Page 122 - design_Topcubashov_Full_Layout 1

Əlimərdan bəy Topçubaşov

meydana gәlmәsi idi. Köhnә mәktәblәr tәdricәn tәdrisin
xarakterini dәyişәrәk yenilәri ilә әvәz olunurdu.
İndi belә mәktәblәrin bütöv bir şәbәkәsi yalnız Rusiyada
deyil, xaricdәki müsәlmanlar arasında da geniş yayılıb.
Populyar әdәbiyyatın inkişafı ilә bağlı “Tәrcüman”
müsәlman kitab bazarının elmin müxtәlif sahәlәrinә dair
yeni nәşrlәrlә, xüsusәn dә tәdris kitabları ilә zәnginlәşmәsinә
müsbәt tәsir göstәrmişdi.
Xeyirxah adamlar tәrәfindәn maarif işlәri üçün xәrclәnmiş
milyonlarla manat, tәdrisin sәsli metod әsasında aparıldığı
minlәrlә yeni mәktәbin açılması, әdәbi vә elmi xarakterli
yüzlәrlә tәrcümә vә orijinal kitabın nәşri, son zamanlarda
isә kooperasiya ideyasının hәyata keçirilmәsi, qarşılıqlı
yardımın vә әmanәt kassalarının tәşkili – müsәlmanlar üçün,
hәqiqәtәn dә, unudulmaz şәxsiyyәt olan İsmayıl bәy
Qaspıralının nәcib fәaliyyәtinin hәyatımızdakı bәhrәlәri bax
bunlardır!
Qaspıralı sadaladığım işlәri görәrkәn artıq haqq dünyasına
122
qovuşmuş Hәsәn bәy Mәlikov-Zәrdabini hәmişә minnәtdarlıq
hissi ilә yada salır, onu müsәlmanlar arasında ictimai fәaliyyәt
vә maarifin yayılması sahәsindә ilk cığır açan şәxs sayırdı.
Müsәlmanların mәrhum İsmayıl bәyә necә böyük sayğı
göstәrdiklәrini mühüm fәaliyyәti ilә seçildiyi müsәlman
qurultaylarında görmәk olardı.
İsmayıl bәy Qaspıralı kimi şәxsin vәfatı müsәlmanlar
üçün böyük itkidir. Onların kәdәri anlaşılandır. Lakin qoy
İsmayıl bәyin müsәlman camaatın tәrәqqi vә birliyinә hәsr
edilәn şәrәfli ömür yolu hәr kәsә tәsәlli olsun. Hәr bir
müsәlman İsmayıl bәyin tәzә mәzarı önündә bu sözlәri deyә
bilәr:
“İsmayıl bәy, çox sağ ol ki, doğma xalqının maraqları
keşiyindә dayanıb әlindәn gәlәn hәr işi gördün. Sәn hәqiqi
insan kimi doğuldun, yaşadın vә öldün”.

“Каспий”, № 204, 13 sentyabr 1914-cü il.