Page 197 - "Azərbaycan ədəbiyyatı antologiyası" (Proza)
P. 197
lman Èëkin
Onlar yenә dә otağı eşәlәmәyә başladılar. Bütün boğça-bağlamalar 197
açılıb, evin içәrisinә sәpәlәndi. Әllәrinә qiymәtli bir şey keçmәyәndә
burunlarının altında ev sahibinin ünvanına söyüş yağdırdılar. Quldurların
hündürdәn danışmalarından körpә ağlamağa başladı. Anası onu hәr vasitә
ilә sakitlәşdirmәyә çalışırdı. Ermәnilәr otaqda bir şey tapmadıqda
aynәbәndә çıxdılar. Bir azdan orada sındırılan qab-qacaq sәsindәn körpә
daha da vahimәlәnib, sәsini ucaltdı. Oradan cavan ermәninin sәsi eşidildi:
– Axçi. Ay it qızı, onun sәsini kәsә bilmirsәn?! Bacarmırsansa, bu saat
gәlib bir güllә ilә susduraram.
Bu sözlәrdәn bütün otaq Xәzәngülün başına hәrlәndi. Ona elә gәldi ki,
quldur indicә içәri keçәrәk, balasını qanına qәltan edәcәkdir. Әllәri әsә-әsә
körpәsinin ağzını yumdu. Balası isә nәfәsi darıxdığından ayaqlarını
çırparaq, ağlamağında davam edirdi. Çarәsi kәsilәn ana tәzәdәn döşünü
onun ağzına saldı. Körpә axır ki, içini çәkә-çәkә anasını әmmәyә başladı.
Bayırdakı yanğının isti nәfәsi içәri dolub, onların nәfәsini tıxayırdı.
Görünürdü ki, yanğın onlara lap yaxınlaşıb. Xәzәngül başa düşdü ki, yanan
onlarla qapıbir qonşu olan Sәfәr kişinin ikimәrtәbәli mülküdür. “Görünür
ki, – fikirlәşdi, – bizi dә evqarışıq yandırmaq niyyәtindәdirlәr”. Ancaq
bununla belә tәskinlik verirdi ki, ermәnilәr tez evdәn çıxıb getsәlәr, birtәhәr
sürünüb, körpәsi ilә birlikdә eşiyә çıxa bilәr. Quldurlar aynabәndi axtaran-
dan sonra tәkrar otağa qayıtdılar. Otağı yenә әlәk-vәlәk elәdilәr. Bir yer
qalmadı ki, burunlarını soxmamış olsunlar. Birdәn gözlәri üstünә köhnә
palaz parçası salınmış oturacağa sataşdı. Bu, әslindә köhnә bir sandıqdı. Әri
Cahangir Gәdәbәyә getmәmişdәn qabaq ondan oturacaq kimi istifadә edirdi.
Belә baxanda heç kәs demәzdi ki, köhnә palaz parçasının altında kәtil deyil,
sandıqdır. Xәzәngül bütün pal-paltarını onun içindә saxlayırdı. Orada elә
bir paltar vardı ki, heç qatı açılmamışdı. Bir dәfә dә olsun, әyninә gey-
mәmişdi. Yaşlı ermәni oturacaqdan şübhәlәnib, yaxınlaşdı. Köhnә palaz
parçasını çәkib yerә saldı. Onun altındakı sandığı görüb, sevincәk qapağını
qaldırdı. Sandığın içindәkilәri görәndә gözlәri bәrәlә qaldı.
– Levon, buraya gәl! Xәzinә tapmışam.
Sandıqdakı pal-paltarı bir-bir çıxarıb, otağın içәrisinә sәpәlәdilәr.
Cavan ermәni üzünü Xәzәngülә tәrәf keçirib dedi:
– Ay it qızı, belә pal-paltarı olanın qızılı olmaz?! Sәnin dәrini soyaca-
ğam qızılların yerini demәsәn. Heyif qızlığın әlimә keçmәyib, başına bir
oyun açardım ki, gözlәrin kәllәnә çıxardı. İndi isә elә kifirsәn ki, heç üzünә
tüpürmәk istәmirәm.
Yaşlı ermәni dinmәdәn tәlәsik yerә sәrilmiş pal-paltarı, Xәzәngülün
qәddi açılmamış donlarını, koftalarını, baş yaylıqlarını kisәyә doldurdu.
