Page 62 - design_Topcubashov_Full_Layout 1

Əlimərdan bəy Topçubaşov

Azәrbaycan tatarlarına, xüsusәn dә onların ziyalı tәbәqәsinә
doğma yazıçılarına hörmәtsizliyә bәrabәr tutulacaq diqqәtsizlik
üçün acı bir töhmәtdir.
Mirzә Fәtәli Axundov haqqında aşağıda verdiyimiz
bioqrafik mәlumatlar mәşhur tatar dramaturqunun oğlu,
hazırda Tiflisdә yaşayan vә Yollar Nazirliyinin idarәlәrindәn
birindә xidmәt edәn mühәndis Rәşid bәy Axundovdan 19
alınıb. Mәlumatların tamlığına zәmanәt verә bilmәsәk dә,
sәhihliyi ilә fәrqlәndiklәrini ayrıca qeyd etmәliyik.
Mirzә Fәtәli Axundov 1811-ci ildә ata-anasının yaşadığı
Nuxa şәhәrindә doğulub. Altı yaşında ikәn valideynlәrini
itirib vә hәmin vaxtdan yetim qalan Axundov dayısı Axund
Hacı Әlәsgәrin himayәsinә keçib. Axund Hacı Әlәsgәr
dövrünün savadlı ruhanilәrindәn sayılırdı, Nuxada mәktәbi
vardı. Mirzә Fәtәli onun rәhbәrliyi altında Şәrq dillәrinin
tam kursunu keçmiş, doğma türk dilindәn başqa, әrәb vә
farscanı da mükәmmәl öyrәnmişdi.
62 Gәnc Axundovun malik olduğu hәrtәrәfli qabiliyyәt
Axund Hacı Әlәsgәri onu yüksәk din xadimi kimi hazırlamağa
vadar etmişdi. Lakin adı hәtta Avropada da yaxşı tanınan
20
mәşhur şair vә filosof Mirzә Şәfinin işә qarışması nәticәsindә
arzusu yerinә yetmәmişdi . Mәkkә ziyarәtinә yollanan Axund
1
Hacı Әlәsgәr әrәbcә biliklәrini tәkmillәşdirmәk mәqsәdi ilә
gәnc Mirzә Fәtәlini Yelizavetpolda Axund Molla Hüseynin
yanında qoymuşdu. On yeddi yaşlı Mirzә Fәtәli burada
Mirzә Şәfi ilә tanış olmuşdu. Sonuncu onu ruhani tәhsilini
buraxıb rus xidmәtinә girmәyә tәşviq etmişdi. Mirzә Şәfinin
tәklifi ilә Axund Hacı Әlәsgәr dә razılaşmış, bacısı oğlunu
hәmin dövrdә Nuxada açılan rus mәktәbinә vermişdi. Mәktәbi
bitirdikdәn sonra isә Mirzә Fәtәli dayısı Axund Әlәsgәrlә
21
Tiflisә gәlib Gürcüstanın baş rәisi baron Rozenin dәftәr -

1 Mirzә Şәfinin әsәrlәri Almaniyada Fridrix Bodenştedtin alman dilinә
tәrcümәsi vә şәrhlәrlә çap olunmuşdur. (Müәllifin qeydi.)