Page 64 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 64
İlğımlar necә әmәlә gәlir?

S әhrada susuzluqdan nәfәsi kәsilәn nacaq. O zaman biz bu obyekti üfüq xә inin
sәyyahı tәsәvvür edәk. O, uzaqlara üzәrindәymiş kimi “görәcәyik”. Biz,
baxır vә gur yaşıllığın arasında әslindә, görünmәz olan bir şeyi “görürük”!
kristal tәmiz suyu olan bir göl görür. Belә “hava güzgüsündә” әks olunan sәmanı
Özünü irәli atır, lakin gördüklәri yoxa bizim tәxәyyülümüz göl kimi qәbul edә
çıxır, dörd bir tәrәfdә qaynar qumlardan bilәr. İlğım belәcә yaranır.
savayı heç nә tapa bilmir.
Uzaqdan gördüyü hәmin göl, ilğımdan İsti gündә tәpәnin әtәklәrinә yaxınlaşar-
başqa bir şey deyildi. Bәs o, haradan peyda kәn, bizә elә gәlir ki, yolun qarşıdakı
olmuşdu? İlğım tәbiәtin insanla bir hissәsi yaşdır. Bu da bir ilğımdır! Göydәn
zarafatıdır ki, müәyyәn atmosfer şәraitindә düşәn vә yerin üstündәki isti hava qatında
әmәlә gәlir. Əvvәla, başa düşmәk lazımdır sınan şüaları belә görürük. Amma bizә
ki, biz müxtәlif obyektlәri ona görә görürük elә gәlir ki, bu gördüyümüz әsl yoldur.
ki, onların üzәrinә düşәn işıq әks olunaraq,
gözlәrimizә yetişir. Bu şüalar adәtәn bizim İlğımı dәnizdә dә görmәk mümkündür
gözümüzә düz düşür. Ona görә dә uzağa – göydә qәflәtәn gәmi tәsvirlәri әmәlә
baxanda, biz yalnız üfüq xә i üzәrindәki gәlir! Bu halda hәr şeyi suyun üzәrindәki
әşyaları görә bilirik. sәrin hava qatı vә ondan üstdәki isti hava
İndi isә növbә ona çatdı ki, atmosferin layı izah edir. Üfüq xә i arxasındakı gәmilәr
işıq şüalarının başına gәtirdiyi oyunlardan ona görә “görünür” ki, onların tәsviri ilıq
baş çıxaraq. Sәhrada Yer sәthi üzәrindә hava qatından әks olunur vә biz hәmin
sıx hava tәbәqәsi olur ki, hәrdәn o da bir gәmini göydә görürük!
güzgü rolunu oynayır. Obyekt bizim görmә
imkanlarımızdan uzaqda, ya da üfüq xә i Gözәl ilğımlar görmәk mümkün olan
arxasında da ola bilәr. Lakin ondan әks mәşhur yerlәrdәn biri Siciliyadır. Orada
olunan işıq şüaları hәmin o sıx hava qatı Messina şәhәri hәrdәn göydә әks olunur
üzәrinә düşsә, bizim gözümüzdә әks olu- vә ona, kabusa bәnzәyәn qәsrlәr sanki
havada uçur. İtaliyalılar bu hadisәyә Fata
Morqana deyirlәr – ilğımlar yaradan әfsa-
nәvi cadugәr Morqana Le Feyin şәrәfinә.
   59   60   61   62   63   64   65   66   67   68   69