Page 28 - Peşəkar aktyorluq dərsləri

Mixail Çexov

idrakla barışa bilmir, әgәr hisslәr vә istәk bәllidirsә,
idrakı ram edә bilmişiksә, tәsir hökmәn sәmәrә verәcәk.

– Çәtin dәrk olunan mәqamlardan danışırsınız,
bir az geniş izah verә bilәrsinizmi?

– Bu halda iki mәqama diqqәt yetirmәk lazımdır. Bi-
rincisi, әgәr xarakter etibarilә qapalı adamsınızsa, tәsir
zәiflәyir. İkincisi, qarşı tәrәf, yәni tamaşaçı bu tәsirin
altına düşmәyәndә istәnilәn effekt alınmır. Hәr iki halda
harmoniya pozulur. Bu, o demәk deyil ki, mühitә kor-
koranә tabe olmalıyıq, sadәcә mühitin tәlәb etdiyi şәrtlәri
başa düşmәliyik. Bunun üçün hisslәri işә salmalıyıq.
Ümumi mühiti dә unutmaq olmaz, çünki ondan imtina
etsәk, tәsirin sәmәrәsi sıfıra enәcәk.

Aktyorlar tәrәfindәn yaradılmış bir mühiti tәsәvvürü-
müzdә canlandıraq: gözlәmә, yaxud nigarançılıq sәhnәsi.
Lakin oyunçular arasında bir obraz var ki, hamının ondan
zәhlәsi gedir. Tamaşaçı da bunu yaxşı duyur. Hәmin
obrazın tәsiri altına düşüb süni oynasaq, mühit dәrhal yox
olar. Yәni hәmin mühiti qorumaq vә inkişaf etdirmәk
üçün kәnar tәsirlәrdәn xilas olub, obrazı yalnız sәhnәdә
dolaşan mühitin tәsiri altında yaşatmaq lazımdır.

İndi isә tәsәvvür edin ki, xoşagәlmәz, gәrgin bir
mühitdә kimisә gözlәyirik. Әlimizdәn gәlәni etmәliyik
ki, gәrgin mühit davam etsin, tamaşaçının hәyәcanı soyu-
28 masın. Әgәr hәmin şәraitә uyğun inandırıcı oyun nüma-
yiş etdirsәk, mühiti yaşadarıq, amma sәhnәdә özümüzü
bacarıqsız aparsaq, şişirtmәyә yol versәk, min bir sәylә
әrsәyә gәlmiş mühit itәr. Belәliklә, mühiti yaşatmaq üçün
bir şәrt var – oyun inandırıcı olmalıdır, әks tәqdirdә, hәm
aktyorlar arasında, hәm dә aktyorlarla “tәsir” arasında
әlaqә pozulacaq.