Page 182 - design_Topcubashov_Full_Layout 1
P. 182
Ә.TOPÇUBAŞOVUN
FӘTӘLİ XAN XOYSKİYӘ
MӘKTUBU
15 sentyabr 1918-ci il
Batum
Çox hörmәtli Fәtәli xan!
Mövcud әlaqә vә mәlumat vasitәlәri yalnız son dәrәcә
yarıtmazlığı ilә seçilmir, bәzi hallarda onlar Batum kimi
yerdә ümumiyyәtlә yoxdur. Ona görә özünü dünyadan tam
tәcrid olunmuş sayırsan. Hәr şey tәsadüflәrin iradәsinә,
hökmünә tabe olunub. Bu mәktubu da Sizә tam tәsadüf
nәticәsindә, gözlәnilmәdәn yazıram. Düzdür, yazmaq
istәyirdim, amma bir neçә gün sonra – Bakı cәbhәsi әsgәrlәri
üçün siqaret vә tütün almağa gәlmiş iki nәfәr bakılı geri
182 qayıdan zaman. Lakin dünәn qәfildәn gәmi peyda oldu.
Öyrәndim ki, hәmin gәmi ilә bizim tәlәbәlәr dә gәliblәr.
Sәhәr saat 9-da mәnә baş çәkmәlidirlәr (indi sübh saat 6-dır).
Daha sonra yenә tәsadüfәn “Gülnar” gәmisinin limana yan
alması... Düzdür, onu gözlәyirdilәr, amma gәliş vaxtı hәtta
tәxmini dә bәlli deyildi. Bu, hәlә Tiflisdә bizә deyilәn hәmin
o gәmidir. Bura çatdığımız gündәn, yәni sentyabrın 7-dәn
yolunu gözlәyirdik. Heç cür gәlib çıxmırdı. Vәziyyәti belә
görüb ilk gәmi ilә getmәyә qәrar verdim. Amma işin
tәrsliyindәn ümumәn İstanbula gәmi yox idi. Dünәn isә heç
gözlәmәdiyimiz halda ikisi birdәn gәldi. Lakin onlardan
hansı vә nә zaman İstanbula yola düşәcәk – bunu kimsә
bilmir vә Әsәd paşadan 283 tutmuş, heç kәsә müraciәt fayda
vermir. Bütün bunları ona görә yazıram ki, İstanbulla әlaqәnin
nә qәdәr çәtin olduğu barәdә tәsәvvür yaransın.
Dörd dәfә teleqraf göndәrib cavab istәmişәm, bir xeyri
olmayıb. Bizim işimiz bir yana qalsın, Әsәd paşa özü dә bir