Page 241 - pryaxin
P. 241
Xəzər yuxuları
onu Liqaçovun yanına çağırdılar. Liqaçov onda ikinci şәxs
sayılırdı. Söhbәt etdilәr. İnsaf naminә qeyd etmәk lazımdır ki,
Liqaçov müsahibini dinlәmәyi bacarırdı. Sergey bu söhbәtdәn
sonra xeyli yüngüllәşdi: artıq sonuncu instansiya da keçilmişdi –
Qorbaçovla da çay içib, söhbәtlәşәsi deyildi ki! Hәr halda,
Qorbaçov sәviyyәsindә hәll olunan mәsәlә deyildi. Artıq yalnız
Mәrkәzi Komitә katibliyinin formal qәrarını gözlәmәk qalırdı.
Amma sәn saydığını say! Bir hәftәdәn sonra onu yenidәn yuxarı
çağırdılar – bu dәfә Yakovlev söhbәt elәmәk istәyirdi. Sergeyi
tәәccüb bürümüşdü: Yakovlev bilavasitә Liqaçova tabedir, müdir
öz “xeir-dua”sını verәndәn sonra eyni mövzuda bir başqası ilә
söhbәt elәmәk nәyә lazımdır? Yakovlevlә dә çay içdilәr – bu
dәfә dişlәmә çay. Yakovlev özünü bir qәdәr fәrqli aparırdı, daha
çox özü danışır, mütәrәddid görkәm alıb altdan-altdan hәmsöhbәtinә
göz qoyur, sanki onu dişinә vurub yoxlamaq istәyirdi. Onun ya-
nından çıxanda Sergeyi fikir götürmüşdü: bütün bunlar nә
demәkdir? O, hansı sahilә yan alsa, yaxşıdır – sağ, yoxsa sol
sahilә? Kimin göstәrişlәrini әldә rәhbәr tutmalı, kimin buyruqlarını
yerinә yetirmәlidir? Son söhbәtindә açıq-aydın eyham vurmuşdular
ki, nә baş verirsә-versin, bizә qulaq asacaqsan. Tәsadüfi deyil ki,
bir saat sürәn söhbәt әsnasında Yakovlev, bir dәfә dә olsun,
özünün formal şefi Liqaçovun adını çәkmәdi. Orasını da deyim
ki, ağıllı-tәdbirli adamlar nә onun, nә dә bunun göstәrişlәrini
yerinә yetirmәyә tәlәsmirdilәr – heç kim özünü işә salmaq,
başına bәla açmaq istәmirdi.
Eyni işi görәn bu cür tandemlәr tәkcә ideologiya sahәsindә
peyda olmamışdı. Onların tabeçiliyindә olanlar, MK-nın sıravi
işçilәri baş verәnlәri anlamağa, yeni tendensiyaya uyğunlaşmağa
çalışırdılar. Eyni zamanda onun da, bunun da ağzına baxmaqdan
gözlәri çәplәşmişdi. Sıravilәr bir müdirin otağından çıxıb, o biri
müdirin kabineti önündә dayanır, bir ayağını götürüb, o birini
qoyurdu: içrәri girsin, yoxsa yox? Girәcәksә, üzünә necә ifadә
vermәlidir? Bu cütlüklәr, üçlüklәr bir-birinin ardınca kölgә kimi
gәzib-dolaşır, laübalı görkәmdә görünüb yox olurdular. Hәtta
yerlәrdә qıvraq, enerjili, işgüzar adam kimi ad çıxarmış mәmurlar
241
onu Liqaçovun yanına çağırdılar. Liqaçov onda ikinci şәxs
sayılırdı. Söhbәt etdilәr. İnsaf naminә qeyd etmәk lazımdır ki,
Liqaçov müsahibini dinlәmәyi bacarırdı. Sergey bu söhbәtdәn
sonra xeyli yüngüllәşdi: artıq sonuncu instansiya da keçilmişdi –
Qorbaçovla da çay içib, söhbәtlәşәsi deyildi ki! Hәr halda,
Qorbaçov sәviyyәsindә hәll olunan mәsәlә deyildi. Artıq yalnız
Mәrkәzi Komitә katibliyinin formal qәrarını gözlәmәk qalırdı.
Amma sәn saydığını say! Bir hәftәdәn sonra onu yenidәn yuxarı
çağırdılar – bu dәfә Yakovlev söhbәt elәmәk istәyirdi. Sergeyi
tәәccüb bürümüşdü: Yakovlev bilavasitә Liqaçova tabedir, müdir
öz “xeir-dua”sını verәndәn sonra eyni mövzuda bir başqası ilә
söhbәt elәmәk nәyә lazımdır? Yakovlevlә dә çay içdilәr – bu
dәfә dişlәmә çay. Yakovlev özünü bir qәdәr fәrqli aparırdı, daha
çox özü danışır, mütәrәddid görkәm alıb altdan-altdan hәmsöhbәtinә
göz qoyur, sanki onu dişinә vurub yoxlamaq istәyirdi. Onun ya-
nından çıxanda Sergeyi fikir götürmüşdü: bütün bunlar nә
demәkdir? O, hansı sahilә yan alsa, yaxşıdır – sağ, yoxsa sol
sahilә? Kimin göstәrişlәrini әldә rәhbәr tutmalı, kimin buyruqlarını
yerinә yetirmәlidir? Son söhbәtindә açıq-aydın eyham vurmuşdular
ki, nә baş verirsә-versin, bizә qulaq asacaqsan. Tәsadüfi deyil ki,
bir saat sürәn söhbәt әsnasında Yakovlev, bir dәfә dә olsun,
özünün formal şefi Liqaçovun adını çәkmәdi. Orasını da deyim
ki, ağıllı-tәdbirli adamlar nә onun, nә dә bunun göstәrişlәrini
yerinә yetirmәyә tәlәsmirdilәr – heç kim özünü işә salmaq,
başına bәla açmaq istәmirdi.
Eyni işi görәn bu cür tandemlәr tәkcә ideologiya sahәsindә
peyda olmamışdı. Onların tabeçiliyindә olanlar, MK-nın sıravi
işçilәri baş verәnlәri anlamağa, yeni tendensiyaya uyğunlaşmağa
çalışırdılar. Eyni zamanda onun da, bunun da ağzına baxmaqdan
gözlәri çәplәşmişdi. Sıravilәr bir müdirin otağından çıxıb, o biri
müdirin kabineti önündә dayanır, bir ayağını götürüb, o birini
qoyurdu: içrәri girsin, yoxsa yox? Girәcәksә, üzünә necә ifadә
vermәlidir? Bu cütlüklәr, üçlüklәr bir-birinin ardınca kölgә kimi
gәzib-dolaşır, laübalı görkәmdә görünüb yox olurdular. Hәtta
yerlәrdә qıvraq, enerjili, işgüzar adam kimi ad çıxarmış mәmurlar
241
