Page 200 - Peşəkar aktyorluq dərsləri
P. 200
Mixail Çexov
– Bu şәrait duyğulardan doğacaq vә onların ardınca
getmәyi mәslәhәt görürәm.
– Nә deyirsinizsә deyin, amma bir aktyor kimi,
şәxsi hәyatımın tәsirindәn azad ola bilmirәm. Tәsәv-
vürümdә müxtәlif obrazlar canlanır, tanıdığım vә
tanımadığım adamların çöhrәsini görürәm, mәnә
nәsә söylәyib әlimdәn tutmağa, harasa aparmağa
çalışırlar. Rolu kәnar hisslәr vә düşüncәlәrin müda-
xilәsi olmadan oynamaq arzusundayam...
– Soruşmaq istәrdim: xәyalınızda körpә obrazı
canlanıbmı? Yox? Onda hәr şey qaydasındadır. Mәsәlәn,
әgәr yazıçı, yaxud dramaturq belә xәyallardan üz çevirsә,
onlardan uzaqlaşsa, heç nә yaza bilmәz. Sәhnәdә oyna-
dığımız bütün rollar düşüncәlәrdәn vә arzulardan
qaynaqlansa da, fәrqi yoxdur, bütün bunlar әvvәldәn axı-
radәk hisslәrlә bağlıdır. Çünki bütün sәnәtlәrin özәyi
düşüncәlәrlә, iradәmizlә yox, hisslәrlә әhatә olunub. Bir
filosof deyib: “Biz nәsә bir iş görәndә iradәmiz hara yox
olur? Bu, böyük illüziyadır”.
Mәsәlәn, mәn stulun yerini dәyişәn zaman hәrәkәti
sürәtlәndirmәk istәyirәm. Düşünürәm, bu, nümayiş et-
dirdiyim iradәdir, amma bunun ümumilәşdirilmiş iradә
mәfhumu ilә heç bir әlaqәsi yoxdur. İradә gücü elә
gizlәnib ki, onu heç bir vәchlә tapa bilmirik. Әlimizdә
müәyyәn obrazlar, yaxud stulu hәrәkәt etdirәrkәn yarat-
dığımız görüntüdәn başqa heç nә qalmayıb. Sәhnәdә vә
200 gündәlik hәyatda iradә barәdә mәlumata malik olmadan
yaşayırıq. Bunu düşüncә duyğusu, düşüncә psixologiyası
әvәz edir. Hiss sәnәtin bir hissәsidir, o, tamamilә azad vә
sәrbәst qalmalı, şәraitә bağlı olmamalıdır.
– Әgәr iradә gücünü idarә etmәyi düşünürüksә,
bu, düşüncә prosesi ilә eynilik tәşkil edirmi? İradә vә
düşüncә prosesinin arxetiplә bağlılığı varmı?
– Bu şәrait duyğulardan doğacaq vә onların ardınca
getmәyi mәslәhәt görürәm.
– Nә deyirsinizsә deyin, amma bir aktyor kimi,
şәxsi hәyatımın tәsirindәn azad ola bilmirәm. Tәsәv-
vürümdә müxtәlif obrazlar canlanır, tanıdığım vә
tanımadığım adamların çöhrәsini görürәm, mәnә
nәsә söylәyib әlimdәn tutmağa, harasa aparmağa
çalışırlar. Rolu kәnar hisslәr vә düşüncәlәrin müda-
xilәsi olmadan oynamaq arzusundayam...
– Soruşmaq istәrdim: xәyalınızda körpә obrazı
canlanıbmı? Yox? Onda hәr şey qaydasındadır. Mәsәlәn,
әgәr yazıçı, yaxud dramaturq belә xәyallardan üz çevirsә,
onlardan uzaqlaşsa, heç nә yaza bilmәz. Sәhnәdә oyna-
dığımız bütün rollar düşüncәlәrdәn vә arzulardan
qaynaqlansa da, fәrqi yoxdur, bütün bunlar әvvәldәn axı-
radәk hisslәrlә bağlıdır. Çünki bütün sәnәtlәrin özәyi
düşüncәlәrlә, iradәmizlә yox, hisslәrlә әhatә olunub. Bir
filosof deyib: “Biz nәsә bir iş görәndә iradәmiz hara yox
olur? Bu, böyük illüziyadır”.
Mәsәlәn, mәn stulun yerini dәyişәn zaman hәrәkәti
sürәtlәndirmәk istәyirәm. Düşünürәm, bu, nümayiş et-
dirdiyim iradәdir, amma bunun ümumilәşdirilmiş iradә
mәfhumu ilә heç bir әlaqәsi yoxdur. İradә gücü elә
gizlәnib ki, onu heç bir vәchlә tapa bilmirik. Әlimizdә
müәyyәn obrazlar, yaxud stulu hәrәkәt etdirәrkәn yarat-
dığımız görüntüdәn başqa heç nә qalmayıb. Sәhnәdә vә
200 gündәlik hәyatda iradә barәdә mәlumata malik olmadan
yaşayırıq. Bunu düşüncә duyğusu, düşüncә psixologiyası
әvәz edir. Hiss sәnәtin bir hissәsidir, o, tamamilә azad vә
sәrbәst qalmalı, şәraitә bağlı olmamalıdır.
– Әgәr iradә gücünü idarә etmәyi düşünürüksә,
bu, düşüncә prosesi ilә eynilik tәşkil edirmi? İradә vә
düşüncә prosesinin arxetiplә bağlılığı varmı?
