Page 57 - Design_Xezer_2_2018_Layout 1
P. 57

BULQAKOV VӘ TEATR


                     ulqakov kiyevlidir. Kiyevdə
                     doğulub və bütün gəncliyi bu
               Bşəhərdə keçib. O zamanlar
           Kiyev kəskin ziddiyyətlər şəhəri idi.
           Qabaqcıl elm və sənət adamlarının təşkil
           etdiyi ziyalı mühiti ilə yanaşı, şəhərdə
           kinli və hiyləgər (özünü hər yerə soxan)
           insanlar da mövcuddu. “Kiyev meşşanı”
           ifadəsi geniş yayılmışdı və pis mənada
           işlədilirdi. Şəhərdəki bu mühit hətta
           Çexovun “Qağayı”sında da yer almışdı.
                                                          “Dard üşüncə li” sa kin lə rin var lı ğı na bax -
           ”Kiyev meşşanı” təkəbbürlü, başıboş
                                                      ma ya raq, Ki yev hər şey dən əv vəl böyük
                           1
           polyak şlyaxtiçi ilə riyakar və həyasız    mə də ni ənə nə lə ri olan şə hər idi. Bul qa -
                     2
           Yepixodov arasında tamamilə fərqli, xüsusi
                                                      kov bu ənə nə lə rin ya şa dı ğı bir mühit də  57
           insan tipi idi. Bu eybəcər ictimai təbəqənin
                                                      böyümüşdü. Hə min ənə nə lər onun ai lə -
           içində qatı mövhumatçılar və qara -                                                    2018
                                                      sin də, oxu du ğu gim na zi ya da və nə ha yət,
           güruhçular yetişirdi. Onların qalası Kiyev-  Ki yev Uni ver si te tin də də var dı. Şə hə rin
                           3
           Peçorsk lavrası , tribunaları isə tərəqqi  hə ya tı na xüsu si mə la hət ve rən za hi ri
           düşməni olan “cənub-qərbçilə rin” – Şulgin  gözəl li yi də yad dan çı xar maq ol maz.
           və Pixnonun nəşr etdiyi monarxist qəzetlər     Mə nə 1-ci Ki yev  gim na zi ya sın da Bul -
           idi.                                       qa kov la bir lik də oxu maq nə sib olub. Bu
               Qabaqcıl ziyalıların nümayəndəsi       gim na  zi ya da təh sil və tər bi yə nin əsa sı nı
           Bulqakovun hətta ən xırda riyakarlıq       məşhur cər rah və pe da qoq Pi ro qov qoy -
           nişanəsi olan hər şeyə dərindən nifrət     muş du. Bəl kə, bu na görə 1-ci Ki yev gim -
           etməsi həmin “Kiyev meşşanı” ilə yaxından  na zi ya sı müəl lim he yə ti lə bir lik də Ru si -
           tanışlığı ilə izah olunur. Bu narahat      ya nın di gər  gim na zi ya la rın dan fərq lə nir -
           yazıçının bütün həyatı alçaqlıq və rəzalətlə  di. Bu gim na zi ya da el mə, xüsu sən də te -  Bulqakov və teatr
           amansız çarpışmalarda keçib. Böyük yazıçı  at ra bağ lı olan çox lu in san lar ye ti şib.
           hər zaman ona çalışıb ki, insan ağıllı və      Bul qa ko vun “Tur bin lə rin günlə ri” pye -
           alicənab olsun; çünki başqa cür olmağa     si nin bir pər də si bu gim na zi ya da cə rə yan
           haqqı yoxdur. Bu mübarizədə Bulqakovun     edir. Yaş lı gim na zi ya gözət çi si, Ki yev də
           əlindəki silah sarkazm, qəzəb, ironiya,    “So yuq su” lə qə bi ilə məş hur olan Mak -
           kəskin və yerində işlənən söz idi. O, öz   sim ves tibü ldə de yi  nə rək Alek si ya Tur bi -  Konstantin Paustovski.
           silahından geninə-boluna istifadə edirdi   nin da lın ca düşür. Lə qə bin mey da na gəl -
           və bu silah heç vaxt korşalmadı.           mə si hə min dövrün gim na zi ya hə ya tı üçün

           1  Şlyaxtiç – polyak zadəganı
           2  Çexovun “Albalı bağı”ndakı obraz
           3  Kiyevdə tikilən ilk monastırlardn biri
   52   53   54   55   56   57   58   59   60   61   62