Page 241 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 241
nsan orqanizmi 241
Bizim niyә duza ehtiyacımız olur?
İ nsan bәdәnindә orta hesabla 47 litrә İnsan bәdәnindә duz әn çox dәridә
yaxın su var. Belә mәlum olur ki, yığılır. Əgәr insan duzsuz qida qәbul
orqanlarımızın bәzisindә adamı edirsә, qan öz tәrkibindәki duzu müxtәlif
heyran qoyacaq dәrәcәdә su var. Mәsәlәn, yollarla itirir. Odur ki, dәri özünün duz
әzәlәlәrimiz 75%, qara ciyәrimiz 70%, ehtiyatını qana vermәli olur – bu, duzun
beynimiz 79%, böyrәklәrimiz 83% sudan konsentrasiyasını daim eyni saxlamağa
ibarәtdir! kömәk edir. Bunun dәri xәstәliklәri zamanı
Lakin bәdәnin mayesi tәmiz su deyil. yaxşı effekti olur. Ona görә dә bәzi
Əslindә o, duz mәhluludur. Bәs niyә elәdir? xәstәliklәr zamanı hәkimlәr xәstәyә duzsuz
Elmi nәzәriyyәlәrin birinә әsasәn, insan pәhrizlәr tәyin edir.
da daxil olmaqla, yer üzündә yaşayan
bütün heyvanlar dәnizlәrdә yaranan vә Duz bәdәndәn әsas etibariylә, böyrәklәr
әvvәllәr orada yaşamış orqanizmlәrin vasitәsiylә çıxır. Əgәr insanın böyrәklәri
törәmәlәridir. Bu mәxluqların bәdәnlәrin- xәstәdirsә, ona az miqdarda duzu olan
dәki maye isә dәniz suyundan әmәlә gәlib. pәhriz tәyin edilir ki, böyrәklәr çox gücә
Quruya köçәndәn sonra, onlar öz düşmәsin.
orqanizmlәrindәki dәniz suyunu bәdәn
mayesi kimi saxlayıblar. Lakin quru әrazi
bәdәn üçün lazım olan qәdәr tәbii duzu
tәmin edә bilmәz. Duz suda hәll olduğun-
dan torpaqdakı duzların xeyli qismi yağış
suları vasitәsiylә yuyularaq çaylara,
dәnizlәrә, okeanlara axır. Nәticәdә, tor-
paqda bitәn bitkilәrin çoxunda lazım olan
qәdәr duz olmur.
Bax elә buna görә dә bitki mәnşәli qi-
dalar yeyәn heyvanlarda duza ehtiyac
yaranır. Başqa heyvanları ovlamaqla qi-
dalanan heyvanlara isә әlavә duz lazım
olmur. Onlar bәdәnlәrinә gәrәk olan duzu
öz qurbanlarının orqanizmindәn alırlar.
Mәsәlәn, eskimoslar әn çox әtlә qidalanırlar
deyә, duza ehtiyacları çox az olur.
Dәnizdәn uzaqlarda yaşayan insanların
duza ehtiyacı daha artıqdır. Qәdim Mek-
sikada duz o qәdәr yüksәk qiymәtlәndi-
rilirdi ki, onların hә a xüsusi duz allahı
da vardı. Avropada çox qәdim zamanlarda
insanlara gördüyü işin haqqını tez-tez
duzla ödәyirdilәr. İngilis dilindә “salary”
(mәvacib) elә “salt” (duz) sözündәn yaranıb.
Bizim niyә duza ehtiyacımız olur?
İ nsan bәdәnindә orta hesabla 47 litrә İnsan bәdәnindә duz әn çox dәridә
yaxın su var. Belә mәlum olur ki, yığılır. Əgәr insan duzsuz qida qәbul
orqanlarımızın bәzisindә adamı edirsә, qan öz tәrkibindәki duzu müxtәlif
heyran qoyacaq dәrәcәdә su var. Mәsәlәn, yollarla itirir. Odur ki, dәri özünün duz
әzәlәlәrimiz 75%, qara ciyәrimiz 70%, ehtiyatını qana vermәli olur – bu, duzun
beynimiz 79%, böyrәklәrimiz 83% sudan konsentrasiyasını daim eyni saxlamağa
ibarәtdir! kömәk edir. Bunun dәri xәstәliklәri zamanı
Lakin bәdәnin mayesi tәmiz su deyil. yaxşı effekti olur. Ona görә dә bәzi
Əslindә o, duz mәhluludur. Bәs niyә elәdir? xәstәliklәr zamanı hәkimlәr xәstәyә duzsuz
Elmi nәzәriyyәlәrin birinә әsasәn, insan pәhrizlәr tәyin edir.
da daxil olmaqla, yer üzündә yaşayan
bütün heyvanlar dәnizlәrdә yaranan vә Duz bәdәndәn әsas etibariylә, böyrәklәr
әvvәllәr orada yaşamış orqanizmlәrin vasitәsiylә çıxır. Əgәr insanın böyrәklәri
törәmәlәridir. Bu mәxluqların bәdәnlәrin- xәstәdirsә, ona az miqdarda duzu olan
dәki maye isә dәniz suyundan әmәlә gәlib. pәhriz tәyin edilir ki, böyrәklәr çox gücә
Quruya köçәndәn sonra, onlar öz düşmәsin.
orqanizmlәrindәki dәniz suyunu bәdәn
mayesi kimi saxlayıblar. Lakin quru әrazi
bәdәn üçün lazım olan qәdәr tәbii duzu
tәmin edә bilmәz. Duz suda hәll olduğun-
dan torpaqdakı duzların xeyli qismi yağış
suları vasitәsiylә yuyularaq çaylara,
dәnizlәrә, okeanlara axır. Nәticәdә, tor-
paqda bitәn bitkilәrin çoxunda lazım olan
qәdәr duz olmur.
Bax elә buna görә dә bitki mәnşәli qi-
dalar yeyәn heyvanlarda duza ehtiyac
yaranır. Başqa heyvanları ovlamaqla qi-
dalanan heyvanlara isә әlavә duz lazım
olmur. Onlar bәdәnlәrinә gәrәk olan duzu
öz qurbanlarının orqanizmindәn alırlar.
Mәsәlәn, eskimoslar әn çox әtlә qidalanırlar
deyә, duza ehtiyacları çox az olur.
Dәnizdәn uzaqlarda yaşayan insanların
duza ehtiyacı daha artıqdır. Qәdim Mek-
sikada duz o qәdәr yüksәk qiymәtlәndi-
rilirdi ki, onların hә a xüsusi duz allahı
da vardı. Avropada çox qәdim zamanlarda
insanlara gördüyü işin haqqını tez-tez
duzla ödәyirdilәr. İngilis dilindә “salary”
(mәvacib) elә “salt” (duz) sözündәn yaranıb.
