Page 324 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 324
Çanaq nәdir?

H eç tәsәvvür edә bilәrsiniz ki, Bәzi mәxluqlar, mәsәlәn böcәklәr
canlı orqanizmlәri qoruyan nә özlәrinin sәrt örtüklәri altında nә qәdәr
qәdәr müxtәlif örtüklәr var? mümkündürsә, böyüyürlәr. Sonra örtük
Qoz qabığı, yumurtanın qabığı, tısbağanın, onlara darlıq edәndә onu qırıb bayıra
yengәcin, ilbizin çanağı... çıxırlar. Örtüyün altında yumşaq, dartılan
Çanaq canlı orqanizmi qoruyan sәrt bir dәri olur. Müәyyәn zamandan sonra hәmin
qatdır. Onu ya öz sahibi, ya da onun dәri bәrkiyәrәk yeni zirehә çevrilir.
valideynlәri düzәldir. Çanaqlar cürbәcür
materialdan olur. Mәsәlәn, qozun çanağı Amma elә mәxluqlar da var ki, onların
ağac maddәsindәn, digәr çanaqlar kalsium çanağı bәdәninin bir hissәsidir. Tısbağa
karbonatdan (әhәng), kvarsdan (şüşә tipli çanağı, üzәri xüsusi lövhәlәrlә örtülmüş
material) olur. sümükdür. Çanağın üst tәrәfindә heyvanın
Çanaq onun içindә gizlәnәn hәyat qabırğaları vә onurğa sütunu var. Onun
formalarını qorumaq mәqsәdi daşıyır. alt tәrәfi dә sümükdür. Tısbağa, çanağı
Qozalar, yumurtalar çanaqla hәmişәlik olmadan yaşaya bilmәz. Çünki bu çanaq
örtülü olmur. Onun daxilindәki canlı hissә onun hәm onurğa sütunu, hәm dә
– toxum, yaxud bala böyüyәrәk çanağını qabırğalarıdır.
qırmalıdır ki, azad olub bayıra çıxa bilsin.
Yengәclәr vә xәrçәnglәr hәmişә öz Çanağı olan böyük bir qrup canlı
çanaqlarının içindә tam gizlәnmiş vәziyyәt- orqanizmlәr dә var ki, onlara molyusklar
dә olmurlar. Onların çanağı bir-birinә deyilir. İlbizlәr bu qrupun növlәrindәn
yumşaq maddә ilә bağlanmış ayrı-ayrı biridir. İstirdiyyәlәr vә ona bәnzәr mol-
lövhәlәrdәn ibarәtdir. Bu canlılara hәrәkәt yuskların qoşa çanağı olur. Bir tәhlükәyә
etmәk, әyilmәk imkanı verirlәr. mәruz qalanda, heyvan bu çanaqlarını kip
qapayaraq onu qoruya bilir.
   319   320   321   322   323   324   325   326   327   328   329