Page 386 - "Azərbaycan ədəbiyyatı antologiyası" (Proza)
P. 386
Azÿrbaycan ÿdÿbiyyatû antologiyasû
Mәn onunla çox mehriban, hәssaslıqla davranırdım vә çox
maraqlanırdım, görüm, o, bu dәyişikliyi duyurmu?
Bunu bilmәk üçün axşamı gözlәyirdim. Telefon saatını.
– Deyirdim dә sizә, ilk tәәssürat çox vaxt aldadıcı olur. Sәn demә belә
mehriban, belә hәssas adammış ki...
– İkinci tәәssürata da çox inanmayın. O da aldadıcı ola bilәr.
– Yox, yox, dünәn onun gözlәrinin içinә baxa bilmәmişdim. Bu gün
baxdım – “görәsәn, haçan baxıb ki, mәn sezmәmişәm”, – deyә düşündüm. –
Bilirsiz gözlәri nә tәmizdir, ağıllıdır.
– Qısqanıram sizi ha, – dedim.
Bu oyun belә başladı. Mәn artıq bu oyunun qaydalarını da bilirdim. O
isә hәr şeydәn bixәbәr idi.
386 Artıq mәn heç bir şey edә bilmәzdim. Hadisәlәr mәnim nәzarәtimdәn,
ixtiyarımdan çıxmışdı. Poçt qutusuna atdığın mәktub kimi.
Bu oyunun öz çәtinliklәri vardı. Gәrәk bütün sözlәrini, ifadә, düşüncә
tәrzini dәyişdirәydin. Telefonda bir adam olaydın, işdә başqa. Hәrәsinin dә
öz alәmi, öz davranışı, öz psixologiyası.
İşdә mәn tamam başqa adam idim. Xeyirxah, amma arada pәrdә
saxlayan, bir qәdәr özünü çәkәn. Telefonla o mәnә mәnim barәmdә
danışırdı, hәr hәrәkәtimi, hәr addımımı, üzümün hәr ifadәsini tәhlil edirdi.
Çox vaxt söhbәti mәn özüm salırdım, amma axır vaxtlar hiss edirdim
ki, mәnim söz açmağıma heç ehtiyac qalmır. O özü hәvәslә Seymur
müәllimdәn danışır. Rüstәmlә uzun-uzadı telefon söhbәtlәri zamanı danışır.
Amma Seymurla heç vaxt Rüstәm barәsindә danışmırdı. Ümumiyyәtlә,
onun telefon hәyatı haqqında heç kәsin tәsәvvürü yox idi.
Mәn bilmirdim sevinim buna, ya kәdәrlәnim. Bәzәn mәnә elә gәlirdi
ki, onun bu barәdә heç kәslә danışmamasına sәbәb tam bir laqeydliyi,
biganәliyidir. Bәzәn dә әksinә düşünürdüm.
Düşünürdüm ki, o bunu әn titrәk, әn әziz, әn sirli bir hiss kimi gizlәdir,
heç kәsә açmaq istәmir. Qәribә şey idi – elә bil duyğularım qatmaqarışıq
düşmüşdü.
Tәsәvvür edin, Seymur kimi mәn onu telefon hәyatına qısqanırdım.
Gecә telefon söhbәtlәrindә isә mәni – Rüstәmi onun Seymur haqqında uzun-
uzadı söhbәtlәri әsәbilәşdirirdi.
Bir dәfә ona:
– Gәlin, – dedim, – bir-birimizә “sәn”, deyәk. Axı çoxdan tanışıq.
– Yaxşı, gәl, – deyә telefondan cavab eşitdim.
Mәn onunla çox mehriban, hәssaslıqla davranırdım vә çox
maraqlanırdım, görüm, o, bu dәyişikliyi duyurmu?
Bunu bilmәk üçün axşamı gözlәyirdim. Telefon saatını.
– Deyirdim dә sizә, ilk tәәssürat çox vaxt aldadıcı olur. Sәn demә belә
mehriban, belә hәssas adammış ki...
– İkinci tәәssürata da çox inanmayın. O da aldadıcı ola bilәr.
– Yox, yox, dünәn onun gözlәrinin içinә baxa bilmәmişdim. Bu gün
baxdım – “görәsәn, haçan baxıb ki, mәn sezmәmişәm”, – deyә düşündüm. –
Bilirsiz gözlәri nә tәmizdir, ağıllıdır.
– Qısqanıram sizi ha, – dedim.
Bu oyun belә başladı. Mәn artıq bu oyunun qaydalarını da bilirdim. O
isә hәr şeydәn bixәbәr idi.
386 Artıq mәn heç bir şey edә bilmәzdim. Hadisәlәr mәnim nәzarәtimdәn,
ixtiyarımdan çıxmışdı. Poçt qutusuna atdığın mәktub kimi.
Bu oyunun öz çәtinliklәri vardı. Gәrәk bütün sözlәrini, ifadә, düşüncә
tәrzini dәyişdirәydin. Telefonda bir adam olaydın, işdә başqa. Hәrәsinin dә
öz alәmi, öz davranışı, öz psixologiyası.
İşdә mәn tamam başqa adam idim. Xeyirxah, amma arada pәrdә
saxlayan, bir qәdәr özünü çәkәn. Telefonla o mәnә mәnim barәmdә
danışırdı, hәr hәrәkәtimi, hәr addımımı, üzümün hәr ifadәsini tәhlil edirdi.
Çox vaxt söhbәti mәn özüm salırdım, amma axır vaxtlar hiss edirdim
ki, mәnim söz açmağıma heç ehtiyac qalmır. O özü hәvәslә Seymur
müәllimdәn danışır. Rüstәmlә uzun-uzadı telefon söhbәtlәri zamanı danışır.
Amma Seymurla heç vaxt Rüstәm barәsindә danışmırdı. Ümumiyyәtlә,
onun telefon hәyatı haqqında heç kәsin tәsәvvürü yox idi.
Mәn bilmirdim sevinim buna, ya kәdәrlәnim. Bәzәn mәnә elә gәlirdi
ki, onun bu barәdә heç kәslә danışmamasına sәbәb tam bir laqeydliyi,
biganәliyidir. Bәzәn dә әksinә düşünürdüm.
Düşünürdüm ki, o bunu әn titrәk, әn әziz, әn sirli bir hiss kimi gizlәdir,
heç kәsә açmaq istәmir. Qәribә şey idi – elә bil duyğularım qatmaqarışıq
düşmüşdü.
Tәsәvvür edin, Seymur kimi mәn onu telefon hәyatına qısqanırdım.
Gecә telefon söhbәtlәrindә isә mәni – Rüstәmi onun Seymur haqqında uzun-
uzadı söhbәtlәri әsәbilәşdirirdi.
Bir dәfә ona:
– Gәlin, – dedim, – bir-birimizә “sәn”, deyәk. Axı çoxdan tanışıq.
– Yaxşı, gәl, – deyә telefondan cavab eşitdim.
