanımı qaraltmayasan. Qara mәni basınca,
mәn qaranı basım, buna deyiblәr, ha... Nә düşmüsәn üstümә?
Usta Heybәtin sümüklәri çıxmış yanaqları kül rәnginә çalırdı. O, tez-
tez müsahibinin sözünü kәsmәyә meyillәnir, amma, deyәsәn, yalnız mәnә
