Page 127 - Peşəkar aktyorluq dərsləri
P. 127
Әgәr aktyor, hәqiqәtәn, ali fәrdiyyәtini, yaradıcılıq Peşəkar aktyorluq dərsləri
fәrdiyyәtini işә salırsa, onun müәllifә böyük ehtiyacı var.
Aktyor müәlliflә harmoniya yaradır, onun hisslәrini 127
transformasiya edir. Şübhәsiz, hamımız aktyor oyununa
ciddi tәsir göstәrәn xarakterin rasional cizgilәri ilә mәh-
dudlaşmışıq, amma hәmişә daha yüksәk nöqteyi-nәzәr
vә ali sәviyyә var. Bunlar xarakterin rasional cizgilәrinin
mәhdudlaşması ilә әlaqәdardır.
Mühazirә zamanı xaricilәrin istifadә etdiklәri jestlәr-
dәn danışmışdıq. Әgәr sәhnәdә ingilis obrazını canlandı-
rıramsa, әllәrimlә ingilislәrә xas tәrzdә jestlәr etmәliyәm.
Mәn müvәqqәti olaraq rus ruhunu bәdәnimdәn çıxarıb
sәrbәstlik qazanmalı, bundan sonra ingilisi tәcәssüm
etdirmәliyәm. Buna necә nail olmalıyam? Mәn pyesi
әvvәldәn-axıradәk tәsәvvürdә canlandırmalıyam vә rus
ruhundan yaxa qurtarmaq üçün kifayәt qәdәr vaxtım
olmalıdır. Bu, heç dә milliyyәti, milli baxışları vә
vәrdişlәri dәyişmәk deyil. Hәtta oynadığım personajın
milliyyәtinә nifrәt bәslәsәm dә, bunu heç bir vәchlә
büruzә vermәyә haqqım yoxdur, bu hisslәri sәhnәdә
özümdәn uzaqlaşdırmalıyam. Sәhnәyә çıxmazdan әvvәl
obrazın surәtini vә mәziyyәtlәrini qәlbimdә günlәrlә,
bәlkә dә, aylarla daşımalıyam. Obraz qәlbimdә saflaş-
malı vә bәdii tәxәyyül vasitәsilә dolğunlaşmalıdır. Bunu
sәnәt tәlәb edir! Obraz saflaşdıqca siz dә saflaşacaqsınız,
müxtәlif mәnbәlәrdәn impulslar alıb bunun obyektiv
hәqiqәt olduğunu görәcәksiniz.
– Siz, yәqin, bu cәhәtlәrә görә deyirsiniz ki, aktyor
müxtәlif hisslәri duyan, qabardıb ona qarşılıq verә
bilәn xüsusi tip insan olmalıdır...
– Hәr bir aktyor bilir ki, dәrketmәnin hәm adi üsulu,
hәm dә müxtәlif üsulları mövcuddur. Müxtәlif üsullar elә
inkişaf etdirilmәlidir ki, adi üsuldan fәrqlәnsin.
fәrdiyyәtini işә salırsa, onun müәllifә böyük ehtiyacı var.
Aktyor müәlliflә harmoniya yaradır, onun hisslәrini 127
transformasiya edir. Şübhәsiz, hamımız aktyor oyununa
ciddi tәsir göstәrәn xarakterin rasional cizgilәri ilә mәh-
dudlaşmışıq, amma hәmişә daha yüksәk nöqteyi-nәzәr
vә ali sәviyyә var. Bunlar xarakterin rasional cizgilәrinin
mәhdudlaşması ilә әlaqәdardır.
Mühazirә zamanı xaricilәrin istifadә etdiklәri jestlәr-
dәn danışmışdıq. Әgәr sәhnәdә ingilis obrazını canlandı-
rıramsa, әllәrimlә ingilislәrә xas tәrzdә jestlәr etmәliyәm.
Mәn müvәqqәti olaraq rus ruhunu bәdәnimdәn çıxarıb
sәrbәstlik qazanmalı, bundan sonra ingilisi tәcәssüm
etdirmәliyәm. Buna necә nail olmalıyam? Mәn pyesi
әvvәldәn-axıradәk tәsәvvürdә canlandırmalıyam vә rus
ruhundan yaxa qurtarmaq üçün kifayәt qәdәr vaxtım
olmalıdır. Bu, heç dә milliyyәti, milli baxışları vә
vәrdişlәri dәyişmәk deyil. Hәtta oynadığım personajın
milliyyәtinә nifrәt bәslәsәm dә, bunu heç bir vәchlә
büruzә vermәyә haqqım yoxdur, bu hisslәri sәhnәdә
özümdәn uzaqlaşdırmalıyam. Sәhnәyә çıxmazdan әvvәl
obrazın surәtini vә mәziyyәtlәrini qәlbimdә günlәrlә,
bәlkә dә, aylarla daşımalıyam. Obraz qәlbimdә saflaş-
malı vә bәdii tәxәyyül vasitәsilә dolğunlaşmalıdır. Bunu
sәnәt tәlәb edir! Obraz saflaşdıqca siz dә saflaşacaqsınız,
müxtәlif mәnbәlәrdәn impulslar alıb bunun obyektiv
hәqiqәt olduğunu görәcәksiniz.
– Siz, yәqin, bu cәhәtlәrә görә deyirsiniz ki, aktyor
müxtәlif hisslәri duyan, qabardıb ona qarşılıq verә
bilәn xüsusi tip insan olmalıdır...
– Hәr bir aktyor bilir ki, dәrketmәnin hәm adi üsulu,
hәm dә müxtәlif üsulları mövcuddur. Müxtәlif üsullar elә
inkişaf etdirilmәlidir ki, adi üsuldan fәrqlәnsin.