Page 128 - Peşəkar aktyorluq dərsləri

Mixail Çexov

DOQQUZUNCU DӘRS

Psixoloji jest

(5 dekabr 1941-ci il)

Jest–hadisә–hәrәkәt

Jest barәdә söhbәti bitirmәk üçün bu mәsәlәni bir
qәdәr әtraflı araşdırmağa ehtiyac duyuram. “Sәhnәdә
mәşq zamanı baş verәnlәrin hamısını interpretasiya
etmәk imkanı” deyәndә nәyi nәzәrdә tuturam? İnterpre-
tasiyanı hansı yolla hәyata keçirmәk mümkündür: jest,
hadisә, yaxud hәrәkәtlә? Terminlәrdәn hansını seçsәk,
mәqsәdәuyğun sayılar? Bәlkә dә, “jest” ilә bağlı söy-
lәmәk istәdiklәrimi daha geniş mәnada anlaya bilәrsiniz.
Ümumiyyәtlә, aktyor sәnәtindә hәr şeyi jestә çevirmәk
mümkündür. Mәncә, bu, pyesә vә aktyor tәbiәtinә yanaş-
manın әn sadә üsuludur. Necә deyәrlәr, bir güllә ilә iki
dovşan vururuq.

Psixoloji jest

Әgәr müәyyәn fizioloji vәziyyәtlәri tәsvir etmәk üçün
onları tәsәvvürdә canlandırmağa çalışsaq, mәlum olar ki,
128 şüurun psixoloji vәziyyәti, yaxud insan ruhunun jestlә
heç bir әlaqәsi yoxdur. Amma nәdәnsә insanlar bunu
“jest” adlandırırlar. Mәsәlәn, belә bir ifadә var: “nәticә
çıxarmaq”. Yәni konkret jestlәrlә “nәticә çıxarmaq”.
Әslindә, insanın “nәticә çıxarmaq” üçün etdiyi bütün
jestlәri dillә tәsvir etmәk mümkün deyil. Biz, aktyor
kimi, “nәticә çıxarmağı” bildirәn jesti tәsәvvürdә canlan-