Page 119 - design_Topcubashov_Full_Layout 1

...Xalqımızın müstəqil yaşayacağına inanırdıq

uğurla nәticәlәnmәdi. İsmayıl Qaspıralı “Tәrcüman” adı
verdiyi rusca-tatarca qәzetin nәşrinә icazә alana kimi vәziyyәt
belә davam etdi.
“Tәrcüman”ın ilk sayının çapdan çıxdığı 1883-cü il
aprelin 10-u bütün müsәlmanların nәzәrindә mühüm tarixi
günә çevrildi. Hәmin diqqәtәlayiq hadisәnin ildönümlәrinin
(xüsusәn dә 1893-cü vә 1903-cü illәrdә) qeyd olunması bir
daha göstәrdi ki, müsәlmanlar xalq kütlәlәrinin
maariflәndirilmәsindә mәtbu nәşrlәrin rolunu çox düzgün
başa düşür vә yüksәk qiymәtlәndirirlәr.
O vaxtdan etibarәn İsmayıl bәy hәyatda öz hәqiqi yerini
tapdı, yaşadığı Tavriya quberniyasının kiçik Bağçasaray
şәhәri isә müsәlman hәyatının mәrkәzlәrindәn birinә çevrildi.
Hәmin hәyatın az vә ya çox әhәmiyyәtә malik hadisәlәri
özünü İsmayıl bәyin fәaliyyәtindә güzgüdә әks olunan kimi
göstәrdi.
Tәbiәtin hәr şeyi böyük sәxavәtlә bәxş etdiyi, hәssas vә
mәhәbbәtlә dolu qәlb sahibi olan Qaspıralı müsәlmanların,
xüsusәn dә onların qabaqcıl hissәsinin maraq vә diqqәtini 119
lazımi sәmtә yönәldә bilirdi. Müsәlmanların ehtiyacları ilә
bağlı, onlara fayda gәtirә bilәcәk hәr mәsәlәyә özünün
zәruri, lakin hәmişә mötәdil vә dәqiq münasibәtini bildirirdi.
Ortaya çıxan problemlәrә parlaq zәkası, müsәlman hәyatına
dәrin bәlәdliyi ilә işıq salırdı.
Müsәlman mühitindә mәdәni inkişafın lәngliyinә hәmişә
ürәkağrısı ilә yanaşan mәrhum İsmayıl bәy daim din
qardaşlarının maraqları keşiyindә dayanırdı. Böyük cәsarәtlә
hәm mövcud çatışmazlıqlara etirazını bildirir, hәm dә
müsәlmanlar üzәrinә haqsız hücumlara qarşı mübarizә
aparırdı.
Bu müdafiәçilik rolu İsmayıl bәyә xüsusi ilә yaraşırdı.
O, istәr ictimai vә publisist fәaliyyәtinin başlanğıcında,
istәrsә dә artıq müsәlman ictimai fikrinin hamı tәrәfindәn
tanınan vә qәbul edilәn lideri kimi şöhrәtinin zirvәsindә
olanda üzәrinә götürdüyü vәzifәnin icrasından bir an da geri
çәkilmirdi.