Page 556 - "Azərbaycan ədəbiyyatı antologiyası" (Proza)
P. 556
Azÿrbaycan ÿdÿbiyyatû antologiyasû
Bәlkә, tәsәvvür elәyә bildiyinә görә dә Sәlvi ilә görüşә indi o qәdәr
dә can atmırdı. Araya bir iş düşәndә, bәhanә tapılanda sevinirdi. Ancaq
sonra özünü söyә-söyә, kiminsә üzünün suyunu tökә-tökә açarını aldığı
otaqda keçirdiyi iki-üç saata da sevinirdi, Sәlvini ona yetirdiyi üçün
yaradana dua elәyirdi.
Sәlvi ilә tanışlığı avtobusdan başlamışdı. Sәhәr-sәhәr uşağı bağçaya
aparanda hәmişә basırığa düşürdü. Vә günlәrin bir günü qarayanız, suyuşirin
bir qız ondan uşağı alıb qucağına oturtdu. Bir dәfә belә, iki dәfә belә, üç
dәfә belә, sonra bu tәsadüfi görüşlәrә öyrәşdilәr. Uşağın ona getmәyindәn,
kirimişcә qucağında oturmağından qızın xoşu gәlirdi; uşağı danışdırırdı,
saçını sığallayırdı, oxşayırdı, hәtta artıq uşaq üçün әl çantasında konfetdәn,
peçenyedәn nәsә gәzdirirdi. Onlar ilk dәfә rastlaşanda qış idi; palto, papaq,
qırmızı şәrf.
Qış çıxdı, yaz girdi, Sәlvinin ipәk saçlarının yumşaqlığı, dәrisinin
556 hamarlığı, boynunun zәrifliyi hiss olundu. Sәlvi özünә, bәzәk-düzәyinә fikir
verirdi, elә bil onunla görüşә gәlirdi, elә bil bәzәk-düzәkli otaqda gözә xoş
görünsün, nәzәri çәksin deyә, hәr gün nәyinsә yerini dәyişirdi. Bәzәn
rastlaşmırdılar – Sәlvinin gözlәri umu-küsü elәyirdi; bәzәn tәk olurdu –
Sәlvi nigaran qalırdı. Hәrdәn dә uşaqla әylәndiyi yerdә birdәn-birә duru-
xurdu, sifәti kölgәlәnirdi, gözlәri yol çәkirdi.
O, bu qüssәnin sәbәbini başa düşürdü, bilirdi Sәlvinin ürәyindәn
keçәnlәri – kaş bu uşağı o doğmuş olaydı, belәcә bir yerdә uşağı bağçaya
aparaydılar, bağçadan gәtirәydilәr, indiki sәddi qırıb onunla danışaydı, nәsә
soruşmaq üçün qoluna toxunaydı, heç kimdәn çәkinmәdәn üzünә gülümsә-
yәydi. O, Sәlvini intizarda çox qoymadı…
Yaxşı ki, Sәlvi onu incitmirdi, ürәyini әlәk-vәlәk elәmirdi, astarına çe-
virmirdi. O da Sәlviyә әxlaq dәrsi vermirdi, arvad-uşaqlı kişinin subay, ca-
vanca bir qıza tay olmadığını söylәyib onu haqq yoluna qaytarmağa
çalışmırdı. Onsuz da haçansa ayrılacaqdılar, gec-tez nәsә olacaqdı, ya
birdәn-birә, ya yavaş-yavaş. Onsuz da hәyat da müvәqqәtiydi. Yel, miokard,
astma…, ya avtomobil qәzası.
Bir dә gördün arvadı şikayәtlәnirdi, deyirdi nә olaydı, bir dәfә dә bizim
bәxtimiz gәtirәydi, nәsә tapaydıq, ya maşından-zaddan udaydıq. Düzdü,
onların bәxti gәtirib maşın-zad udmurlar, di gәl, gündә nә qәdәr adam maşın
altına düşür, ya çayda boğulur, pillәkәndәn aşır. Onların hәlә ki, bu sarıdan
da “bәxtlәri gәtirmir”. Buna da şükür.
