Page 361 - Sela
P. 361
Art-kafe
romanın ekspozisiya, başlanğıc vә sonunu cızma-qara
elәyirdi. Sonra yazmağa başlayanda hәr şey әla alınırdı.
Tәnqidçilәr onun çalışqan olduğunu qeyd elәyirdilәr. Arvadı
ona deyirdi: Fyodor Mixayloviç, әvvәli necә gedir?
Dostoyevski cavab verirdi: yaxşıdı, Mariya Dmitriyevna,
deyәsәn, pis getmir.
Qonşu stolda oturmuş әyalәtdәn gәlәn başqa bir gәnc
Sirilonu müşahidә elәyir.
– O artıq şeytanın qıçını sındırdı. Ümid elәyәk ki,
tezliklә mәn dә sındıraram.
Hәr şeyә mәntiqlә yanaşan Sirilo hәtta ona tәrәf baxmağı
özünә sığışdırmadı. Sanki burada elә bir adam yox idi.
– Hә, şübhәsiz. Şaxtalı Moskva axşamı Dostoyevski
gözlәrini samovara zillәyib romana girişib. Mariya
Dmitriyevna, bizim tüstülәnәn köhnә samovardan bir
fincan da әtirli çay süz, deyәsәn, romanın başlanğıcı alınır.
Mariya Dmitriyevna isә qayğıkeş ana kimi ayağa durub
Fyodor Mixayloviçә çay süzür. İç, Fyodor Mixayloviç, işdәn
üzülmüş bәdәnini bizim köhnә samovarın әtirli çayı ilә
möhkәmlәndir. Xoşbәxtәm ki, başlanğıc alınır; başlanğıc
alınırsa, dalı gedәcәk. Mariya Dmitriyevna bu sözlәri deyib,
Bizans ikonasının qarşısında diz çökәrәk bir xeyli dua etdi.
Əyalәtdәn gәlәn gәncin stolunda, ağzının suyu axan,
xışıltıyla öskürәn bir cәnab oturmuşdu, bu da Sirilonun
әsәblәrinә toxunurdu.
– Nә yaramaz adamdı! Əgәr öskürәyi dayanmasa, başqa
yerә getmәk lazım gәlәcәk. Belә işlәmәk olmaz!
Sirilo ayrı-ayrı vәrәqdә aydın xәtlә lap yuxarıdan
“ekspozisiya, intriqa, intriqanın çözümü” yazmışdı.
– Bu skelet, necә deyәrlәr, karkas olacaq. Karkas
qurulandan sonra hәr şey yağ kimi gedәcәk, yaz, nә gәldi
ora doldur! Əsas mәsәlә möhkәm özülün olmasıdı. Bu,
binanın bünövrәsi kimi bir şeydi. Evi damdan tikmәyә
başlamırlar!
361
romanın ekspozisiya, başlanğıc vә sonunu cızma-qara
elәyirdi. Sonra yazmağa başlayanda hәr şey әla alınırdı.
Tәnqidçilәr onun çalışqan olduğunu qeyd elәyirdilәr. Arvadı
ona deyirdi: Fyodor Mixayloviç, әvvәli necә gedir?
Dostoyevski cavab verirdi: yaxşıdı, Mariya Dmitriyevna,
deyәsәn, pis getmir.
Qonşu stolda oturmuş әyalәtdәn gәlәn başqa bir gәnc
Sirilonu müşahidә elәyir.
– O artıq şeytanın qıçını sındırdı. Ümid elәyәk ki,
tezliklә mәn dә sındıraram.
Hәr şeyә mәntiqlә yanaşan Sirilo hәtta ona tәrәf baxmağı
özünә sığışdırmadı. Sanki burada elә bir adam yox idi.
– Hә, şübhәsiz. Şaxtalı Moskva axşamı Dostoyevski
gözlәrini samovara zillәyib romana girişib. Mariya
Dmitriyevna, bizim tüstülәnәn köhnә samovardan bir
fincan da әtirli çay süz, deyәsәn, romanın başlanğıcı alınır.
Mariya Dmitriyevna isә qayğıkeş ana kimi ayağa durub
Fyodor Mixayloviçә çay süzür. İç, Fyodor Mixayloviç, işdәn
üzülmüş bәdәnini bizim köhnә samovarın әtirli çayı ilә
möhkәmlәndir. Xoşbәxtәm ki, başlanğıc alınır; başlanğıc
alınırsa, dalı gedәcәk. Mariya Dmitriyevna bu sözlәri deyib,
Bizans ikonasının qarşısında diz çökәrәk bir xeyli dua etdi.
Əyalәtdәn gәlәn gәncin stolunda, ağzının suyu axan,
xışıltıyla öskürәn bir cәnab oturmuşdu, bu da Sirilonun
әsәblәrinә toxunurdu.
– Nә yaramaz adamdı! Əgәr öskürәyi dayanmasa, başqa
yerә getmәk lazım gәlәcәk. Belә işlәmәk olmaz!
Sirilo ayrı-ayrı vәrәqdә aydın xәtlә lap yuxarıdan
“ekspozisiya, intriqa, intriqanın çözümü” yazmışdı.
– Bu skelet, necә deyәrlәr, karkas olacaq. Karkas
qurulandan sonra hәr şey yağ kimi gedәcәk, yaz, nә gәldi
ora doldur! Əsas mәsәlә möhkәm özülün olmasıdı. Bu,
binanın bünövrәsi kimi bir şeydi. Evi damdan tikmәyә
başlamırlar!
361
