Page 246 - "Zəfər və ilğım"
P. 246
xәlifә” şüuru idi. Ancaq bu motivin hәmişә uzun tarixçәsi
olur. Belә şeylәr tәkcә Yuri Petroviçin başına gәlmәyib.
MXAT-ın parçalanmasını, Bolşoy vә digәr teatrlarda baş
vermiş konfliktlәri xatırlayın… Özü dә bu konfliktlәr xırda
şeylәrdәn başlayır: rejissor qәsdәn kiminlәsә qaba davranır,
kimisә tәhqir edir, kimisә işdәn qovur, aktyorlardan hansısa
illәrlә rol alacağı günü gözlәyir, bir başqası teatrı pis
vәziyyәtdә qoyub, xaricә qaçır – bütün bunlar, tәәssüf ki, unu-
dulmur, yox olmur, әksinә, insanların qәlbindә dәrin izlәr
buraxır. Göz yaşlarıyla qidalanan vә gizlicә böyüyәn bu qi-
sas hissi günlәrin bir günü teatrı da, aktyorları da mәhv edir.
Belә hallardan sığortalanmaq mümkün deyil. Lübimov,
gec dә olsa, aktyorların könlünü almağı bacarırdı vә onu
başqalarından fәrqlәndirәn dә mәhz bu xüsusiyyәti idi. O,
öz kitabında bәzi aktyorlar barәdә lakonik, ancaq müsbәt
fikirlәr söylәyir. Kitabda Vısotskidәn fәrәhlә söz açılır:
“Düşünürәm ki, Vladimir Vısotski yalnız Taqanka Teatrında
püxtәlәşә bilәrdi. Başqa teatrlarda onun belә bir imkanı
olmayacaqdı. Әlbәttә, o, anadangәlmә istedad, vergili insan
idi. Volodyanın dәfn günü atası maraqlı bir ifadә işlәtdi:
246 “Görünür, Volodya, doğrudan da, istedadlı adammış: onu
Kobzon da sevirdi”. Tәәssüf ki, Yuri Petroviç hәmin dәfn
mәrasimindәn bu mәqamı xüsusi vurğulayır… Buna bax-
mayaraq, sonralar Vısotski haqqında ironiyasız, ağızdolusu
danışırdı: “İnsanlar Vısotskini niyә bu qәdәr çox sevirdi, bu
fenomenal şöhrәt hardandı? Mәn bilirәm. Sadәcә olaraq o,
rәsmi poeziyanın sәslәndirә bilmәdiyi mәtlәblәrә toxunur,
insanların ürәyindәn xәbәr verirdi. O, torpağın altını üstünә
çevirәn kotan kimi, öz hәmvәtәnlәrinin gözü önündә yeni-
yeni laylar açırdı. Qoqolun Puşkin barәdә dediyi kimi:
“Bütün Rusiyanı qafiyәlәndirirdi”. O, bütün ağrılar, bütün
sevinclәr barәdә oxuyur, axmaqlıqları qamçılayır, gördüyü
bütün yaramazlıqları dilә gәtirәrkәn, qәzәbini boğa bilmirdi.
Folklor әnәnәsindә işlәdilәn ifadәlәr, sözlәr Vısotskinin
olur. Belә şeylәr tәkcә Yuri Petroviçin başına gәlmәyib.
MXAT-ın parçalanmasını, Bolşoy vә digәr teatrlarda baş
vermiş konfliktlәri xatırlayın… Özü dә bu konfliktlәr xırda
şeylәrdәn başlayır: rejissor qәsdәn kiminlәsә qaba davranır,
kimisә tәhqir edir, kimisә işdәn qovur, aktyorlardan hansısa
illәrlә rol alacağı günü gözlәyir, bir başqası teatrı pis
vәziyyәtdә qoyub, xaricә qaçır – bütün bunlar, tәәssüf ki, unu-
dulmur, yox olmur, әksinә, insanların qәlbindә dәrin izlәr
buraxır. Göz yaşlarıyla qidalanan vә gizlicә böyüyәn bu qi-
sas hissi günlәrin bir günü teatrı da, aktyorları da mәhv edir.
Belә hallardan sığortalanmaq mümkün deyil. Lübimov,
gec dә olsa, aktyorların könlünü almağı bacarırdı vә onu
başqalarından fәrqlәndirәn dә mәhz bu xüsusiyyәti idi. O,
öz kitabında bәzi aktyorlar barәdә lakonik, ancaq müsbәt
fikirlәr söylәyir. Kitabda Vısotskidәn fәrәhlә söz açılır:
“Düşünürәm ki, Vladimir Vısotski yalnız Taqanka Teatrında
püxtәlәşә bilәrdi. Başqa teatrlarda onun belә bir imkanı
olmayacaqdı. Әlbәttә, o, anadangәlmә istedad, vergili insan
idi. Volodyanın dәfn günü atası maraqlı bir ifadә işlәtdi:
246 “Görünür, Volodya, doğrudan da, istedadlı adammış: onu
Kobzon da sevirdi”. Tәәssüf ki, Yuri Petroviç hәmin dәfn
mәrasimindәn bu mәqamı xüsusi vurğulayır… Buna bax-
mayaraq, sonralar Vısotski haqqında ironiyasız, ağızdolusu
danışırdı: “İnsanlar Vısotskini niyә bu qәdәr çox sevirdi, bu
fenomenal şöhrәt hardandı? Mәn bilirәm. Sadәcә olaraq o,
rәsmi poeziyanın sәslәndirә bilmәdiyi mәtlәblәrә toxunur,
insanların ürәyindәn xәbәr verirdi. O, torpağın altını üstünә
çevirәn kotan kimi, öz hәmvәtәnlәrinin gözü önündә yeni-
yeni laylar açırdı. Qoqolun Puşkin barәdә dediyi kimi:
“Bütün Rusiyanı qafiyәlәndirirdi”. O, bütün ağrılar, bütün
sevinclәr barәdә oxuyur, axmaqlıqları qamçılayır, gördüyü
bütün yaramazlıqları dilә gәtirәrkәn, qәzәbini boğa bilmirdi.
Folklor әnәnәsindә işlәdilәn ifadәlәr, sözlәr Vısotskinin
