Page 255 - "Azərbaycan ədəbiyyatı antologiyası" (Proza)
P. 255
fi Qasûmov
İlqar özünü saxlaya bilmәdi. 255
– Mәn gәrәk tәbiәtin fonunda belә nurani bir qocanın portretini
yaradam...
Sonra qocaya döndü:
– Babacan, mәnә naturşik olarsınızmı?
Qoca İlqara tәrs-tәrs baxdı:
– Nә olaram? Xalturşik?!
İlqarı gülmәk tutdu. Vüqar onu dümsüklәdi, nәzakәtlә cavab verdi:
– Babacan, xalturşik yox, naturşik.
– O nә deyәn sözdü!
İlqar nәzakәtsizlik elәdiyinә görә pәrt olmuşdu, dinmirdi. Vüqar izahat
verdi:
– Yәni siz oturasınız, bu da sizә baxıb şәklinizi çәkә.
Qoca kişi başını narazılıqla buladı:
– Eh, rәhmәtliyin nәvәsi, mәnim hay-hayım gedib, vay-vayım qalıb.
Zadın sözü olmasın, әlәyim әlәnib xәlbirim dә göydә fırıldayır, sәn dә
başlamısan ki, gәl şәklini çәkim. Mәnim şәkil çәkdirәn vaxtım keçib, oğlum.
Uzaqlarda qalıb, lap uzaqlarda... Eh, namәrd qocalıq!
– Niyә elә deyirsiniz, baba, cavanın cavan yeri var, qocanın qoca.
Vüqarın bu sözündәn sonra qoca kişi yenә başını yellәdi:
– Boş sözdür, oğlum, tәskinlik sözüdür. Qoca qocadır, cavan da cavan.
Söz mәsәli, deyirәm elә tutalım mәnim şәklimi çәkib vurdun divara, ona
kim baxacaq, kim ondan lәzzәt alacaq? Nә çoxdu, әtli-canlı, boylu-buxunlu
canavarlar, qız istәyirsәn qız, oğlan istәyirsәn oğlan. Bir axşamüstü özünüzü
verin, Domotdıxa. Zadın sözü olmasın, ürkütmәsәn saya bilmәzsәn.
Kişi bu sözlәri deyib dodaqaltı qımışdı.
Cavanlar da gülüşdülәr. İlqar ürәklәnib söhbәtә qarışdı. Fikrini bir dә
izah elәdi:
– Bizә elәlәri lazım deyil, baba, ondan heç Bakıdan çıxmağa dәymәz.
Bizә elә adam lazımdır ki, bu dağların, bu dumanlı-çiskinli, güllü-çiçәkli
dağların koloritini verә bilsin.
Qoca әlini sol qulağına verib İlqara tәrәf әyildi:
– Nә itini dedin? Bәri bax, oğlum, zadın sözü olmasın, yaman köntöy-
köntöy danışırsan ha...
Vüqar yenә söhbәtә qarışmalı oldu:
– Әmican, yәni o şәklә baxanda hiss olunsun ki, adam dağ adamıdır,
onun baxışından, duruşundan bu yerlәrdә böyüdüyü, bu dağların saf havası
ilә nәfәs aldığı bilinsin.
– Hә, bu başqa mәsәlә. Bu oğlan ayrı söz deyirdi axı. Deyirdi, kral iti
gәrәk olsun, bu yerlәrdә kral iti nә әzir, yenә çoban iti istәsә dәrd yarıdır.
Cavanlar yenә gülüşdülәr. Qocanın da qara gözlәri gülümsәdi.
İlqar özünü saxlaya bilmәdi. 255
– Mәn gәrәk tәbiәtin fonunda belә nurani bir qocanın portretini
yaradam...
Sonra qocaya döndü:
– Babacan, mәnә naturşik olarsınızmı?
Qoca İlqara tәrs-tәrs baxdı:
– Nә olaram? Xalturşik?!
İlqarı gülmәk tutdu. Vüqar onu dümsüklәdi, nәzakәtlә cavab verdi:
– Babacan, xalturşik yox, naturşik.
– O nә deyәn sözdü!
İlqar nәzakәtsizlik elәdiyinә görә pәrt olmuşdu, dinmirdi. Vüqar izahat
verdi:
– Yәni siz oturasınız, bu da sizә baxıb şәklinizi çәkә.
Qoca kişi başını narazılıqla buladı:
– Eh, rәhmәtliyin nәvәsi, mәnim hay-hayım gedib, vay-vayım qalıb.
Zadın sözü olmasın, әlәyim әlәnib xәlbirim dә göydә fırıldayır, sәn dә
başlamısan ki, gәl şәklini çәkim. Mәnim şәkil çәkdirәn vaxtım keçib, oğlum.
Uzaqlarda qalıb, lap uzaqlarda... Eh, namәrd qocalıq!
– Niyә elә deyirsiniz, baba, cavanın cavan yeri var, qocanın qoca.
Vüqarın bu sözündәn sonra qoca kişi yenә başını yellәdi:
– Boş sözdür, oğlum, tәskinlik sözüdür. Qoca qocadır, cavan da cavan.
Söz mәsәli, deyirәm elә tutalım mәnim şәklimi çәkib vurdun divara, ona
kim baxacaq, kim ondan lәzzәt alacaq? Nә çoxdu, әtli-canlı, boylu-buxunlu
canavarlar, qız istәyirsәn qız, oğlan istәyirsәn oğlan. Bir axşamüstü özünüzü
verin, Domotdıxa. Zadın sözü olmasın, ürkütmәsәn saya bilmәzsәn.
Kişi bu sözlәri deyib dodaqaltı qımışdı.
Cavanlar da gülüşdülәr. İlqar ürәklәnib söhbәtә qarışdı. Fikrini bir dә
izah elәdi:
– Bizә elәlәri lazım deyil, baba, ondan heç Bakıdan çıxmağa dәymәz.
Bizә elә adam lazımdır ki, bu dağların, bu dumanlı-çiskinli, güllü-çiçәkli
dağların koloritini verә bilsin.
Qoca әlini sol qulağına verib İlqara tәrәf әyildi:
– Nә itini dedin? Bәri bax, oğlum, zadın sözü olmasın, yaman köntöy-
köntöy danışırsan ha...
Vüqar yenә söhbәtә qarışmalı oldu:
– Әmican, yәni o şәklә baxanda hiss olunsun ki, adam dağ adamıdır,
onun baxışından, duruşundan bu yerlәrdә böyüdüyü, bu dağların saf havası
ilә nәfәs aldığı bilinsin.
– Hә, bu başqa mәsәlә. Bu oğlan ayrı söz deyirdi axı. Deyirdi, kral iti
gәrәk olsun, bu yerlәrdә kral iti nә әzir, yenә çoban iti istәsә dәrd yarıdır.
Cavanlar yenә gülüşdülәr. Qocanın da qara gözlәri gülümsәdi.
