Page 14 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 14
Bürclәr nәdir?
U lduzlara tamaşa edәndә, yәqin vaxt tәsәvvürümüzdә dәqiq canlandıra
ki, sәmada bir neçә ulduzun bilmirik. Mәsәlәn, Qartal, Kiçik vә Böyük
bizә tanış olan hәrflәr, üçbu- Ayı bürclәri, Tәrәzi vә başqa bürclәr formaca
caqlar, kvadratlar yaratdığının şahidi ol- öz adlarına heç uyğun deyil.
musunuz. Qәdim zamanlardan dünyanın
müxtәlif güşәlәrindә insan belә ulduz İlk dәfә bizim eranın tәxminәn 150-ci
qruplarına cürbәcür adlar verirdi. Latın ilindә mәşhur astronom Ptolomey ona
dilindәn tәrcümә edәndә bizim “bürc” bәlli olan 48 bürcü qeydә alaraq tәfsir etdi.
adlandırdığımız anlam da mahiyyәtcә elә Onun siyahısında o zaman bәlli olan bütün
“ulduzlar qrupu” demәkdir. bürclәr öz әksini tapmamışdı. Odur ki,
Bürclәrin müasir adları xalqların sonralar astronomlar Ptolomeyin tәrtib et-
әksәriyyәtinә qәdim Romadan; romalılara diyi bu siyahını tәkmillәşdirdilәr. Sәciyyәvi-
isә Yunanıstandan gәlib. O da bәllidir ki, dir ki, siyahıya sonralar әlavә olunan
yunanlar da ulduzlar barәdә bilgilәrinin bürclәrin әksәriyyәti artıq Sekstant, Kom-
böyük qismini Qәdim Şәrqdәn, Babilis- pas, Mikroskop kimi elmi alәtlәrin,
tandan әxz edib. cihazların adını daşıyır. Belәliklә, bu gün
Qәdim Babildә ulduz qruplarına astronomlara ulduzlu sәmada 88 bürc
heyvanların, hökmdarların, mif vә әfsanә bәllidir.
qәhrәmanlarının adını verirdilәr. Daha sonra
yunanlar Babildә verilmiş bir çox adları öz Bürclәr göyün müәyyәn bir hissәsini
qәhrәmanlarının – Herakl, Orion, Persey tutur. Bu o demәkdir ki, hәr ulduz öz
kimi adlarına dәyişdilәr. Bu işә Qәdim bürcündә yerlәşir. Bürclәr arasındakı
Roma da öz töhfәsini vermişdi. İndi biz sәrhәdlәr qәdim zamanlardan bәri sabit
hәmin qәdim adlardan istifadә edirik, amma olmayıb, daha çox әyri-üyrü xәtlәrlә
bu adların arxasında duran obrazları çox göstәrilib. Ona görә dә 1928-ci ildә as-
tronomlar belә qәrara gәldilәr ki, bu
sәrhәdlәri düz xәtlә qeyd etsinlәr.
U lduzlara tamaşa edәndә, yәqin vaxt tәsәvvürümüzdә dәqiq canlandıra
ki, sәmada bir neçә ulduzun bilmirik. Mәsәlәn, Qartal, Kiçik vә Böyük
bizә tanış olan hәrflәr, üçbu- Ayı bürclәri, Tәrәzi vә başqa bürclәr formaca
caqlar, kvadratlar yaratdığının şahidi ol- öz adlarına heç uyğun deyil.
musunuz. Qәdim zamanlardan dünyanın
müxtәlif güşәlәrindә insan belә ulduz İlk dәfә bizim eranın tәxminәn 150-ci
qruplarına cürbәcür adlar verirdi. Latın ilindә mәşhur astronom Ptolomey ona
dilindәn tәrcümә edәndә bizim “bürc” bәlli olan 48 bürcü qeydә alaraq tәfsir etdi.
adlandırdığımız anlam da mahiyyәtcә elә Onun siyahısında o zaman bәlli olan bütün
“ulduzlar qrupu” demәkdir. bürclәr öz әksini tapmamışdı. Odur ki,
Bürclәrin müasir adları xalqların sonralar astronomlar Ptolomeyin tәrtib et-
әksәriyyәtinә qәdim Romadan; romalılara diyi bu siyahını tәkmillәşdirdilәr. Sәciyyәvi-
isә Yunanıstandan gәlib. O da bәllidir ki, dir ki, siyahıya sonralar әlavә olunan
yunanlar da ulduzlar barәdә bilgilәrinin bürclәrin әksәriyyәti artıq Sekstant, Kom-
böyük qismini Qәdim Şәrqdәn, Babilis- pas, Mikroskop kimi elmi alәtlәrin,
tandan әxz edib. cihazların adını daşıyır. Belәliklә, bu gün
Qәdim Babildә ulduz qruplarına astronomlara ulduzlu sәmada 88 bürc
heyvanların, hökmdarların, mif vә әfsanә bәllidir.
qәhrәmanlarının adını verirdilәr. Daha sonra
yunanlar Babildә verilmiş bir çox adları öz Bürclәr göyün müәyyәn bir hissәsini
qәhrәmanlarının – Herakl, Orion, Persey tutur. Bu o demәkdir ki, hәr ulduz öz
kimi adlarına dәyişdilәr. Bu işә Qәdim bürcündә yerlәşir. Bürclәr arasındakı
Roma da öz töhfәsini vermişdi. İndi biz sәrhәdlәr qәdim zamanlardan bәri sabit
hәmin qәdim adlardan istifadә edirik, amma olmayıb, daha çox әyri-üyrü xәtlәrlә
bu adların arxasında duran obrazları çox göstәrilib. Ona görә dә 1928-ci ildә as-
tronomlar belә qәrara gәldilәr ki, bu
sәrhәdlәri düz xәtlә qeyd etsinlәr.
