Page 175 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 175
Bu ? 175
Çәngәl necә yaranıb?
Y emәk zamanı hamımızın tanıdığı “Venesiyada hәr adama bıçaq-qaşıqdan
çәngәlә bәnzәr alәtin kobud başqa, әti tutmaq üçün çәngәl dә verirlәr,
variantından adamlar ilk dәfә, çünki әtә әl vurmaq bu insanların gözündә
yәqin, min illәr qabaq istifadә edib. Lakin böyük tәrbiyәsizlik hesab olunurdu”.
bizim bu gün nahar zamanı istifadә etdiyi-
miz çәngәl son vaxtların mәhsuludur. 17-ci әsrdәn etibarәn, masa arxasında
İbtidai insan әt yemәk üçün çәngәl kimi davranış qaydaları müasir normalara
xırda haça budaqdan istifadә edirdi. Bәzi bәnzәmәyә başladı. Gümüş çәngәllәr bütün
nüfuzlu alimlәrin fikrincә, çәngәl әslindә İtaliyaya yayıldı. Artıq 18-ci әsrin sonlarında
oxla eyni vaxtda yaranıb vә bu alәtdәn isә bütün mәdәni evlәrdә çәngәldәn istifadә
daha әvvәllәr diş tәmizlәmәk üçün istifadә vacib şәrt idi.
ediblәr.
Bizim adәt etdiyimiz çәngәllәr ilk
dövrlәrdә, ümumiyyәtlә, yalnız yemәk
bişirmәk üçün istifadә olunurdu: onunla
әti tutub doğrayırdılar. İlk çәngәllәr çox
uzun vә ikidişli olurdu, onları dәmirdәn,
sümükdәn, ya da sәrt ağacdan düzәldir-
dilәr.
Çәngәlin nahar zamanı, masa arxasında
vacib atributa çevrilmәsinәdәk xeyli zaman
keçdi. Hәlә 300 il qabaq çәngәl Avropada
nadir bir әşya sayılırdı. Hәqiqәtәn dә,
Fransada yemәyi düz 17-ci әsrәdәk әllә
yeyirdilәr. Biz On dördüncü Lüdovikin
dәbdәbәli sarayı, oradakı ziyafәtlәr barәdә
çox oxumuşuq. Amma, yәqin, sizin xәbәri-
niz yoxdur ki, onun әyan-әşrәfi çәngәlin
nә olduğunu heç bilmirdi.
Sonralar bәzi adamlar yemәyi çәngәllә
yeyәndә, camaat onları lağa qoyur, vasvası
adlandırırdılar. 11-ci әsrdә Venesiyadan
olan bir әsilzadә, varlı xanım özünә xırda
qızıl çәngәl sifariş edәndә, onun barәsindә
lağla belә yazmışdılar: “Bütün başqa
adamlar kimi yemәk әvәzinә, bu xanım
әti xırda tikәlәrә doğrayaraq ağzına ikidişli
çәngәllә qoyur!”
Üstündәn 500 il keçdi, amma 16-cı әsrin
Venesiyasında da çәngәldәn istifadә edәn
adamları lağa qoymaqdan әl çәkmәdilәr:
Çәngәl necә yaranıb?
Y emәk zamanı hamımızın tanıdığı “Venesiyada hәr adama bıçaq-qaşıqdan
çәngәlә bәnzәr alәtin kobud başqa, әti tutmaq üçün çәngәl dә verirlәr,
variantından adamlar ilk dәfә, çünki әtә әl vurmaq bu insanların gözündә
yәqin, min illәr qabaq istifadә edib. Lakin böyük tәrbiyәsizlik hesab olunurdu”.
bizim bu gün nahar zamanı istifadә etdiyi-
miz çәngәl son vaxtların mәhsuludur. 17-ci әsrdәn etibarәn, masa arxasında
İbtidai insan әt yemәk üçün çәngәl kimi davranış qaydaları müasir normalara
xırda haça budaqdan istifadә edirdi. Bәzi bәnzәmәyә başladı. Gümüş çәngәllәr bütün
nüfuzlu alimlәrin fikrincә, çәngәl әslindә İtaliyaya yayıldı. Artıq 18-ci әsrin sonlarında
oxla eyni vaxtda yaranıb vә bu alәtdәn isә bütün mәdәni evlәrdә çәngәldәn istifadә
daha әvvәllәr diş tәmizlәmәk üçün istifadә vacib şәrt idi.
ediblәr.
Bizim adәt etdiyimiz çәngәllәr ilk
dövrlәrdә, ümumiyyәtlә, yalnız yemәk
bişirmәk üçün istifadә olunurdu: onunla
әti tutub doğrayırdılar. İlk çәngәllәr çox
uzun vә ikidişli olurdu, onları dәmirdәn,
sümükdәn, ya da sәrt ağacdan düzәldir-
dilәr.
Çәngәlin nahar zamanı, masa arxasında
vacib atributa çevrilmәsinәdәk xeyli zaman
keçdi. Hәlә 300 il qabaq çәngәl Avropada
nadir bir әşya sayılırdı. Hәqiqәtәn dә,
Fransada yemәyi düz 17-ci әsrәdәk әllә
yeyirdilәr. Biz On dördüncü Lüdovikin
dәbdәbәli sarayı, oradakı ziyafәtlәr barәdә
çox oxumuşuq. Amma, yәqin, sizin xәbәri-
niz yoxdur ki, onun әyan-әşrәfi çәngәlin
nә olduğunu heç bilmirdi.
Sonralar bәzi adamlar yemәyi çәngәllә
yeyәndә, camaat onları lağa qoyur, vasvası
adlandırırdılar. 11-ci әsrdә Venesiyadan
olan bir әsilzadә, varlı xanım özünә xırda
qızıl çәngәl sifariş edәndә, onun barәsindә
lağla belә yazmışdılar: “Bütün başqa
adamlar kimi yemәk әvәzinә, bu xanım
әti xırda tikәlәrә doğrayaraq ağzına ikidişli
çәngәllә qoyur!”
Üstündәn 500 il keçdi, amma 16-cı әsrin
Venesiyasında da çәngәldәn istifadә edәn
adamları lağa qoymaqdan әl çәkmәdilәr:
