Page 115 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 115
115

Zamşa nәdir?

T әsәrrüfat malları mağazasında xәzlәri mövsümdәn asılı olaraq rәngini
satışda “zamşa” deyilәn parça dәyişir, amma başqa heyvanlardan fәrqli
görmәk olar. Onu yumşaqlığına olaraq, yayda onların rәngi açıq, qışda isә
vә cilalama zamanı sәthlәri cızmadığına tünd, az qala lap qara olur. Hәrdәn albinos
görә alırlar. Bir çoxları ondan avtomobillәri sernalara rast gәlmәk olur. Alp dağlarında
vә mebellәri pardaqlamaq üçün istifadә yaşayan insanların belә bir inancı var ki,
edirlәr. sernanı öldürәn adam bir ildәn sonra özü
Əslindә, zamşa xüsusi üsulla işlәnmiş dә mütlәq ölәcәk – bu hәmin şәxsә qnomlar
dağkeçisi dәrisidir. Amma bu növ dağkeçi- vә cadugәrlәr tәrәfindәn verilәn bir cәzadır.
lәrinә tәbiәtdә nadir hallarda rast gәlmәk
mümkün olduğundan Birlәşmiş Ştatlarda Sürünün başında, adәtәn, әn yaşlı dişi
satılan zamşaların hamısı, bir qayda olaraq, durur. Yayda serna sürüsü cavan dişilәrdәn
qoyun dәrisindәndir. vә erkәklәrdәn ibarәt olur. Uca dağlarda
Qәdim zamanlarda “serna” deyilәn bu yetkinlik yaşına çatmış erkәk sernalar tәk-
dağkeçilәri Avropa düzlәrindә dә yaşayırdı. tәk otlayır. Sernanın buynuzları hamar,
Amma tәdricәn, onları dadlı әtinә vә qaradır; ucları arxaya vә aşağıya doğru
yumşaq dәrilәrinә görә qırıb qurtardılar. burulur.
Bu heyvanların az bir qismi dağlara
köçmәklә qurtuldu. İndi onları әsasәn
Pireneylәrdә, Alp dağlarında, buzlaqların
aşağı nöqtәsindә görmәk olar.
Amerikada Qayalıq dağların dağkeçisi
kimi, serna da antiloplar ailәsinә aiddir.
Serna görmә vә iybilmә qabiliyyәti çox
güclü olan әn ehtiyatlı heyvanlardan biridir.
Mәhz bu cәhәtlәri onları tәhlükәdәn
qoruyur. Serna qayalıqlardan, uçurumlar-
dan qaçanda antilopdan zirәk, dağkeçilә-
rindәn daha inamlı tәrpәnir!
Dağlarda otlayan sernaya kim fikir
veribsә, yәqin, görüb ki, bütün sürü ot-
layanda heyvanlardan biri onların sakitliyini
qoruyur. Tәhlükә hiss edәn kimi o, kәskin
bir fit verir vә bütün sürü bir göz
qırpımında yox olur. Qaçarkәn onlar dәrin
yarğanların, uçurumların üstündәn sıçrayır,
insanın qalxa bilmәyәcәyi yerlәrә çox
asanlıqla qalxırlar.
Ev keçisi boyda olan sernanın çәkisi 30
kiloqrama yaxındır. Boz, yaxud qәhvәyi
   110   111   112   113   114   115   116   117   118   119   120