Page 356 - book-online
P. 356
ìÿä Àüàîüëó
SİYASİ TARİX PROFESSORUMUZ
YUSİF AKÇURA
(1876-1935)
Tatar әsilli türk fikir adamı, ictimai xadim, naşir,
yazıçı vә publisist. Türkçülük ideologiyasının әsasını
qoyanlardan biri. Simbirskdә, varlı tatar fabrikantı
ailәsindә doğulmuşdu. Kiçik yaşlarında İstanbula
aparılmışdı. Burada Mәktәbi-Hәrbiyyәdә tәhsil almışdı.
Sultan II Əbdülhәmidә qarşı sui-qәsddә iştirakına görә
ölüm cәzasına mәhkum edilmişdi. Cәzası sonradan
ömürlük sürgünlә әvәzlәnmişdi. 1899-cu ildә sürgün
hәyatı yaşadığı indiki Liviya әrazisindәn Tunisә, oradan
da Fransaya qaçmışdı. Parisdә Sorbonna Universitetindә
tәhsil almışdı. Türkçülük fikir cәrәyanı ilә ilk tanışlığı
da Fransa paytaxtında baş tutmuşdu. 1903-cü ildә
Rusiyaya, Qazana qayıtmışdı. Burada mәşhur “Mәhәmmә-
diyyә” mәdrәsәsindә dәrs demәklә bir sırada ictimai-
siyasi hәyatda da fәal iştiraka başlamışdı. 1905-1906-cı
illәrdә keçirilәn türk qurultaylarının işindә iştirak etmişdi.
“Üç tәrzi-siyasәt” әsәrini hәyatının Qazan dövründә
qәlәmә almışdı. Gәnc türklәr inqilabının qәlәbәsindәn
sonra İstanbula köçdü. Burada Türk Dәrnәyinin vә Türk
Ocaqlarının qurulmasında yaxından iştirak etmişdi.
İstiqlal Savaşı dövründә tәrәddüdsüz Atatürkün tәrәfindә
dayanmış vә TBMM hökumәtinin xariciyyә vәkilliyindә
çalışmışdı. Eyni zamanda xarici siyasәt mәsәlәlәri üzrә
Atatürkün müşaviri olmuşdu. 1932-ci ildә Türkiyә Tarix
Qurumunu yaratmış, bir il sonra onun ilk konqresinә
rәhbәrlik etmişdi. İstanbul Darülfünununda, islahat
hәyata keçirilәndәn sonra isә İstanbul Universitetindә
356
SİYASİ TARİX PROFESSORUMUZ
YUSİF AKÇURA
(1876-1935)
Tatar әsilli türk fikir adamı, ictimai xadim, naşir,
yazıçı vә publisist. Türkçülük ideologiyasının әsasını
qoyanlardan biri. Simbirskdә, varlı tatar fabrikantı
ailәsindә doğulmuşdu. Kiçik yaşlarında İstanbula
aparılmışdı. Burada Mәktәbi-Hәrbiyyәdә tәhsil almışdı.
Sultan II Əbdülhәmidә qarşı sui-qәsddә iştirakına görә
ölüm cәzasına mәhkum edilmişdi. Cәzası sonradan
ömürlük sürgünlә әvәzlәnmişdi. 1899-cu ildә sürgün
hәyatı yaşadığı indiki Liviya әrazisindәn Tunisә, oradan
da Fransaya qaçmışdı. Parisdә Sorbonna Universitetindә
tәhsil almışdı. Türkçülük fikir cәrәyanı ilә ilk tanışlığı
da Fransa paytaxtında baş tutmuşdu. 1903-cü ildә
Rusiyaya, Qazana qayıtmışdı. Burada mәşhur “Mәhәmmә-
diyyә” mәdrәsәsindә dәrs demәklә bir sırada ictimai-
siyasi hәyatda da fәal iştiraka başlamışdı. 1905-1906-cı
illәrdә keçirilәn türk qurultaylarının işindә iştirak etmişdi.
“Üç tәrzi-siyasәt” әsәrini hәyatının Qazan dövründә
qәlәmә almışdı. Gәnc türklәr inqilabının qәlәbәsindәn
sonra İstanbula köçdü. Burada Türk Dәrnәyinin vә Türk
Ocaqlarının qurulmasında yaxından iştirak etmişdi.
İstiqlal Savaşı dövründә tәrәddüdsüz Atatürkün tәrәfindә
dayanmış vә TBMM hökumәtinin xariciyyә vәkilliyindә
çalışmışdı. Eyni zamanda xarici siyasәt mәsәlәlәri üzrә
Atatürkün müşaviri olmuşdu. 1932-ci ildә Türkiyә Tarix
Qurumunu yaratmış, bir il sonra onun ilk konqresinә
rәhbәrlik etmişdi. İstanbul Darülfünununda, islahat
hәyata keçirilәndәn sonra isә İstanbul Universitetindә
356
