Page 209 - antologiya
P. 209
tar Tofiqoğlu 209
Hәmin vaxta qәdәr işlәyәn Mateo mәni görәndә ütüsünü
kәnara qoyur, vaxtsız gәlәn qonağı üçün çay dәmlәyir,
ağlasığmaz söhbәtlәr edirdi. Fikir verirdim ki, bütün
macәraların sonunda ya özü, ya da qohumlarından biri
peyda olur. Belә әsil-nәcabәtli adamın niyә bircә adı
vardı? Bunu özündәn soruşmaq barәdә fikirlәşdiyim
axşamlardan birindә o, bircә cümlә ilә söhbәti bağlamışdı:
“Әzәmәt sözü lüğәtdә yalnız mateolar dünyaya gәlәndәn
sonra yazılmağa başladı!”
Arada dostum Nazim dә bizә qoşulurdu. İşlәdiyimiz
müddәtdә o qәdәr axmaq sözlәrә qulaq asmışdıq ki, hәr
cür söhbәtә öyrәncәli idik. Bu adama qarşı sәbrimizin
hәddi әvvәlcә bir qurtum çay qәdәr olsa da, sonra xeyli
çoxaldı.
Mateonun әn dözülmәz xasiyyәti, hamını vә hәr şeyi
harada gәldi tәnqid etmәsi idi. Әslindә, buna tәnqid dә
demәk olmazdı. O tanıdığı, hәtta tanımadığı adamları az
qala yıxıb-sürüyürdü. Hәmin mәqamda dodaqları yaranın
ağzı kimi, qorxulu şәkildә büzülür, gözlәri qıyılır, sifәti
qırışırdı.
Mateonun tanışları arasında sonsuz vә mәnasız
tәnqidlәrdәn qaçmağı bacaran nadir insanlar da vardı ki,
o bәxtәvәrlәrin siyahısına heç biz dә düşә bilmәdik: bax-
mayaraq ki, xeyli müddәt ona sәbirlә qulaq asmış,
tanımadığımız insanların sözünü danışmağına etiraz
etmәmiş, özümüzü elә göstәrmişdik ki, guya onun hәr
fürsәtdә kübarlığı vә nәcabәti ilә öyünmәsinә inanırıq.
Buna rәğmәn, bir axşam Nazimlә qәfil ağır “artilleriya
zәrbәlәri”nә tuş gәldik. Çox şükür ki, tәnqidinә tuş
gәldiyimiz günahımız, qәbahәtimiz deyil, yalnız zövqsüz-
lüyümüz idi.
Zövqsüz vә görmәmiş olduğumuzu ikimizin dә
üzümüzә demişdi. Nazimin yaman xәtrinә dәymişdi.
Ancaq aranı sakitlәşdirmişdim ki, münaqişә baş vermәsin:
Hәmin vaxta qәdәr işlәyәn Mateo mәni görәndә ütüsünü
kәnara qoyur, vaxtsız gәlәn qonağı üçün çay dәmlәyir,
ağlasığmaz söhbәtlәr edirdi. Fikir verirdim ki, bütün
macәraların sonunda ya özü, ya da qohumlarından biri
peyda olur. Belә әsil-nәcabәtli adamın niyә bircә adı
vardı? Bunu özündәn soruşmaq barәdә fikirlәşdiyim
axşamlardan birindә o, bircә cümlә ilә söhbәti bağlamışdı:
“Әzәmәt sözü lüğәtdә yalnız mateolar dünyaya gәlәndәn
sonra yazılmağa başladı!”
Arada dostum Nazim dә bizә qoşulurdu. İşlәdiyimiz
müddәtdә o qәdәr axmaq sözlәrә qulaq asmışdıq ki, hәr
cür söhbәtә öyrәncәli idik. Bu adama qarşı sәbrimizin
hәddi әvvәlcә bir qurtum çay qәdәr olsa da, sonra xeyli
çoxaldı.
Mateonun әn dözülmәz xasiyyәti, hamını vә hәr şeyi
harada gәldi tәnqid etmәsi idi. Әslindә, buna tәnqid dә
demәk olmazdı. O tanıdığı, hәtta tanımadığı adamları az
qala yıxıb-sürüyürdü. Hәmin mәqamda dodaqları yaranın
ağzı kimi, qorxulu şәkildә büzülür, gözlәri qıyılır, sifәti
qırışırdı.
Mateonun tanışları arasında sonsuz vә mәnasız
tәnqidlәrdәn qaçmağı bacaran nadir insanlar da vardı ki,
o bәxtәvәrlәrin siyahısına heç biz dә düşә bilmәdik: bax-
mayaraq ki, xeyli müddәt ona sәbirlә qulaq asmış,
tanımadığımız insanların sözünü danışmağına etiraz
etmәmiş, özümüzü elә göstәrmişdik ki, guya onun hәr
fürsәtdә kübarlığı vә nәcabәti ilә öyünmәsinә inanırıq.
Buna rәğmәn, bir axşam Nazimlә qәfil ağır “artilleriya
zәrbәlәri”nә tuş gәldik. Çox şükür ki, tәnqidinә tuş
gәldiyimiz günahımız, qәbahәtimiz deyil, yalnız zövqsüz-
lüyümüz idi.
Zövqsüz vә görmәmiş olduğumuzu ikimizin dә
üzümüzә demişdi. Nazimin yaman xәtrinә dәymişdi.
Ancaq aranı sakitlәşdirmişdim ki, münaqişә baş vermәsin:
