Page 30 - Peşəkar aktyorluq dərsləri

Mixail Çexov

Qavrayış

– Şübhәsiz, aktyor hәr şeydәn xәbәrdar olmalıdır.
Amma mәsәlә burasındadır ki, o, bu bilgiyә necә vә hansı
üsullarla yiyәlәnir. Soyuq qavrayışla digәr düşüncә
tәrzlәri arasında fәrq böyükdür. Soyuq qavrayış deyәndә
faktlardan başqa heç nәyә diqqәt yetirmәmәk nәzәrdә tu-
tulur. Әgәr öyrәndiklәrimizi xәyalda canlandırırıqsa,
demәli, hәr şey qaydasındadır, çünki hәqiqәtә uyğun
gәlәn tәsәvvür bilavasitә emosiya vә impulslarla doludur,
qavrayış isә bu halda kömәkçi rolunu oynayır – obrazlı
desәk, әlindә şam tutub yalnız әtrafı işıqlandırır, başqa
heç bir iş görmür.

– Hiss edirәm ki, siz cәmiyyәtdә baş verәnlәrә çox
hәssas yanaşırsınız, aktyor üçün bu cәhәt üzücü ola
bilәrmi?

– Emosiyalar hәtta soyuq qavrayış vasitәsi ilә dә
dәhşәtli işlәr görmәyә qadirdir. Hadisәlәri necә görür-
sәnsә, elә dә qavramalısan. Aktyor baş verәnlәri daxilin-
dәn keçirib hisslәrindәn yararlanmağı bacarmalıdır.
Hәssas aktyor sәhnәdә dә hәssas oyun nümayiş etdirәcәk.

– Aktyor tәnqidçi olmamalıdır. Әgәr tәkcә idrak-
dan istifadә ediriksә, demәli, heç nә yaratmırıq...

– Bu gün bizi narahat edәn mәqam “idrak” sözünә
verilәn anlamdır. İndi “idrak” deyәndә tәhlil vә tәnqidi
30 nәzәrdә tuturlar. Bu, düzgün deyil, idrak – ağıl demәkdir.
Hәmçinin düşünürәm ki, sәhnә haqqında bilgilәrimiz
çoxalıb, indi onu daha yaxşı başa düşürük. Tәsәvvürümüz
elә genişlәnib ki, hәr şeyi dәrhal görüb mahiyyәtini
anlayırıq. Bundan başqa, şüuraltı vә ali hisslәri bizә Tanrı
bәxş edib. Bu hisslәrin qabarıq olmasından qorxmaq
lazım deyil. Şüuraltı hisslәrimiz daim oyaqdır. Mәncә, bu