Page 62 - Design_Xezer_2_2018_Layout 1

O gözəl zamanlarda Bulqakov “Qu - sonra Rusiyada ilişib qalmış alman hərbi
dok”da da beləcə asan və qayğısızcasına əsiri, idiot kimi təqdim etməklə ağlasığmaz
işləyirdi (o zamanlar “Dördüncü səhi - bir kələk işlətdi. Onda ilk dəfə Bulqakovun
fə”də başda İlf və Petrov olmaqla “itoy - cilddən-cildə düşmək qabiliyyətinin gücünü
nadan” cavanlar dəstəsi işləyirdi). “Dör - anladım. Masa arxasında elə hey gülən,
1
düncü səhifə” avaralarda, işdən ya yı - donuq, ifadəsiz gözlərlə baxan sarışın
nanlarda, bürokrat məmurlarda və tən - alman oturmuşdu. Hətta əlləri də tərləmişdi.
bəllərdə qorxu hissi yaradırdı. “Dördüncü Hamı rusca danışırdı, o isə bu dildə, təbii
səhifə” çox amansızdı. Bu səhifənin ki, bir kəlmə də “bilmirdi”. Amma, görünür,
əməkdaşlarından “Qudok”un baş re - ümumi söhbətdə iştirak eləmək istəyirdi
daktorunun özü də qorxurdu. və alnını qırışdırır, çırpınır, iztirab içində
O zamanlar Bulqakov tez-tez bizə – ona tanış olan, heç olmasa, bircə kəlmə
“Qudok”la qonşu olan dənizçilərin “Növ - xatırlamağa çalışırdı.
bədə” qəzetinin redaksiyasına gələrdi. Nəhayət, ağlına gəldi. Sözü tapmışdı.
Ona hansısa liman rəisinin və ya ocaqçının
Masaya vetçinalı yemək verildi. Bulqakov
məktubunu verərdilər. Bulqakov məktubu çəngəli vetçinaya batırıb sevinclə qışqırdı:
gözdən keçirərdi. Gözləri şən halda
62 “Donuz! Donuz!” və sonra cingiltili bir
parlayar, makinaçının yanında əyləşər və gülüşlə uğunub getdi. Amma Bulqakovu
2018 10–15 dəqiqəyə felyeton diktə edərdi.
tanımayan qonaqlar qarşılarında oturanın
Sonra da redaktor iki əliylə başını tutardı,
bir alman, üstəlik də, idiot olduğuna şübhə
işçilər isə gülməkdən uğunub gedərdi.
eləmirdi. Bu oyun bir neçə saat, Bulqakov
Felyetona görə Bulqakov elə yerindəcə
beş rublunu alıb, bu pulu necə xərcləyəcəyi bezənə qədər davam elədi. Birdən o,
barədə xəyallar quraraq çıxıb gedərdi. tərtəmiz rus dilində “Yevgeni Onegin”dən
Hərdən isə Bulqakov susub dinməzcə, ilk misranı dedi: “Mənim qayğıgüdən və
fikirli-fikirli ətrafına baxardı. Bir dəfə qışda nizamsevən”...
Mən Bulqakovun MXAT səhnəsindəki
Puşkinoya, yanıma gəlmişdi. Bağ evlərinin
Bulqakov və teatr kötüklərin, hasarların, şam ağaclarının xatırlayıram. Bu çox da böyük olmayan
yeganə rolunu (“Pikvik klubu”nda hakim)
yaxınlığında gəzişirdik. Bulqakov dayanır,
rolda Bulqakov qroteski bütün gözəlliyi
budaqlarında qarın əmələ gətirdiyi
ilə verə bilmişdi.
“təpələrə” baxırdı. “Yeni romanım üçün
Bulqakovun yazıçı yolu qismən
bunlar mənə lazımdır”, – dedi. Budaqları
Çexovun yolu ilə uyğun gəlir. O, bir neçə
silkələdi və qarın xışıltı ilə yerə tökülməsini
Konstantin Paustovski. müşahidə elədi. Səpələnən qara baxaraq il Smolensk vilayətinin Sıçov şəhərində
həkim işləmişdi. Getmançılıq və vətəndaş
dedi ki, indi cənubda bahardır, xəyalən
müharibəsi illərində Kiyev, Qafqaz, Batum
geniş əraziləri bir anda əhatə etmək olar və
dünyada ədəbiyyatdan çox, insan qəlbini
və Moskvanı, bir sözlə bütün ölkəni
dolaşmışdı.
fəth eləyən ikinci bir şey yoxdur.
Yarım saatdan sonra isə Bulqakov
Getman dövrü iyrənc, müəyyən

1 onu tanımayanlara özünü müharibədən mənada gülməli idi. Sanki həyat özü
“Qudok” qəzetində yazarların toplaşdığı otaqlardan birinə verilən addır.