Page 311 - design_Topcubashov_Full_Layout 1
P. 311
...Xalqımızın müstəqil yaşayacağına inanırdıq
nin iclasında, elәcә dә Müttәfiqlәrin nümayәndәlәrinin
konfransında bizә vә Gürcüstana qarşı tәhlükәlәrin mövcudluğu
etiraf olundu, tәhlükәsizliyimizi tәmin etmәk üçün nәlәrә
ehtiyac duyduğumuz soruşuldu. Cavab verdik ki, heç kimlә
müharibә etmәk niyyәtindә deyilik, yalnız sәrhәdlәrimizi
hәr cür gözlәnilmәz hücumlardan qorumaq istәyirik. Bildirdik
ki, uzunmüddәtli mübarizә aparmaq imkanından mәhrumuq,
çünki bunun üçün zәruri vasitәlәrimiz – silah, sursat, ordu
üçün geyim vә s. yoxumuzdur. Bu mәsәlәlәrdә bizә kömәk
göstәrilәcәyi vәd olundu. Yardım vәdi feldmarşal Vilson 426
vә dәnizçilik naziri Bitti 427 tәrәfindәn dә tәsdiq edildi. Ancaq
tәәssüf ki, indiyә qәdәr onun hәyata keçirilmәsi istiqamәtindә
heç bir iş görülmәyib.
Lord Hardinq. Zaqafqaziya respublikalarının tanınmasına
görә izhar etdiyi minnәtdarlıq üçün öz növbәmdә mәn dә
cәnab prezidentә tәşәkkürümü bildirirәm. Biz hәmişә kiçik
xalqların tәrәfindә dayanmışıq. Ancaq de-yure tanınmağınız
haqqında indi heç bir şey deyә bilmәrәm. Çox güman ki, 311
buna müvafiq zaman vә şәrait yetişmәlidir. Azәrbaycana vә
Gürcüstana kömәk mәsәlәsinә gәldikdә isә, cәnab Vilsonla
cәnab Bittinin sizә nә vәd etmәsindәn xәbәrsizәm. Lakin
hansısa bir şәkildә kömәk göstәrilәcәyi barәdә eşitmişәm.
Mәn. Nәdә vә nә zaman?
Lord Hardinq. Bu barәdә mәlumatım yoxdur. Ona görә
dә sualınıza cavab verә bilmәyәcәyәm.
Mәn. Yardım mәsәlәsi bizdәn ötrü çox böyük әhәmiyyәtә
malikdir. Çünki sәrhәdlәrimizi hәm sudan, hәm dә qurudan
qorumalıyıq. Bizim әrazidәki sonuncu şәhәrimiz olan
Astaradan Dәrbәndә qәdәr sәrhәd xәttinin uzunluğu tәxminәn
600 kilometrdәn çoxdur. Gәmilәrimiz isә azdır. Çünki onların
bir hissәsi zamanında ingilis komandanlığı tәrәfindәn general
Denikinә verilib. Mәn bu mәsәlә ilә әlaqәdar sülh konfransına
etiraz notası tәqdim etmişdim. Admiral Bitti razılaşdı ki,
Könüllü Orduya verilәn gәmilәr bizә qaytarılmalıdır. Amma