Page 321 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 321
? 321
Qışda qurbağaların başına nә gәlir?
S iz әgәr su hövzәsinin yaxınlığında ğasının ölçüsü isә 5 santimetrdәn 10
yaşayırsınızsa, yәqin, qış gәlәndә santimetrәdәkdir. Qurbağalar arasında әn
göllәrin necә sakitlәşmәsinin irilәri öküz qurbağalarıdır. Onlardan
şahidi olmusunuz. Qurbağaların qurultusu bәzilәrinin uzunluğu 20, pәncәlәrinin
tam kәsilir. Yaxşı, bәs onda onların özü uzunluğu isә 25 santimetrә çatır.
necә olur?
Yox. Qurbağalar elә orada qalır, amma Bu növә aid olan yetkin qurbağa, adәtәn
onları nә görmәk olur, nә eşitmәk. tünd-yaşıl, yaxud qәhvәyi rәngdә olur.
Qurbağalar soyuqqanlı canlılara aiddirlәr Ona görә dә bu heyvanları lilli dayazlıqda,
vә hәm suda, hәm dә quruda yaşayırlar. yaxud otlar arasında seçmәk çәtindir.
Belә canlılara “amfibiya” deyilir. Bu sözün
mәnası da “ikili hәyat”dır.
Yetkin qurbağanın ağciyәri olur, amma
o hava ilә bizim kimi nәfәs almır. Hava iki
burun dәliyindәn ağıza düşür vә eyni za-
manda qırtlağa enir. Sonra burun dәliklәri
bağlanır, qurbağa qırtlağını sıxır vә hava
ciyәrә keçir.
Şimal ölkәlәrindә soyuq hava olanda
qurbağalar suya baş vurur, özlәrini lilә
basdırıb qışın sonuna kimi orada qalırlar.
Hә a әn şaxtalı qışlarda belә, su hövzәlәri
dibinә kimi donmur, ona görә qurbağalar
da sağ qala bilir.
Lakin onların bәdәn temperaturu çox
aşağı düşür. İndi, amfibiya bu vәziyyәtdә
olanda ona çox az oksigen lazımdır, çünki
lap az miqdarda qida qәbul edir. Bu,
qurbağaların bütün qışı nәfәs almadan
suyun altında qalmasını izah edir.
Suda oksigen lap azdır vә qurbağaya
indi yaşamaq üçün gәrәk olan az miqdarda
oksigeni o dәrisi ilә qәbul edir. Amfibiyalar
hәrdәn qışı yumşaq torpağı olan dayazlıq-
larda da keçirir, yaxud daşların, torpağın
altında gizlәnirlәr.
Qurbağalar böyüklüyünә, formasına
vә rәnginә görә bir-birindәn çox fәrqlәnirlәr.
Bәzi ağac qurbağalarının uzunluğu 25
millimetrdәn artıq olmur, bәbir qurba-
Qışda qurbağaların başına nә gәlir?
S iz әgәr su hövzәsinin yaxınlığında ğasının ölçüsü isә 5 santimetrdәn 10
yaşayırsınızsa, yәqin, qış gәlәndә santimetrәdәkdir. Qurbağalar arasında әn
göllәrin necә sakitlәşmәsinin irilәri öküz qurbağalarıdır. Onlardan
şahidi olmusunuz. Qurbağaların qurultusu bәzilәrinin uzunluğu 20, pәncәlәrinin
tam kәsilir. Yaxşı, bәs onda onların özü uzunluğu isә 25 santimetrә çatır.
necә olur?
Yox. Qurbağalar elә orada qalır, amma Bu növә aid olan yetkin qurbağa, adәtәn
onları nә görmәk olur, nә eşitmәk. tünd-yaşıl, yaxud qәhvәyi rәngdә olur.
Qurbağalar soyuqqanlı canlılara aiddirlәr Ona görә dә bu heyvanları lilli dayazlıqda,
vә hәm suda, hәm dә quruda yaşayırlar. yaxud otlar arasında seçmәk çәtindir.
Belә canlılara “amfibiya” deyilir. Bu sözün
mәnası da “ikili hәyat”dır.
Yetkin qurbağanın ağciyәri olur, amma
o hava ilә bizim kimi nәfәs almır. Hava iki
burun dәliyindәn ağıza düşür vә eyni za-
manda qırtlağa enir. Sonra burun dәliklәri
bağlanır, qurbağa qırtlağını sıxır vә hava
ciyәrә keçir.
Şimal ölkәlәrindә soyuq hava olanda
qurbağalar suya baş vurur, özlәrini lilә
basdırıb qışın sonuna kimi orada qalırlar.
Hә a әn şaxtalı qışlarda belә, su hövzәlәri
dibinә kimi donmur, ona görә qurbağalar
da sağ qala bilir.
Lakin onların bәdәn temperaturu çox
aşağı düşür. İndi, amfibiya bu vәziyyәtdә
olanda ona çox az oksigen lazımdır, çünki
lap az miqdarda qida qәbul edir. Bu,
qurbağaların bütün qışı nәfәs almadan
suyun altında qalmasını izah edir.
Suda oksigen lap azdır vә qurbağaya
indi yaşamaq üçün gәrәk olan az miqdarda
oksigeni o dәrisi ilә qәbul edir. Amfibiyalar
hәrdәn qışı yumşaq torpağı olan dayazlıq-
larda da keçirir, yaxud daşların, torpağın
altında gizlәnirlәr.
Qurbağalar böyüklüyünә, formasına
vә rәnginә görә bir-birindәn çox fәrqlәnirlәr.
Bәzi ağac qurbağalarının uzunluğu 25
millimetrdәn artıq olmur, bәbir qurba-
