Page 330 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 330
Arı dәstәsindә nә qәdәr arı olur?
A rılar bәzi cәhәtlәriylә, hә a in- әrzindә milyon yumurta qoya bilir: adәtәn
sanlardan da mürәkkәb bir ana arıların çoxu cәmi bir-iki il yaşayır. O,
tәşkilata malikdirlәr. Heç bir mayalanmış yumurtalar qoyur ki, onlardan
başqa heyvan bu baxımdan onlarla işçi arılar vә dişi arılar әmәlә gәlir; qoyduğu
müqayisә oluna bilmәz. Arı yalnız koloniya mayalanmamış yumurtalardan isә müftәxor
üzvü olanda sağ qala bilәr. Heç bir arı arılar çıxır.
özbaşına uzun müddәt yaşamaq imkanında
deyil. Koloniyada bir neçә min işçi arı ola
Arı koloniyası bir kraliçadan (ana arı), bilәr, lakin bu koloniya böyüyәndә onun
minlәrlә işçi arıdan vә müәyyәn mövsüm- sayı 60 000-әdәk arta bilәr! Görürsünüz
lәrdә bir neçә yüz, hә a minlәrlә müftәxor, ki, bәzәn arı sürüsündә yaman tünlük
yaxud erkәk arıdan ibarәt olur. olur. İşçi arıların sayı bu dәrәcәsdә artanda
Arı koloniyasının müәyyәn bir sığına- koloniyanın bir neçә ailәyә bölünmәsi
cağı olmalıdır. Onların yuvası hәr yerdә zәruri olur. Hәr işçi arı heç bir hazırlıq
ola bilәr: çürük tirin gövdәsindәki koğuşda, prosesi keçmәdәn konkret bir işi yerinә
hәr hansı bir qutuda, yaxud müasir yetirir. O çox mürәkkәb vәzifәlәrin öhdә-
pәtәklәrdә. sindәn gәlә bilir vә bunu elә edir, sanki
Ana arı yumurta qoyur, amma qalan neçә illәr dәrsini keçib. Əvvәlcә işçi arı
şeylәrә diqqәt yetirmәyә onun imkanı ol- yalnız hücrәlәri tәmizlәyir. Sonra sürfәlәri
mur. O, bir gündә 1500 yumurta qoyur ki, yedirtmәklә mәşğul olur – tezliklә bu
bu da mövsüm әrzindә 250 000 yumurta sürfәlәrdәn arı çıxacaq vә onlar yuvanı
edir. Nadir hallarda ana arı bütün ömrü tәrk edәcәklәr. Axırda işçi arı çöldә işlәmәyә
başlayacaq vә nektar, çiçәk tozcuğu toplaya-
caq ki, sonradan ondan bal әmәlә gәlsin.
A rılar bәzi cәhәtlәriylә, hә a in- әrzindә milyon yumurta qoya bilir: adәtәn
sanlardan da mürәkkәb bir ana arıların çoxu cәmi bir-iki il yaşayır. O,
tәşkilata malikdirlәr. Heç bir mayalanmış yumurtalar qoyur ki, onlardan
başqa heyvan bu baxımdan onlarla işçi arılar vә dişi arılar әmәlә gәlir; qoyduğu
müqayisә oluna bilmәz. Arı yalnız koloniya mayalanmamış yumurtalardan isә müftәxor
üzvü olanda sağ qala bilәr. Heç bir arı arılar çıxır.
özbaşına uzun müddәt yaşamaq imkanında
deyil. Koloniyada bir neçә min işçi arı ola
Arı koloniyası bir kraliçadan (ana arı), bilәr, lakin bu koloniya böyüyәndә onun
minlәrlә işçi arıdan vә müәyyәn mövsüm- sayı 60 000-әdәk arta bilәr! Görürsünüz
lәrdә bir neçә yüz, hә a minlәrlә müftәxor, ki, bәzәn arı sürüsündә yaman tünlük
yaxud erkәk arıdan ibarәt olur. olur. İşçi arıların sayı bu dәrәcәsdә artanda
Arı koloniyasının müәyyәn bir sığına- koloniyanın bir neçә ailәyә bölünmәsi
cağı olmalıdır. Onların yuvası hәr yerdә zәruri olur. Hәr işçi arı heç bir hazırlıq
ola bilәr: çürük tirin gövdәsindәki koğuşda, prosesi keçmәdәn konkret bir işi yerinә
hәr hansı bir qutuda, yaxud müasir yetirir. O çox mürәkkәb vәzifәlәrin öhdә-
pәtәklәrdә. sindәn gәlә bilir vә bunu elә edir, sanki
Ana arı yumurta qoyur, amma qalan neçә illәr dәrsini keçib. Əvvәlcә işçi arı
şeylәrә diqqәt yetirmәyә onun imkanı ol- yalnız hücrәlәri tәmizlәyir. Sonra sürfәlәri
mur. O, bir gündә 1500 yumurta qoyur ki, yedirtmәklә mәşğul olur – tezliklә bu
bu da mövsüm әrzindә 250 000 yumurta sürfәlәrdәn arı çıxacaq vә onlar yuvanı
edir. Nadir hallarda ana arı bütün ömrü tәrk edәcәklәr. Axırda işçi arı çöldә işlәmәyә
başlayacaq vә nektar, çiçәk tozcuğu toplaya-
caq ki, sonradan ondan bal әmәlә gәlsin.