Onlar yenә dә otağı eşәlәmәyә başladılar. Bütün boğça-bağlamalar 197
açılıb, evin içәrisinә sәpәlәndi. Әllәrinә qiymәtli bir şey keçmәyәndә
burunlarının altında ev sahibinin ünvanına söyüş yağdırdılar. Quldurların
hündürdәn danışmalarından körpә ağlamağa başladı. Anası onu hәr vasitә
ilә sakitlәşdirmәyә çalışırdı. Ermәnilәr otaqda bir şey tapmadıqda
aynәbәndә çıxdılar. Bir azdan orada sındırılan qab-qacaq sәsindәn körpә
daha da vahimәlәnib, sәsini ucaltdı. Oradan cavan ermәninin sәsi eşidildi:
– Axçi. Ay it qızı, onun sәsini kәsә bilmirsәn?! Bacarmırsansa, bu saat
gәlib bir güllә ilә susduraram.
Bu sözlәrdәn bütün otaq Xәzәngülün başına hәrlәndi. Ona elә gәldi ki,
quldur indicә içәri keçәrәk, balasını qanına qәltan edәcәkdir. Әllәri әsә-әsә
körpәsinin ağzını yumdu. Balası isә nәfәsi darıxdığından ayaqlarını
çırparaq, ağlamağında davam edirdi. Çarәsi kәsilәn ana tәzәdәn döşünü
onun ağzına saldı. Körpә axır ki, içini çәkә-çәkә anasını әmmәyә başladı.
Bayırdakı yanğının isti nәfәsi içәri dolub, onların nәfәsini tıxayırdı.
Görünürdü ki, yanğın onlara lap yaxınlaşıb. Xәzәngül başa düşdü ki, yanan
onlarla qapıbir qonşu olan Sәfәr kişinin ikimәrtәbәli mülküdür. “Görünür
ki, – fikirlәşdi, – bizi dә evqarışıq yandırmaq niyyәtindәdirlәr”. Ancaq
bununla belә tәskinlik verirdi ki, ermәnilәr tez evdәn çıxıb getsәlәr, birtәhәr
sürünüb, körpәsi ilә birlikdә eşiyә çıxa bilәr. Quldurlar aynabәndi axtaran-
dan sonra tәkrar otağa qayıtdılar. Otağı yenә әlәk-vәlәk elәdilәr. Bir yer
qalmadı ki, burunlarını soxmamış olsunlar. Birdәn gözlәri üstünә köhnә
palaz parçası salınmış oturacağa sataşdı. Bu, әslindә köhnә bir sandıqdı. Әri
Cahangir Gәdәbәyә getmәmişdәn qabaq ondan oturacaq kimi istifadә edirdi.
Belә baxanda heç kәs demәzdi ki, köhnә palaz parçasının altında kәtil deyil,
sandıqdır. Xәzәngül bütün pal-paltarını onun içindә saxlayırdı. Orada elә
bir paltar vardı ki, heç qatı açılmamışdı. Bir dәfә dә olsun, әyninә gey-
mәmişdi. Yaşlı ermәni oturacaqdan şübhәlәnib, yaxınlaşdı. Köhnә palaz
parçasını çәkib yerә saldı. Onun altındakı sandığı görüb, sevincәk qapağını
qaldırdı. Sandığın içindәkilәri görәndә gözlәri bәrәlә qaldı.
– Levon, buraya gәl! Xәzinә tapmışam.
Sandıqdakı pal-paltarı bir-bir çıxarıb, otağın içәrisinә sәpәlәdilәr.
Cavan ermәni üzünü Xәzәngülә tәrәf keçirib dedi:
– Ay it qızı, belә pal-paltarı olanın qızılı olmaz?! Sәnin dәrini soyaca-
ğam qızılların yerini demәsәn. Heyif qızlığın әlimә keçmәyib, başına bir
oyun açardım ki, gözlәrin kәllәnә çıxardı. İndi isә elә kifirsәn ki, heç üzünә
tüpürmәk istәmirәm.
Yaşlı ermәni dinmәdәn tәlәsik yerә sәrilmiş pal-paltarı, Xәzәngülün
qәddi açılmamış donlarını, koftalarını, baş yaylıqlarını kisәyә doldurdu.
