Page 67 - Danilenko
P. 67
Tarnovskilər malikanəsindəki kölgələr 67
kirşәyә әylәşmişdi. Yay ayı olsa da, adama elә gәlirdi ki, qar
yağıb.
– Belә israfçılıq olar? – Aleksandr Mendel donquldandı.
– Amma bunun xeyri olmadı. Yelena Xaritonenko xoşbәxt
ola bilmәdi, onun birinci evliliyi uğursuzluqla nәticәlәndi, –
qadın gülümsünüb, Roman Beyin üzünә baxdı. – O, tezliklә
boşanıb, başqasına әrә getdi. Gәnc ailә Kaçanovkaya yerlәşdi,
amma on il sonra bolşevik inqilabı baş verdi vә 1919-cu ildә
malikanәni millilәşdirdilәr. Malikanә sahiblәri xaricә üz
tutmalı oldular. O vaxtdan bәri zadәgan malikanәsinin bәxti
gәtirmir. Yeni hakimiyyәtin dövründә Kaçanovkada ağacları
qırdılar, heykәllәri yıxdılar. Kәndlilәr әntiq mebeli öz evlәrinә
daşıdılar. Yerlilәr nadir kitabların sәhifәlәrini qoparıb, papiros
eşirdilәr.
Ekskursiya rәhbәrinin söhbәtini dinlәyә-dinlәyә malikanә-
nin әtrafına dolandılar, çoxdandır qulluq görmәyәn Mayor
hovuzunun yanında bir-iki dәqiqә dayanıb, fligelә qayıtdılar.
Oktyabrın sonları idi. Hava tez qaralırdı. Birazdan sarayda
axşam tamaşası başlamalıydı. Roman Bey aktyorları, aşpazları
tәlәsdirir, telefonda rekvizitçinin üstünә qışqırırdı. Fligeldә
kostyumçular aktyorları, Allanı, Faddeyi, Mendeli vә Beyi
geyindirirdilәr. Bey telefonda bağırırdı:
– Yarım saat sonra hamı telefonunu söndürsün. Hәr şey on
doqquzuncu әsrdәki kimi olmalıdır. On beş dәqiqәdәn sonra
xidmәtçilәr vestibüldә toplaşsın. Şamlara qәnaәt etmәyin.
Dar korset vә qaytanlı bal ayaqqabıları Allanın canını
sıxırdı. Donunun әtәyi çiçәk açmış qızılgülü xatırladırdı, bәrq
vuran brilyant sırğalar ona xüsusi gözәllik verirdi. Qarderobçu
rokoko üslubunda zәrlә işlәnmiş, quaşla naxışlanmış axşam
yelpiyini Allaya verdi. Tezliklә onları çağırdılar. Faddey
arvadıyla qol-qola saraya daxil oldu. Onların arxasınca iki
xidmәtçi gedirdi. Bayaqdan ora-bura vurnuxan Mendel dә on-
lara qoşulmuşdu. Faddeyә yaxası kraxmallanmış qara frak
geydirmişdilәr. Mendel qara qaytanlı, xüsusi biçimli hәrbi
geyimdәydi. Dar şalvarlı kişilәri görәndә Allanı gülmәk tutdu.
Vestibüldә onları qәhvәyi rәsmi görüş geyimindә Roman Bey,
kirşәyә әylәşmişdi. Yay ayı olsa da, adama elә gәlirdi ki, qar
yağıb.
– Belә israfçılıq olar? – Aleksandr Mendel donquldandı.
– Amma bunun xeyri olmadı. Yelena Xaritonenko xoşbәxt
ola bilmәdi, onun birinci evliliyi uğursuzluqla nәticәlәndi, –
qadın gülümsünüb, Roman Beyin üzünә baxdı. – O, tezliklә
boşanıb, başqasına әrә getdi. Gәnc ailә Kaçanovkaya yerlәşdi,
amma on il sonra bolşevik inqilabı baş verdi vә 1919-cu ildә
malikanәni millilәşdirdilәr. Malikanә sahiblәri xaricә üz
tutmalı oldular. O vaxtdan bәri zadәgan malikanәsinin bәxti
gәtirmir. Yeni hakimiyyәtin dövründә Kaçanovkada ağacları
qırdılar, heykәllәri yıxdılar. Kәndlilәr әntiq mebeli öz evlәrinә
daşıdılar. Yerlilәr nadir kitabların sәhifәlәrini qoparıb, papiros
eşirdilәr.
Ekskursiya rәhbәrinin söhbәtini dinlәyә-dinlәyә malikanә-
nin әtrafına dolandılar, çoxdandır qulluq görmәyәn Mayor
hovuzunun yanında bir-iki dәqiqә dayanıb, fligelә qayıtdılar.
Oktyabrın sonları idi. Hava tez qaralırdı. Birazdan sarayda
axşam tamaşası başlamalıydı. Roman Bey aktyorları, aşpazları
tәlәsdirir, telefonda rekvizitçinin üstünә qışqırırdı. Fligeldә
kostyumçular aktyorları, Allanı, Faddeyi, Mendeli vә Beyi
geyindirirdilәr. Bey telefonda bağırırdı:
– Yarım saat sonra hamı telefonunu söndürsün. Hәr şey on
doqquzuncu әsrdәki kimi olmalıdır. On beş dәqiqәdәn sonra
xidmәtçilәr vestibüldә toplaşsın. Şamlara qәnaәt etmәyin.
Dar korset vә qaytanlı bal ayaqqabıları Allanın canını
sıxırdı. Donunun әtәyi çiçәk açmış qızılgülü xatırladırdı, bәrq
vuran brilyant sırğalar ona xüsusi gözәllik verirdi. Qarderobçu
rokoko üslubunda zәrlә işlәnmiş, quaşla naxışlanmış axşam
yelpiyini Allaya verdi. Tezliklә onları çağırdılar. Faddey
arvadıyla qol-qola saraya daxil oldu. Onların arxasınca iki
xidmәtçi gedirdi. Bayaqdan ora-bura vurnuxan Mendel dә on-
lara qoşulmuşdu. Faddeyә yaxası kraxmallanmış qara frak
geydirmişdilәr. Mendel qara qaytanlı, xüsusi biçimli hәrbi
geyimdәydi. Dar şalvarlı kişilәri görәndә Allanı gülmәk tutdu.
Vestibüldә onları qәhvәyi rәsmi görüş geyimindә Roman Bey,
