Page 60 - Design_Xezer_2_2018_Layout 1

yazırdı. – Mən aktyorların əynindəki Yaradıcı prosesin psixologiyası indiyə
kaftandan geyinib tamaşada iştirak etməyi qədər bizə az bəllidir. Bu, müxtəlif yazıçılar
çox istəyirdim. Mənə elə gəlirdi ki, özümə üçün çox fərqli, bəzən onların özləri üçün
qəşəng bir əyyaş burnu yapış dı rıb, əynimdə də izah olunmayan, hər hansı dəqiq düstur
kaftan, əlimdə burunotu qabı qəfildən və qanunların sərhədlərinə sığmayan
yandan çıxaraq nəsə gülməli bir söz deyə prosesin müstəsna dərəcədə mürəkkəbliyi
bilərəm. Mən bu gülməli sözü tamaşaçıların
ilə bağlıdır. Yazıçıların əksəriyyəti yal -
basırığında oturanda düşünmüşdüm.
nız yaradıcı proses zamanı hiss etdiklərini
Amma səhnədəkilər başqaları nın yazdığı
çatdıra bilir, onu izah eləmək, soyuq başla
gülməli sözlər deyirdilər, zaldakılar da hissələrə ayırıb mahiyyətinə varmaq
aradabir gülüşürdü. Nə bundan əvvəl, nə
gücündə deyillər. Bu isə sübut edir ki,
də sonra həyatım boyu mənə bundan da -
ha çox zövq verən başqa bir şey olmayıb”. yaradıcı proses şüurumuzun alt qatında
gizlənən, çox vaxt özümüzün belə hiss
Teatr adlı möcüzəyə, gözəl aktyor
ifasına sevgi Bulqakovda o qədər güclü etmədiyimiz funksiyadır. Yazıçıdan yaradıcı
idi ki, özünün etiraf elədiyi kimi, möhtəşəm prosesin mahiyyətini soruşmaq mənasızdır.
60 ifa görəndə “alnında xırda tər damcıları Quşlar necə oxuduqlarını izah eləyə
əmələ gəlirdi”. bilmədikləri kimi, onlar da sizə heç bir
2018
Bulqakovla ünsiyyətimdən məndə belə şey deyə bilməyəcəklər. Yaradıcı prosesin
bir təəssürat qalıb ki, sanki o öz nəsrini mahiyyətindəki bir çox şeylər elə bununla
də əvvəlcə “oynayırdı”. Hekayə və roman - qiymətlidir. Bu mülahizələrin içərisində
la rının istənilən qəhrəmanını inanılmaz Bulqakovun “Turbinlərin günləri” pyesini
də rəcədə dəqiq təsvir edə bilir di. Qəh - ilk dəfə necə “görməsi” haqqında yazdıqları
rəmanlarını başdan-ayağa qədər görür, çox maraqlıdır. Bu pyesə qədər “Ağ
eşidir və tanıyırdı. Adama elə gəlirdi, o, qvardiya” romanı vardı və pyesin əsasını
bütün ömrünü həmin qəhrəmanla birlikdə həmin roman təşkil edirdi. Bəs pyes ne -
Bulqakov və teatr lərindəki insan onun nə zamansa eşitdiyi müddət əvvəl romanı çap olunmuş və
yaşayıb. Ola bilər ki, Bulqakovun əsər -
cə yaranmışdı?
Gecə Bulqakov yuxudan ayılır. Bir
bir sözdən və ya gördüyü jestdən yaranırdı,
sonradan isə yazıçı öz qəhrəmanını
biganəliklə qarşılanmışdı. Bulqakov kitabı
“oynayırdı”, səxavətlə ona yeni cizgilər
yazı masasının yeşiyində gizlədib, romanı
əlavə edir, onun yerinə düşünür, onunla
Konstantin Paustovski. (səhər əl-üzünü yuyanda və ya yemək qayıtmamağa qərar vermişdi. Amma
bir də heç vaxt oxumamağa, ona bir daha
masasının arxasında oturanda) söhbət
romandakı insanlar artıq öz həyatlarını
edir, onu öz həyatına canlı, amma
“yaşamağa” başlamışdılar. Yazıçı onları
“gözəgörünməz fiqur kimi” daxil edirdi.
düşüncəsindən çıxara bilmirdi.
Qəhrəman bütünlüklə Bulqakova hakim
“Bir gecə çovğun məni yuxudan oyatdı,
kəsilirdi, Bulqakov ona çevrilirdi.
Başqasına çevrilə bilmək qabiliyyəti
sonu olsa da, külək şiddətlə vıyıldayırdı.
Bulqakovun xarakterik cəhətlərindən idi – Bulqakov yazır, – şaxtalı mart ayının
və onu dramaturgiyaya, teatra gətirən də Səsə yuxudan ayıldım, baxdım ki, ağ -
məhz bu oldu. layıram. Bu, nə zəiflikdir axı?! Yenə də