Page 113 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 113
113

Turşu nәdir?

T ez-tez qәzetlәr kiminsә turşudan olur vә onu alma sidrinin qıcqırmasından
yandığı haqda mәlumatlar dәrc almaq mümkündür. Şәkәr әmәlә gәlәrkәn,
edirlәr. Vә hәqiqәtәn dә, hamımız süddә süd turşusu yaranır. O, südü
elә düşünürük ki, turşular çox tәhlükәli, qıcqırdır, hәm dә pendir istehsalında kara
insanın dәrisini tamam yandıra bilәn gәlir.
mayelәrdir.
Lakin bu xüsusiyyәt turşuların yalnız Amin turşularının tәtbiqi möhkәm
az bir hissәsindә var. Ərzaq mәhsullarında sağlamlığa zәmanәt verir vә onu biz zülal
olan turşular bizim sağlamlığımız üçün әsaslı qida ilә alırıq. Portağal, limon vә
çox lazımdır. Başqa turşulardan isә dәrman, qreypfrutda askorbin turşusu var – bu, C
rәng, kosmetika vә sәnaye mәhsullarının vitamininin kimyәvi adıdır. Nikotin turşusu
istehsalı zamanı istifadә olunur. qara ciyәrdә, ev quşlarının әtindә olur. Bu
Turşuların xeyli növü var, amma onların turşu dәri xәstәliklәrinin qarşısını alır.
hamısını iki sinfә ayırmaq olar – üzvi vә
qeyri-üzvi turşular. Gәlin, hәr sinfin әn Gördüyünüz kimi, turşular barәdә bu
әhәmiyyәtli nümayәndәlәriylә tanış olaq. mürәkkәb hekayәmizi yenә davam
Kükürd turşusundan sәnaye istehsalın- etdirmәk olar. Onların bәzilәri insan üçün
da geniş istifadә olunur. O, gözlәrә ziyan tәhlükәlidir, amma sәnayedә әvәzlәri yox-
vurur, dәridә yanıq әmәlә gәtirir. Başqa dur. Digәrlәri insan hәyatını tәmin etmәk
güclü turşu xlorid turşusudur. Onu kükürd üçün çox vacibdir vә bir çox qida
turşusu vә xörәk duzunun birlәşmәsindәn mәhsullarında var. Elә turşular da var ki,
alırlar. Ondan müxtәlif kimyәvi birlәşmә- bizim orqanizmimizdә istehsal olunur vә
lәrin istehsalında, metal sәthlәrin yaşamağımız üçün çox vacibdir.
tәmizlәnmәsindә istifadә olunur. İnsan
bәdәnindә dә hәzm zamanı istifadә olunan,
az miqdarda zәif xlorid turşusu әmәlә
gәlir.
Azot turşusu da güclü turşudur vә o
da insan dәrisinә, gözlәrinә ziyandır. Bor
turşusu isә zәif turşulardandır. Tәbiәtdә
o, İtaliya әrazisindә tapılıb. Ondan kaşı,
sement, kosmetika istehsalında istifadә
edirlәr. Bәzәn bor turşusu mikroblar,
ziyanvericilәr, hәşәratlarla mübarizәdә
kara gәlir. Kömür turşusu isә karbon
qazından alınır, onu cüzi miqdarda meyvә
şirәlәrinә qatırlar. Mәrgümüş (mışyak)
turşusundan dezinfeksiya vasitәlәrinin
istehsalında istifadә olunur.
Üzvi turşular qeyri-üzvilәr qәdәr güclü
deyil. Sirkә turşusu sirkәnin tәrkibindә
   108   109   110   111   112   113   114   115   116   117   118