Page 110 - Peşəkar aktyorluq dərsləri
P. 110
Mixail Çexov
sәhnәyә niyә çıxdığımızı dәrk edәnәdәk xeyli çәtin
günlәr yaşayırdıq.
Amma rola vә pyesә uzun söz-söhbәtlәrsiz yanaş-
manın müxtәlif üsulları mövcuddur. İşin ilkin mәrhә-
lәsindә bu, sözün әsl mәnasında, xoş ovqat yaradır. Bunu
dәfәlәrlә sınaqdan çıxarmışam vә qәtiyyәtlә deyә bilәrәm
ki, uğur qazanmışam. Bәs mәşq prosesi әrzindә bu uğu-
run ömrü nә qәdәr ola bilәr? Bu, başqa sualdır vә gәlin
ona cavab tapmağa çalışaq. Bunu tәsәvvürdә çox asan-
lıqla canlandıra bilәrik. Bir gözü yumaq – nә görürük?
Sәhnәdә iki şeyi etmәliyik vә bu, bütün aktyor oyununu
özündә әks etdirmәlidir. Birincisi, sәhnәdә aramsız
danışmalı vә eyni zamanda hәrәkәtdә olmalıyıq, bu isә o
demәkdir ki, daxilәn mәqsәdә doğru can atmalıyıq. Bu,
görünәn vә görünmәyәn hәrәkәtdir. İkincisi, hәr şeyi
әhatә edәn bir cәhәt: mәqsәdә doğru necә hәrәkәt etmә-
liyik? Әgәr işin ilkin mәrhәlәsindә “nә” vә “necә” sual-
larına cavab tapa bilsәk, yaxud pyesi anlamağa cәhd
göstәrsәk, mәqsәdә nail olacağıq.
İstәk – hәrәkәt vә xüsusiyyәtlәrdәn, әn әsası hiss-
lәrdәn öncә gәlir
Mәsәlәn, sizdәn xahiş etsәm ki, stulu götürüb müәy-
yәn yerә qoyun, bu prosesi suala belә çevirmәk olar: “Nә
etmәliyәm?” Yaxud: “Nә edirәm?” İndi başqa sual yara-
110 nır: “Mәn bu işi necә edirәm?” Әslindә, bu işi müxtәlif
üsullarla, fәrqli tәrzdә görә bilәrәm. Başqa sözlә desәk,
“necә” edәcәyimi tәsәvvürdә canlandırıram, onlar hәrә-
kәt, ifa xüsusiyyәti kimi qәbul edilә bilәr.
Stulu bir yerdәn başqa yerә xüsusi tәrzdә – “qayğı”
ilә, “sevә-sevә” qoyuram. Tәrzindәn asılı olmayaraq, bu,
hәrәkәt sayılır. Özü dә sadә vә bitkin hәrәkәt! Hansısa
sәhnәyә niyә çıxdığımızı dәrk edәnәdәk xeyli çәtin
günlәr yaşayırdıq.
Amma rola vә pyesә uzun söz-söhbәtlәrsiz yanaş-
manın müxtәlif üsulları mövcuddur. İşin ilkin mәrhә-
lәsindә bu, sözün әsl mәnasında, xoş ovqat yaradır. Bunu
dәfәlәrlә sınaqdan çıxarmışam vә qәtiyyәtlә deyә bilәrәm
ki, uğur qazanmışam. Bәs mәşq prosesi әrzindә bu uğu-
run ömrü nә qәdәr ola bilәr? Bu, başqa sualdır vә gәlin
ona cavab tapmağa çalışaq. Bunu tәsәvvürdә çox asan-
lıqla canlandıra bilәrik. Bir gözü yumaq – nә görürük?
Sәhnәdә iki şeyi etmәliyik vә bu, bütün aktyor oyununu
özündә әks etdirmәlidir. Birincisi, sәhnәdә aramsız
danışmalı vә eyni zamanda hәrәkәtdә olmalıyıq, bu isә o
demәkdir ki, daxilәn mәqsәdә doğru can atmalıyıq. Bu,
görünәn vә görünmәyәn hәrәkәtdir. İkincisi, hәr şeyi
әhatә edәn bir cәhәt: mәqsәdә doğru necә hәrәkәt etmә-
liyik? Әgәr işin ilkin mәrhәlәsindә “nә” vә “necә” sual-
larına cavab tapa bilsәk, yaxud pyesi anlamağa cәhd
göstәrsәk, mәqsәdә nail olacağıq.
İstәk – hәrәkәt vә xüsusiyyәtlәrdәn, әn әsası hiss-
lәrdәn öncә gәlir
Mәsәlәn, sizdәn xahiş etsәm ki, stulu götürüb müәy-
yәn yerә qoyun, bu prosesi suala belә çevirmәk olar: “Nә
etmәliyәm?” Yaxud: “Nә edirәm?” İndi başqa sual yara-
110 nır: “Mәn bu işi necә edirәm?” Әslindә, bu işi müxtәlif
üsullarla, fәrqli tәrzdә görә bilәrәm. Başqa sözlә desәk,
“necә” edәcәyimi tәsәvvürdә canlandırıram, onlar hәrә-
kәt, ifa xüsusiyyәti kimi qәbul edilә bilәr.
Stulu bir yerdәn başqa yerә xüsusi tәrzdә – “qayğı”
ilә, “sevә-sevә” qoyuram. Tәrzindәn asılı olmayaraq, bu,
hәrәkәt sayılır. Özü dә sadә vә bitkin hәrәkәt! Hansısa