Page 174 - design_Topcubashov_Full_Layout 1
P. 174
Əlimərdan bəy Topçubaşov
Müsәlmanlar xalqları öz müqәddәratını tәminetmә
hüququnu dövlәt quruluşu formasının bünövrәsi sayırlar.
Lakin bu mәsәlәnin hәllini Müәssislәr Mәclisi çağırılana
qәdәr tәxirә salmağa razıdırlar. Müәssislәr Mәclisindә
müsәlmanlar ucqarlar üçün federativ quruluş tәlәb edәcәklәr.
İndiki zamanda isә inqilabi dövlәtin vә inqilabi Rusiyanın
maraqları naminә biz milli-mәdәni muxtariyyәtin hәyata
keçirilmәsi tәlәbi ilә kifayәtlәnirik. Bu tәlәb Ümumrusiya
müsәlmanlarının qurultayında bәyan olunub. (Alqışlar.)
Hakimiyyәtin tәşkili mәsәlәsinә toxunaraq demәliyәm
ki, müsәlmanlar yeganә düzgün vә tәbii üsul kimi koalisiya
prinsipini dәstәklәyirlәr. Çünki yalnız belә prinsip әsasında
qurulan hökumәt ölkәnin bütün canlı siyasi qüvvәlәrinin
ideya nәzarәti altında ola bilәr. Әn başlıcası isә vәtәndaş
hәmrәyliyini tәmin edәr, xüsusәn dә dövlәtin mövcudluğu
üçün başlıca şәrt olan qayda-qanun yarada bilәr. Bölgәlәrdә
174 idarәçiliyin tәşkili, mәrkәzlәşdirmәdәn imtina, yerli idarәçilik
prinsiplәrinin tәcrübәdә tәtbiqi, müsәlmanlara mәhәlli
idarәçilikdә әn geniş sәlahiyyәtlәr verilmәsi sadalanan bütün
işlәrin görülmәsi baxımından hökumәtә daha geniş fәaliyyәt
meydanı yarada vә daha sәmәrәli addımlar atmağa imkan
verә bilәr. Yerlәrdәki hakimiyyәtin möhkәmlәndirilmәsi vә
yerli әhalinin mövcud iqtidara münasibәti Müvәqqәti
hökumәtin bütün tәşәbbüslәri, habelә onun elan etdiyi
fәaliyyәt proqramı ilә sıx şәkildә bağlı olduğundan bu
mәsәlәyә mühüm diqqәt yetirmәk lazımdır.
Müәssislәr Mәclisinin mütlәq qaydada vә yeni
tәxirәsalınmalar olmadan, göstәrilәn vaxtda (27 noyabr)
çağırılması zәrurәti ilә әlaqәdar deyilәnlәr yalnız yeni iqtidarın
mövqeyini daha da möhkәmlәndirmәyә xidmәt edir. Müvәqqәti
hökumәtin üzәrinә düşәn, hәqiqәtәn dә, nәhәng işlәrin hәyata
keçirilmәsi üçün bu mәclisә böyük ehtiyac vardır.