Hәrdәn könlünә toxunanda, görüşünә getmәyәndә, ya elә-belә darı-
xanda quş olurdu, uçub Sәlvinin pәncәrәsinә qonurdu. İstәyirdi beş addım
oyandakı Sәlvini, onun necә baxdığını, gülümsәdiyini, kimәsә nazlandığını,
Bәlkә, tәsәvvür elәyә bildiyinә görә dә Sәlvi ilә görüşә indi o qәdәr
dә can atmırdı. Araya bir iş düşәndә, bәhanә tapılanda sevinirdi. Ancaq
sonra özünü söyә-söyә, kiminsә üzünün suyunu tökә-tökә açarını aldığı
otaqda keçirdiyi iki-üç saata da sevinirdi, Sәlvini ona yetirdiyi üçün
yaradana dua elәyirdi.
Sәlvi ilә tanışlığı avtobusdan başlamışdı. Sәhәr-sәhәr uşağı bağçaya
aparanda hәmişә basırığa düşürdü. Vә günlәrin bir günü qarayanız, suyuşirin
bir qız ondan uşağı alıb qucağına oturtdu. Bir dәfә belә, iki dәfә belә, üç
dәfә belә, sonra bu tәsadüfi görüşlәrә öyrәşdilәr. Uşağın ona getmәyindәn,
kirimişcә qucağında oturmağından qızın xoşu gәlirdi; uşağı danışdırırdı,
saçını sığallayırdı, oxşayırdı, hәtta artıq uşaq üçün әl çantasında konfetdәn,
peçenyedәn nәsә gәzdirirdi. Onlar ilk dәfә rastlaşanda qış idi; palto, papaq,
qırmızı şәrf.
Qış çıxdı, yaz girdi, Sәlvinin ipәk saçlarının yumşaqlığı, dәrisinin
556 hamarlığı, boynunun zәrifliyi hiss olundu. Sәlvi özünә, bәzәk-düzәyinә fikir
verirdi, elә bil onunla görüşә gәlirdi, elә bil bәzәk-düzәkli otaqda gözә xoş
görünsün, nәzәri çәksin deyә, hәr gün nәyinsә yerini dәyişirdi. Bәzәn
rastlaşmırdılar – Sәlvinin gözlәri umu-küsü elәyirdi; bәzәn tәk olurdu –
Sәlvi nigaran qalırdı. Hәrdәn dә uşaqla әylәndiyi yerdә birdәn-birә duru-
xurdu, sifәti kölgәlәnirdi, gözlәri yol çәkirdi.
O, bu qüssәnin sәbәbini başa düşürdü, bilirdi Sәlvinin ürәyindәn
keçәnlәri – kaş bu uşağı o doğmuş olaydı, belәcә bir yerdә uşağı bağçaya
aparaydılar, bağçadan gәtirәydilәr, indiki sәddi qırıb onunla danışaydı, nәsә
soruşmaq üçün qoluna toxunaydı, heç kimdәn çәkinmәdәn üzünә gülümsә-
yәydi. O, Sәlvini intizarda çox qoymadı…
Yaxşı ki, Sәlvi onu incitmirdi, ürәyini әlәk-vәlәk elәmirdi, astarına çe-
virmirdi. O da Sәlviyә әxlaq dәrsi vermirdi, arvad-uşaqlı kişinin subay, ca-
vanca bir qıza tay olmadığını söylәyib onu haqq yoluna qaytarmağa
çalışmırdı. Onsuz da haçansa ayrılacaqdılar, gec-tez nәsә olacaqdı, ya
birdәn-birә, ya yavaş-yavaş. Onsuz da hәyat da müvәqqәtiydi. Yel, miokard,
astma…, ya avtomobil qәzası.
Bir dә gördün arvadı şikayәtlәnirdi, deyirdi nә olaydı, bir dәfә dә bizim
bәxtimiz gәtirәydi, nәsә tapaydıq, ya maşından-zaddan udaydıq. Düzdü,
onların bәxti gәtirib maşın-zad udmurlar, di gәl, gündә nә qәdәr adam maşın
altına düşür, ya çayda boğulur, pillәkәndәn aşır. Onların hәlә ki, bu sarıdan
da “bәxtlәri gәtirmir”. Buna da şükür.
Hәrdәn könlünә toxunanda, görüşünә getmәyәndә, ya elә-belә darı-
xanda quş olurdu, uçub Sәlvinin pәncәrәsinә qonurdu. İstәyirdi beş addım
oyandakı Sәlvini, onun necә baxdığını, gülümsәdiyini, kimәsә nazlandığını,
