Page 11 - design_Topcubashov_Full_Layout 1

...Xalqımızın müstəqil yaşayacağına inanırdıq

tәşkilatının üzvü kimi universitetdәn xaric edilmişdi. Yalnız
onu yaxşı tanıyan, gәlәcәyinә inanan professorların işә qarışması
nәticәsindә ali mәktәbә bәrpa olunmuş vә tәhsilini tamamlaya
bilmişdi.
1888-ci ildә universiteti namizәd dәrәcәsi ilә (1917-ci ilә
qәdәr müdavimlәr tәhsillәrini hәqiqi tәlәbә, yaxud namizәd
dәrәcәsi ilә başa vururdular. İkinci daha yüksәk sayılırdı vә
tәxminәn indiki dövrün magistrinә bәrabәr tutulurdu – Tәrc.)
bitirdi. Elmlәr namizәdi adı almaq üçün hazırladığı dissertasiya
mülki hüquq mәsәlәlәrinә (daşınmaz әmlak hüququ) hәsr
olunmuşdu. Qazandığı uğur gәnc Topçubaşova elmi mәnsәb
haqqında düşünmәyә әsas verirdi. Hüquq fakültәsinin rәhbәrliyi
dә azәrbaycanlı mәzunun kafedrada qalıb professuraya
hazırlaşmasının tәrәfdarı idi. Lakin 1884-cü il universitet
nizamnamәsinә görә, professorlar, ilk növbәdә isә hüquq
sahәsindә çalışanlar yalnız xristianlar arasından seçilib hazırlana
bilәrdi. Әlimәrdan bәy elmi mәnsәb naminә dinindәn imtina
etmәk niyyәtindә deyildi.
Ona görә dә 1889-cu ildә Tiflisә qayıdıb, Barışıq mәhkәmәsi 11
hakiminin kömәkçisi vә Dairә mәhkәmәsinin katibi vәzifәlәrindә
işlәmәyә başladı. Paralel şәkildә pedaqoji işlә dә mәşğul olurdu
– Tiflis Әkinçilik Mәktәbindә qanunçuluğun әsasları fәnnini
tәdris edirdi. Eyni zamanda Qafqaz Müsәlmanları Ruhani
İdarәsinin hüquq mәslәhәtçisi vәzifәsini könüllü surәtdә üzәrinә
götürmüşdü. İctimai işlәrdәn dә boyun qaçırmırdı – Qafqaz
Hüquq Cәmiyyәtinin katibi vә kitabxanaçısı kimi çalışırdı,
Tiflis müsәlmanlarının bütün ictimai-mәdәni işlәrinә dәstәk
verir, yerli mәtbuat orqanlarında mәqalәlәrlә çıxış edirdi. Әslinә
baxsan, Rusiya müsәlmanlarının gәlәcәk liderinin ictimai-siyasi
fәaliyyәti daha öncәdәn – Sankt-Peterburq Universitetinin
tәlәbәsi olduğu dövrdәn başlanmışdı.
XIX әsrin sonunda Tiflis Qafqazın baş şәhәri, canişinliyin
inzibati mәrkәzi idi. Lakin neft sәnayesinin sürәtli inkişafı
nәticәsindә regionun başqa mühüm yaşayış mәskәni – Bakı
sürәtlә Qafqazın iqtisadi vә mәdәni paytaxtına çevrilmәkdә
idi. Digәr tәrәfdәn, çar idarәçilәrinin davamlı ruslaşdırma