Page 325 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 325
? 325
Süngәr nәdir?
S üngәri mağazalarda satır, ondan olur. Ona görә dә canında hәlә su qalmış
qab yuyanda, mәtbәxi tәmizlәyәn- süngәrlәrdәn pis qoxu gәlir. Amma qeyd
dә istifadә edirlәr. Amma bu etmәk lazımdır ki, bu qoxu süngәrlәri eyni
süngәrlәr hәqiqi deyil, sintetik materialdan zamanda düşmәndәn müdafiә edir, çünki
düzәlmiş olur. Onlar әsl süngәrlәrә nә onu yemәk fikrinә düşәn heyvanların
qәdәr bәnzәsәlәr vә istifadәdә nә qәdәr iştahasını küsdürür!
rahat olsalar da, tamam başqa şeydir.
Əsl süngәr kimyәvi laboratoriyada, za- Süngәrin ortasında açıq rәngli jeleyәbәn-
vod-fabrikdә deyil, dәnizdә olur. Uzun zәr kütlә olur ki, onun içindә yerini dәyişәn
zaman insanlar elә bilirdi ki, süngәrlәr yuvacıqlar var. Görünür, bu yuvacıqlar
barәdә hәr şeyi bilirlәr. Biz elә güman hәzm, tәnәffüs vә tullantıların çıxarılması
edirdik ki, süngәrlәr bitkidir. Amma 1825- proseslәrindә iştirak edirlәr.
ci ildә Robert Qrant adlı bir nәfәr sübut
elәdi ki, süngәrlәr bir zaman heyvan olub! Süngәrlәrin cürbәcür formaları, rәnglәri
O, suyun içindә olan süngәri mikroskop ola bilәr. Onlar, ümumiyyәtlә, çox müxtәlif-
altında araşdırdı vә diqqәtini bir deşikdәn dirlәr. Süngәrlәrin әn qiymәtli növlәrini
girib digәrindәn çıxan su axınları cәlb etdi. sahildәn 80-130 kilometr aralıda, suyun
Amma yenә dә, hәlә uzun müddәt dәrin yerlәrindә görmәk olar.
alimlәrin ağlına onun necә bir canlı
orqanizm olduğu gәlmirdi. Onlar elә gü-
man edirdilәr ki, süngәr sürü şәklindә
yaşayan çoxlu tәkhüceyrәli orqanizmlәrdәn
tәşkil olunub.
İndi biz bilirik ki, süngәrlәr “mәsamәli-
lәr” sinfinә aid dәniz heyvanlarının quru-
muş skeletlәridir. Süngәrlәr heyvanlar
alәminin әn aşağı, bәsit nümayәndәsi
sayılsalar da, çox mürәkkәb quruluşları
olur.
Onların üst qatı bir az pillәkәni
xatırladan yastı yuvalardan ibarәtdir. Bu
yuvaların әmәlә gәtirdiyi kanallar başqa
heyvanlarda olanlara bәnzәmir. Onlar
sütunşәkillidir vә hәr biri iri “suәmici”
hissә ilә tamamlanır. Hәmin bu әmicilәr
suyu süngәrә çәkir, sonra da geri buraxır.
Belәliklә, süngәrlәr hәm oksigen, hәm dә
qida (su ilә bir yerdә sorulan milyonlarla
mikroskopik orqanizmlәr) alır. Süngәrlәrin
tullantısı da elә geri qayıdan su ilә xaric
Süngәr nәdir?
S üngәri mağazalarda satır, ondan olur. Ona görә dә canında hәlә su qalmış
qab yuyanda, mәtbәxi tәmizlәyәn- süngәrlәrdәn pis qoxu gәlir. Amma qeyd
dә istifadә edirlәr. Amma bu etmәk lazımdır ki, bu qoxu süngәrlәri eyni
süngәrlәr hәqiqi deyil, sintetik materialdan zamanda düşmәndәn müdafiә edir, çünki
düzәlmiş olur. Onlar әsl süngәrlәrә nә onu yemәk fikrinә düşәn heyvanların
qәdәr bәnzәsәlәr vә istifadәdә nә qәdәr iştahasını küsdürür!
rahat olsalar da, tamam başqa şeydir.
Əsl süngәr kimyәvi laboratoriyada, za- Süngәrin ortasında açıq rәngli jeleyәbәn-
vod-fabrikdә deyil, dәnizdә olur. Uzun zәr kütlә olur ki, onun içindә yerini dәyişәn
zaman insanlar elә bilirdi ki, süngәrlәr yuvacıqlar var. Görünür, bu yuvacıqlar
barәdә hәr şeyi bilirlәr. Biz elә güman hәzm, tәnәffüs vә tullantıların çıxarılması
edirdik ki, süngәrlәr bitkidir. Amma 1825- proseslәrindә iştirak edirlәr.
ci ildә Robert Qrant adlı bir nәfәr sübut
elәdi ki, süngәrlәr bir zaman heyvan olub! Süngәrlәrin cürbәcür formaları, rәnglәri
O, suyun içindә olan süngәri mikroskop ola bilәr. Onlar, ümumiyyәtlә, çox müxtәlif-
altında araşdırdı vә diqqәtini bir deşikdәn dirlәr. Süngәrlәrin әn qiymәtli növlәrini
girib digәrindәn çıxan su axınları cәlb etdi. sahildәn 80-130 kilometr aralıda, suyun
Amma yenә dә, hәlә uzun müddәt dәrin yerlәrindә görmәk olar.
alimlәrin ağlına onun necә bir canlı
orqanizm olduğu gәlmirdi. Onlar elә gü-
man edirdilәr ki, süngәr sürü şәklindә
yaşayan çoxlu tәkhüceyrәli orqanizmlәrdәn
tәşkil olunub.
İndi biz bilirik ki, süngәrlәr “mәsamәli-
lәr” sinfinә aid dәniz heyvanlarının quru-
muş skeletlәridir. Süngәrlәr heyvanlar
alәminin әn aşağı, bәsit nümayәndәsi
sayılsalar da, çox mürәkkәb quruluşları
olur.
Onların üst qatı bir az pillәkәni
xatırladan yastı yuvalardan ibarәtdir. Bu
yuvaların әmәlә gәtirdiyi kanallar başqa
heyvanlarda olanlara bәnzәmir. Onlar
sütunşәkillidir vә hәr biri iri “suәmici”
hissә ilә tamamlanır. Hәmin bu әmicilәr
suyu süngәrә çәkir, sonra da geri buraxır.
Belәliklә, süngәrlәr hәm oksigen, hәm dә
qida (su ilә bir yerdә sorulan milyonlarla
mikroskopik orqanizmlәr) alır. Süngәrlәrin
tullantısı da elә geri qayıdan su ilә xaric
